Tàu hải quân Mỹ và Úc hoạt động trên Biển Đông vào tháng 4-2020 - Ảnh: REUTERS

"Các tàu và máy bay của Úc sẽ tiếp tục thực hiện các quyền theo luật quốc tế đối với tự do hàng hải và hàng không, bao gồm cả ở Biển Đông, và chúng tôi ủng hộ những nước khác làm như vậy" - tờ Guardian ngày 29-1 dẫn lời người phát ngôn Bộ Quốc phòng Úc nói khi được hỏi về việc nhóm tác chiến tàu sân bay USS Theodore Roosevelt của Mỹ tiến vào Biển Đông ngày 23-1 nhằm "thúc đẩy quyền tự do trên biển", và liệu Washington có yêu cầu Canberra tham gia tại khu vực hay không.

Chính quyền Úc cho rằng nước này có lợi ích trong việc giữ gìn sự ổn định ở Biển Đông, nơi lưu thông một lượng lớn thương mại toàn cầu.

Thời gian qua, Canberra vẫn thường hoạt động cùng Mỹ và các đối tác tại khu vực dù hầu như không thông tin chi tiết về các chiến dịch của Bộ Quốc phòng nước này.

Kể từ cuối tuần trước, Đài Loan đã ghi nhận sự gia tăng máy bay quân sự Trung Quốc, bao gồm máy bay chiến đấu J-10, trong vùng nhận dạng phòng không mà lãnh thổ này tuyên bố.

Phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Trung Quốc Wu Qian ngày 28-1 cho biết Đài Loan là "một phần không thể xâm phạm của Trung Quốc" và các hoạt động quân sự của Trung Quốc ở eo biển Đài Loan là nhằm phản ứng sự can thiệp của các thế lực bên ngoài và những khiêu khích của các lực lượng đòi độc lập cho Đài Loan.

Ông Wu cũng cảnh báo các lực lượng đòi độc lập đừng "đùa với lửa" và muốn Đài Loan độc lập cũng đồng nghĩa với chiến tranh.

Quan điểm của Chính phủ Úc đến nay là ủng hộ giải quyết hòa bình những bất đồng về Đài Loan và các vấn đề khu vực khác thông qua đối thoại và không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực hoặc cưỡng ép.

Bộ trưởng Quốc phòng Úc Linda Reynolds sau cuộc điện đàm đầu tiên với người đồng cấp mới của Mỹ, Lloyd Austin, ngày 27-1 cho rằng Úc và Mỹ sẽ "tiếp tục sát cánh cùng các đồng minh và đối tác để duy trì một khu vực an ninh, thịnh vượng, hòa nhập và dựa trên quy tắc".

Trong khi đó, Lầu Năm Góc đưa ra một tuyên bố cho biết Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã "nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở, dựa trên luật pháp và chuẩn mực quốc tế hiện hành trong một khu vực không có hành vi ác ý".

Tân tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến sẽ sớm điện đàm với Thủ tướng Úc Scott Morrison.

Tân Ngoại trưởng Mỹ bác bỏ các yêu sách phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông

TTO - Ông Antony Blinken, tân Ngoại trưởng dưới trào ông Biden, cho biết Mỹ bác bỏ các yêu sách phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông, khẳng định sẽ sát cánh cùng với các nước Đông Nam Á chống lại sức ép của Bắc Kinh.