Về chữ Lì xì hay Hồng bao
Phong bao lì xì đa màu sắc và thông thường màu đỏ
Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia "là một tên gọi của tục lệ người lớn hơn mừng tuổi trẻ em trong dịp Tết Nguyên đán ở các nước Á Đông, đó là lệ đặt tiền vào chiếc phong bì nhỏ có trang trí màu đỏ hoặc vàng son rực rỡ để mừng tuổi trẻ em. Trong phương ngữ miền Nam của tiếng Việt, tiền ấy được gọi là tiền Lì xì.
Theo tác giả Hạo Nhiên Nghiêm Toản "lợi thị" hay "lì xì', đều có nghĩa là được lợi, được tiền, được may mắn. Tác giả Hạo-nhiên khẳng định rằng tiền Lì xì, mừng tuổi, chính là thứ tiền đem lại cái hên, điều lành, điều tốt, cho trẻ em dịp đầu xuân.
... Ở Trung Quốc và các cộng đồng người Hoa, tục lệ lì xì không chỉ có trong Tết Nguyên Đán mà còn trong nhiều dịp khác, và cũng không chỉ dành cho trẻ em. Chẳng hạn trong phong tục cưới hỏi, gia chủ thường tặng lì xì cho đội bưng quả (bê tráp), hoặc trong ngày khai trương, sinh nhật... chủ nhân cũng tặng lì xì cho khách".
Theo nhóm tác giả PGS Lê Trung Vũ, Lê Huỳnh Lý, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Dương, Lưu Kiếm Thanh, Hồ Tường trong Nghi lễ vòng đời người, viết: “Sáng mồng một Tết mỗi gia đình làm cỗ cúng Phật, cúng gia tiên, cúng Thổ công, Táo quân...
Sau đó là cả nhà chúc tụng lẫn nhau, và đi thăm hỏi chúc Tết người thân bạn bè, hàng xóm. Cứ thế vui vẻ suốt mấy ngày, có nhà ăn Tết một hôm, có nhà hai hôm, ba hôm ... tùy theo hoàn cảnh”.
Con chúc thọ mừng thọ Mẹ. Ảnh: NGUYỄN TÝ
Nhà nghiên cứu văn hóa Phan Kế Bính (1875-1921) trong “Việt Nam phong tục”, viết: “Sáng mồng một Tết thì làm cỗ cúng Gia tiên, và cúng cả Thổ công, Táo quân, Nghệ sư…
Cúng gia tiên xong thì con cháu ra mừng tuổi ông bà, cha mẹ, lạy hai lạy. Ông bà cha mẹ mừng cho con cháu mỗi đứa một vài xu hoặc một vài hào, gọi là tiền mừng tuổi”.
Trong “Tìm về Bản sắc văn hóa Việt Nam”, NXB Thành phố Hồ Chí Minh, 1996 của GS.TSKH Trần Ngọc Thêm viết: “Tết là dịp duy nhất trong năm sự sum họp đầy đủ của tập thể gia đình, gia tiên và gia thần.
Con cháu dù đi làm ở đâu ngày Tết cũng cố gắng về ăn Tết với gia đình; hương hồn ông bà tổ tiên các thế hệ cũng cùng về gặp mặt; các vị thần phù hộ cho gia đình đều được chăm lo cúng bái. Tết thật là một đại đoàn viên. Tính cộng dồng của Tết bộc lộ một cách đặc biệt trong tục mừng tuổi… Tết đến, tất cả đều được thêm một tuổi”.
Trong gia đình con cháu chúc thọ ông bà gọi là "Kính lão đắc thọ". Ông bà mừng tuổi con cháu "Kính già già cho tuổi". Nét văn hóa này được gìn giữ trở thành phong tục tốt đẹp của người Việt những mong một năm mới may mắn, phát tài phát lộc...
Nhân viên vui mừng khi thủ trưởng lì xì mừng tuổi mới. Ảnh minh họa.
Những ngày cuối năm trong cơ quan, xí nghiệp, cơ sở… người đứng đầu (sếp/ thủ trưởng…) thường lì xì lấy lộc nhân tiệc tất niên hay khai trương, ngày làm việc của ngày đầu năm mới…
Một số hình ảnh mừng tuổi năm mới:
Con mừng tuổi mẹ.
Bà mừng tuổi cháu
Cháu mừng tuổi bà
Bác mừng tuổi cháu
Chú mừng tuổi cháu
Ba mừng tuổi con
Sau khi chúc thọ ông bà, con cháu đi viếng mộ tuổi tiên.
Anh em họ hàng chúc tết ngày mùng 1 Tết Nguyên đán. Ảnh: N.TÝ
