Mấy sào đất cát thấp gần ruộng nhà mình ba mẹ vẫn đang cày cuốc, tỉa xới với hi vọng một mùa rau cải như ý cuối năm âm lịch - Ảnh: GIA TIẾN

Khi tháng Chạp bắt đầu đi nhanh hơn về phía Tết, lòng con lại rưng rưng thương về quê xứ, về mảnh đất nhà mình ba mẹ vẫn đang cày cuốc, tỉa xới với hy vọng một mùa rau cải như ý cuối năm âm lịch.

Vụ cải ngắn ngày mang bao trông đợi

Mấy sào đất cát thấp gần ruộng của nhà mình, mùa nắng thì chạy rát chân, mùa mưa thì ngập nước. Ba mẹ cũng cố mà trồng rau trồng cải theo mùa, để lo toan các thứ cho chúng con từ lúc lọt lòng cho đến khi bước được ra đời với người ta.

Nhưng cả niềm vui, ước vọng mỗi năm của ba mẹ có lẽ dồn hết lại vào tháng Chạp, khi đất yên, trời lặng, vụ rau cải Tết dù ngắn ngày nhưng mang theo về biết bao trông đợi… Đó là bánh mứt, là chút thịt heo, là từng cái áo mới cho chúng con ngày trẻ dại…

Cho đến tận bây giờ, những ngày giáp Tết vẫn là những ngày cảm xúc nhất với con. Người ta tứ phương về sum vầy với gia đình trong bữa ăn ngon, hay trong những cái ôm thắm thiết, thăm họ hàng ruột thịt. Con thì chỉ mong về được thức cùng ba mẹ những đêm ngày giáp Tết.

Tầm chiều 28 tháng Chạp, ba mẹ và bà con làm rau quanh xóm đã hối hả chuẩn bị nhổ, cắt, bó để sang 29 là bắt đầu đưa rau cải xuống chợ. Và những đêm 28, 29 tháng Chạp, từ khi hiểu biết được cái khó của gia đình, con đều thức cùng ba mẹ để làm các việc phụ lặt lá úa, nhổ, bó.

Khi sương đêm còn ướt lạnh vai người, ánh đèn pin loang loáng theo những cánh tay, thì đôi khi nhà mình cũng không cần ăn tối nữa. Cứ nhổ cải, nhổ rau cho xong rồi đem về nhà. Rồi khoảng 4h sáng, mẹ hai vai quang gánh đầy cải rau nặng trĩu đi xuống chợ, khi chưa rõ mặt người.

Cả năm trông chờ vào vụ cải Tết, mà hở ra một cái lại bị nhổ trộm - cắt trộm; ba mẹ phải thay nhau thức đêm canh chừng. Những đêm giáp Tết ấy thường nhà mình vừa phải chuẩn bị rau cải bán, lại vừa canh trộm, nên không ai chợp mắt được luôn.

Nói là canh, vì để người ta thấy mình đi qua đi lại, có ánh đèn pin mà sợ không hái - không nhổ nhiều. Chứ nếu có ai chỉ nhổ vài cây cải về ăn rau sống, nhà mình cũng không nỡ nào đuổi theo mà giành giật lại, không nỡ nào nặng lời…

Vì sống trong cái nghèo, cái khổ, ba mẹ và cả chúng con nữa, hiểu hết cái khó của nhà nông lúc giáp Tết không có chi để xoay xở. Lẽ đời sao tròn vẹn hết, ba mẹ thường bảo con rằng thôi đừng trách làm chi…

Vất vả là vậy, nhưng có những năm chợ Tết giá cải xà lách chỉ có 500 đồng/kg - Ảnh: GIA TIẾN

Rồi mình tiêu Tết ít đi một tí

Vất vả là vậy, nhưng có những năm chợ Tết giá rau giá cải xuống rất thấp. Có lẽ những năm ấy thời tiết thuận lợi, người gieo trồng đem bán nhiều. Con còn nhớ mãi năm ấy, giá cải xà lách chỉ có 500 đồng/kg.

Thời ấy, ổ bánh mì đã tầm 2.000 đồng rồi. Con theo mẹ xuống chợ từ mờ mờ sương sớm, quanh nơi mình ngồi bán bao nhiêu người cũng đem rau đem cải xuống chợ.

Mẹ nói với con rằng 500 đồng cũng là tiền, là mồ hôi nước mắt của ba mẹ, của cả nhà mình làm cả tháng Chạp, không thể bỏ được… Rẻ thì bán rẻ, được bao nhiêu cũng quý. Rồi mình chi tiêu cái Tết lại tiết kiệm một chút.

