Tư duy xứng tầm công trình trọng điểm quốc gia

Tại buổi làm việc với Ban quản lý dự án (QLDA) Cảng HKQT Long Thành, người đứng đầu Chính phủ chỉ ra nhiều vấn đề chưa được vận hành, kết nối đồng bộ đối với công trình trọng điểm quốc gia, so với nghị quyết được Quốc hội thông qua thời gian thực hiện dự án từ tháng 11-2019 đến 31-12-2025 hoàn thành đưa vào khai thác.

Thủ tướng phê bình công trình cả trăm tỉ đồng, sau sáu năm vận hành nhưng Ban QLDA chưa có nơi làm việc đàng hoàng là do cách tổ chức và tư duy chưa ổn. Từ đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, đơn vị phải phối hợp chặt chẽ, đổi mới cách làm. “Không làm được thì trả cho Nhà nước, còn làm được thì tiến độ rõ ràng” - người đứng đầu Chính phủ nhắc nhở.

Kết luận tại buổi làm việc, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, đơn vị tiếp cận tổng thể, toàn diện, đồng bộ, liên thông, có trọng tâm, trọng điểm để phát huy. Đồng thời tăng cường trách nhiệm cá nhân, tập thể; chống tiêu cực, thông thầu và lợi ích nhóm, quân xanh, quân đỏ. Muốn vậy phải tổ chức bám thực tiễn, không chỉ có quyết tâm chính trị đơn thuần, bởi đây là công trình trọng điểm quốc gia, phải đảm bảo quy trình, tiến độ và chất lượng lên hàng đầu.

Người đứng đầu Chính phủ cho rằng thời gian qua các bộ, ngành, đơn vị đã có nhiều nỗ lực, tuy nhiên công tác lãnh đạo, quản lý nhà nước, phối hợp, thực hiện, kiểm tra… chưa tương xứng với công trình trọng điểm quốc gia sau sáu năm thực hiện dự án. Do đó, cần phải có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan, vừa tập trung vừa phân cấp. Không anh nào lấn sân anh nào và phải có người cầm trịch. “Đổi mới tư duy xứng tầm công trình trọng điểm quốc gia” - Thủ tướng lưu ý.

Đi vào vấn đề cụ thể, Thủ tướng yêu cầu chính quyền tỉnh Đồng Nai thực hiện nghiêm túc công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) bàn giao đúng tiến độ; tái định cư (TĐC) phải đảm bảo cuộc sống của người dân bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ và không bị đảo lộn cuộc sống.

Đối với các gói xây lắp, gồm bốn đơn vị làm chủ đầu tư phải đồng bộ, liên thông, các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị phải triển khai đồng bộ, chặt chẽ. Cùng đó, các bộ, ngành phối hợp với địa phương quy hoạch, đồng bộ các hạ tầng giao thông kết nối với Cảng HKQT Long Thành trong tổng thể vùng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng giao Phó Thủ tướng Lê Văn Thành chịu trách nhiệm chỉ đạo thực hiện dự án; bộ chủ quản là Bộ GTVT; Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, các bộ, ngành có liên quan và địa phương phối hợp, chủ động thực hiện, giải quyết theo phân cấp, phân quyền.

Trước đó, phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đặt vấn đề nếu tiếp tục duy trì cách làm việc như hiện tại thì năm 2025 sẽ không có sân bay Long Thành. Phó Thủ tướng đánh giá đây là công trình sẽ tạo động lực cho vùng Đông Nam bộ, trong đó có trách nhiệm rất lớn của Bộ GTVT. Tuy nhiên, qua sáu năm có chuyển biến nhưng còn chậm. “Ai không làm được thì đứng ra bên ngoài” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm khu tái định cư Lộc An, Bình Sơn,
thuộc dự án tái định cư Cảng HKQT Long Thành. Ảnh: VŨ HỘI

Đồng Nai kiến nghị nhiều nội dung

Báo cáo tại buổi làm việc với Thủ tướng, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Cao Tiến Dũng cho biết đến nay công tác bồi thường, GPMB hai tuyến giao thông kết nối Cảng HKQT Long Thành giai đoạn 1 đã thu hồi được 150 ha. Công tác thu hồi đất hai tuyến giao thông kết nối dự kiến hoàn thành trong năm 2022. Đến nay, tỉnh đã giao đất cho Cảng vụ hàng không miền Nam đầu tư xây dựng giai đoạn 1 gần 1.300/1.810 ha (đạt 70,97%), còn lại 525,43 ha và khả năng bàn giao đợt tới là 383 ha.

Đến nay, huyện Long Thành đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ 106,03 ha, đang thực hiện việc chi trả. Hiện còn lại 34,6 ha chủ yếu là giấy viết tay các ngành của huyện đang hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định.

Dự án thu hồi đất, bồi thường và TĐC dự án Cảng HKQT Long Thành được triển khai trong điều kiện song song việc kiểm kê bồi thường và xây dựng TĐC. Tuy nhiên, vẫn còn một số hộ chưa thể di dời kịp tiến độ bàn giao do chưa hoàn thành xây dựng nhà TĐC. Vì vậy, UBND tỉnh Đồng Nai kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ GTVT phối hợp tiếp tục nhận bàn giao mặt bằng đợt 3 với diện tích 383 ha. Phần diện tích còn lại 142,43 ha sẽ bàn giao trong tháng 2.

Đối với nguồn thu tiền sử dụng đất thuộc Cảng HKQT Long Thành, Đồng Nai là tỉnh có dân số đông, hơn 3,2 triệu người. Trong hai năm gần đây, tăng trưởng kinh tế của tỉnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch COVID-19 và trước đó là dịch tả heo châu Phi. Trong khi nguồn thu ngân sách tỉnh trong những năm qua gặp nhiều khó khăn.

Để tạo điều kiện cho Đồng Nai có thêm nguồn lực để tiếp tục thực hiện phân bổ vốn đầu tư cho các tuyến đường kết nối giao thông thuộc dự án Cảng HKQT Long Thành và hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao, UBND tỉnh kiến nghị Thủ tướng xem xét trình Quốc hội quyết định để lại cho địa phương số tiền sử dụng đất thu từ các khu TĐC dự kiến khoảng 4.570 tỉ đồng.

Tỉnh Đồng Nai cũng kiến nghị Thủ tướng xem xét, phê duyệt điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, TĐC Cảng HKQT Long Thành. Bên cạnh đó, dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, TĐC Cảng HKQT Long Thành đã được Thủ tướng phê duyệt có thời gian thực hiện từ năm 2017 đến năm 2021, vì vậy đến hết tháng 1-2022, nguồn vốn bố trí cho dự án không thể tiếp tục giải ngân do hết thời hạn, trong khi đó hồ sơ điều chỉnh dự án đang trình thẩm định nên công tác chi trả bồi thường, hỗ trợ và thi công các dự án thành phần phải tạm dừng.

Đồng thời tỉnh cũng kiến nghị Chính phủ xem xét chấp thuận cho tạm ứng từ nguồn vốn đã bố trí cho dự án để tiếp tục chi trả bồi thường, hỗ trợ và thi công các dự án thành phần. Sau khi dự án được điều chỉnh, UBND tỉnh Đồng Nai sẽ thực hiện tổng hợp quyết toán theo quy định.•