Khi thế giới bước vào cuộc đua tiêm vaccine để chống lại Covid-19, giới phân tích cho rằng ngày càng nhiều hãng hàng không sẽ phá sản năm nay và nhu cầu tiền đại dịch sẽ không sớm quay lại. Tuy nhiên, có thể có một điểm sáng. Đó là các hãng bay giá rẻ chủ yếu bay nội địa có khả năng hồi phục nhanh hơn các hãng lớn, cung cấp đủ dịch vụ.
"Sẽ có thêm nhiều vụ sụp đổ vì ‘thiếu oxy’", Peter Harbison - chủ tịch hãng tư vấn CAPA nhận định trên CNBC, "Các vụ sáp nhập khó xảy ra ngoài thị trường trong nước. Vì thế, dừng hoạt động sẽ là kịch bản diễn ra thường xuyên hơn". Theo hãng dữ liệu du lịch Cirium, 48 hãng bay đã phải ngừng hoạt động năm 2020.
Năm ngoái, các chính phủ đã vào cuộc nhằm giúp các hãng bay duy trì hoạt động, thông qua hàng loạt biện pháp, từ hỗ trợ trực tiếp đến hỗ trợ việc làm, Harbison cho biết. "Dòng tiền đang ngày càng cần thiết và các hãng bay vẫn đang đốt lượng lớn tiền mặt", ông nói. Vào thời điểm này, các hãng bay thường tích được tiền mặt từ việc đặt vé trước cho mùa xuân và hè.
Máy bay của các hãng giá rẻ đỗ tại sân bay Luton (Anh) tháng 5/2020. Ảnh: Reuters
"Tuy nhiên, vì tình trạng lây nhiễm tại nhiều quốc gia và khả năng biên giới tiếp tục đóng cửa, nhiều người lưỡng lự đặt vé sớm, bất chấp giá đang rất rẻ và các điều khoản hoàn tiền, đổi vé rất hào phóng", Harbison nói, "Có rất nhiều biến số. Nhưng tôi không nghĩ rằng trước thời điểm giữa năm nay, các hãng bay sẽ nhận được nhiều số tiền mặt cần thiết đâu".
CAPA dự báo mức độ di chuyển bằng đường hàng không sẽ chỉ quay về mức tiền đại dịch vào năm 2025, do bất ổn kéo dài, hoạt động công tác bằng máy bay giảm mạnh và số ghế cho bay quốc tế ít hơn nhiều.
Các chuyên gia trong ngành cho rằng các hãng bay giá rẻ phục vụ thị trường trong nước hoặc khu vực sẽ có cơ hội sống sót cao hơn các hãng liên lục địa, đầy đủ dịch vụ. Nguyên nhân có thể là biên giới vẫn còn đóng trong ngắn hạn và ít người đi công tác bằng máy bay hơn.
Shantanu Gangakhedkar - chuyên gia tư vấn tại Frost & Sullivan cho biết: "Tôi tin rằng các hãng bay có hiện diện lớn trong hoạt động nội địa sẽ có vị thế tốt hơn, ít nhất cho đến khi biên giới mở cửa trở lại". Ông lý giải các hãng bay giá rẻ có lợi thế hơn so với đối thủ cung cấp đủ dịch vụ, do họ có chi phí vận hành thấp hơn, đội bay chủ yếu là thân hẹp, phù hợp với các tuyến trong nước.
Joanna Lu - Giám đốc tư vấn tại Cirium cho rằng các hãng ba châu Á - Thái Bình Dương sẽ phải đối mặt với dư thừa công suất "trong ít nhất vài năm". Điều này có thể dẫn đến các thương vụ sáp nhập giữa các hãng bay, cũng như giữa các hãng cho thuê và cung cấp máy bay. "Điều quan trọng với các hãng hàng không và cả chuỗi cung ứng là phải thích ứng để phục vụ thị trường nhỏ hơn và chuẩn bị cho sự thay đổi nhu cầu", bà cho biết trên CNBC.
Dù vậy, Lu cũng cảnh báo các hãng bay giá rẻ khó cầm cự được mãi. "Nếu đại dịch kéo dài và các lệnh cấm di chuyển được duy trì, họ cũng sẽ bị tổn hại nhiều hơn", bà nói.
Năm ngoái, đại dịch lan tràn khiến các nước phải đóng cửa biên giới, giãn cách xã hội, đẩy các hãng bay vào trạng thái sinh tồn. Lưu lượng chở khách giảm 67% năm ngoái so với 2019, theo số liệu của Cirium. Các hãng bay phải cắt giảm chi phí lên tới cả tỷ USD mỗi ngày, bất chấp sự hỗ trợ của chính phủ để ngăn phá sản quy mô lớn.
IATA hồi tháng trước dự báo các hãng bay sẽ lỗ ròng 118,5 tỷ USD năm 2020 và 38,7 tỷ USD năm 2021. Harbison cho biết trên toàn cầu, những bất ổn về an toàn của hành khách và khả năng đóng cửa biên giới vẫn là thách thức lớn. Bên cạnh đó, "chỉ có vài thị trường nội địa có giá trị lớn" và các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Trung Quốc đều đang tái bùng phát dịch.
"Chỉ trong thị trường nội địa, vaccine mới có tác dụng thúc đẩy tốt nhất khi tái mở cửa. Nhưng chúng ta vẫn còn một chặng đường dài phải đi và biến chủng của virus vẫn đe dọa kéo tụt các nỗ lực này", ông nói.
Hà Thu (theo CNBC)