Đêm 30 Tết, khi mọi việc dọn dẹp nhà cửa đã xong, mẹ thường đem mớ tiền lẻ bán rau bán cải ra đếm; sau khi đã mua xong các thứ đồ cúng kính, bánh kẹo thịt thà…

Những đồng tiền 500 đồng, 1.000 đồng, 2.000 đồng, 5.000 đồng quyện chặt vào đó mùi mồ hôi và mùi hăng hăng của rau cải hành ngò, nhưng quý biết bao. Con cầm từng tờ tiền lẻ ấy trên tay mà rưng rưng, mà nhớ lại biết bao đêm ba mẹ thức trắng, biết bao lần giá rau giá cải thấp mà mẹ và ba vẫn không bỏ cuộc…

Giữ cái nếp cũ quê nhà, dù giờ đây nhà mình không còn khó khăn nhiều như 10 năm, như 20 năm về trước, nhưng ba mẹ vẫn làm rau cải vụ Tết, vẫn miệt mài trên cánh đồng không nói gì đến giờ giấc, để vẫn thức trắng mấy đêm liền giáp Tết…

Và, con sẽ lại về, cùng mẹ cùng ba thức trọn vẹn những đêm ngày cuối tháng Chạp, để thương thêm và giữ lấy những gì của ngày Tết mà con luôn trân quý.

Diễn đàn Tết xưa - Tết nay do báo Tuổi Trẻ tổ chức, với sự đồng hành của hệ thống bán lẻ FPT Shop và Hãng hàng không Vietjet Air.

Diễn đàn gồm các bài viết, bài dự thi của cuộc thi Tết xưa - Tết nay về những ký ức Tết xưa, khát vọng ngày xuân hay những khoảnh khắc sum họp, cảnh đẹp trên đường về quê đón Tết của bạn đọc.

Diễn đàn mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp, bài dự thi trên cả nước. Thời gian nhận bài từ ngày 15-1-2021 đến hết ngày 20-2-2021.

Cách thức tham gia:

Bài viết dự thi gửi đến theo 2 cách:

Gửi qua địa chỉ email: tet@tuoitre.com.vn

Gửi qua đường bưu điện theo địa chỉ: Báo Tuổi Trẻ - 60A Hoàng Văn Thụ, P.9, Q.Phú Nhuận, TP.HCM. Ngoài bì thư ghi rõ tham gia cuộc thi viết Tết xưa - Tết nay.

Bạn đọc vui lòng cung cấp địa chỉ, số tài khoản, số CMND để chúng tôi chuyển nhuận bút.

Các bài lọt vào vòng sơ kết sẽ được thông báo sau.

Cơ cấu giải thưởng:

• 1 giải nhất: 10 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là: điện thoại Samsung A31 của FPT Shop; 02 vé khứ hồi G1 của Vietjet Air.

• 2 giải nhì: mỗi giải gồm 5 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là: điện thoại Xiaomi Note 9 hoặc Oppo A53 của FPT Shop; 01 vé khứ hồi G1 của Vietjet Air.

• 3 giải ba: mỗi giải gồm 5 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là: điện thoại Realme C12 hoặc VSmart Joy 4 hoặc Vivo Y20 của FPT Shop; mô hình máy bay Vietjet size lớn.

• 10 giải khuyến khích: mỗi giải gồm 2 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là sạc dự phòng UMETRAVEL 10.000 mAh của FPT Shop; mô hình máy bay Vietjet size nhỏ.

• 20 phần quà tặng dành cho bạn đọc trên mạng xã hội là: balô FPT Shop + voucher giảm 10% khi mua laptop tại hệ thống cửa hàng FPT Shop; gấu bông + túi du lịch Vietjet.

Lễ trao giải dự kiến diễn ra trước 28-2-2021.

Tết xưa - Tết nay: Xuân nồng trên chái bếp, gừng nồng cay, khoai béo ngậy, dừa thơm…

TTO - Lòng tự hỏi lòng bao giờ xuân đến, bao giờ Tết mang niềm vui năm mới ùa về xua đi cái giá lạnh của không gian và nỗi buồn u lẻ của những nỗi lo dịch bệnh, nỗi buồn bao chuyện thế sự đổi thay. Tết bắt đầu từ lúc mẹ mua 'các thứ về xé nháp'...