Theo nhận định của Bộ Tài chính và nhiều chuyên gia kinh tế, trước Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, tình hình giá cả của thị trường trong nước bình ổn, không có dấu hiệu khan hàng, sốt giá. Tuy nhiên, sau Tết có nhiều yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá, nhiều mặt hàng sẽ tăng giá.

Áp lực tăng giá sau Tết

Trong đó, giá gas, giá xăng dầu đang chịu tác động rất lớn từ thị trường thế giới. Hiện nay, giá các mặt hàng xăng dầu và khí hóa lỏng (LPG) đang ở mức cao do chịu tác động từ thị trường thế giới.

Đặc biệt, sự kiện Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn đứng trước nguy cơ phải dừng hoạt động do khó khăn về tài chính, điều này tác động rất lớn đến nguồn cung xăng dầu trong nước. 

Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh nhận định, trong kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 11.2.2022 tới đây, giá xăng dầu dự báo sẽ chịu áp lực điều chỉnh tăng rất lớn từ giá thế giới. Từ đó, gây sức ép lớn đến mặt bằng giá nói chung và giá các mặt hàng sử dụng xăng dầu là đầu vào cho sản xuất.

Trao đổi với Lao Động, một quan chức Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) khẳng định, nếu Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn phải tạm dừng hoạt động, nguồn cung xăng dầu cho các doanh nghiệp, thương nhân ở toàn miền Bắc sẽ gặp nhiều khó khăn, trong đó, khó khăn nhất là ở khu vực Bắc Trung Bộ.

Khi được hỏi liệu các doanh nghiệp đầu mối có thể chủ động nhập khẩu xăng dầu từ các nguồn khác không, vị này cho rằng, vấn đề nhập khẩu phụ thuộc vào từng doanh nghiệp, luật pháp không cấm doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu.

Nhưng nếu doanh nghiệp nhập khẩu từ bên ngoài thì phải mất tiền tàu, xếp dỡ, bốc hàng... chi phí "đội" lên rất cao, không được thuận lợi như khi mua từ Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn. Bên cạnh đó, việc đặt hàng gấp rút, bán giao ngay thì giá sẽ cao hơn rất nhiều.

Còn đối với các mặt hàng thực phẩm, tiêu dùng, theo khảo sát của Lao Động, những ngày sau Tết Nguyên đán 2022, giá tăng mạnh, nhất là mặt hàng rau xanh.

Tại các chợ Nghĩa Tân, Đồng Xa, Dịch Vọng Hậu (quận Cầu Giấy), Phùng Khoang (Thanh Xuân), giá rau xanh bán lẻ ngày mùng 6 Tết tăng gấp đôi, thậm chí có loại tăng gấp ba so với ngày thường.

Cụ thể, bắp cải tăng từ 7.000 đồng lên 15.000 đồng/chiếc; cải cúc, cải xanh, rau muống... dao động từ 10.000 đồng - 12.000 đồng/mớ, tăng từ 5.000 đồng - 7.000 đồng/mớ); mỗi kg cà chua tăng lên 30.000 đồng, tăng gấp đôi ngày thường; rau cần tăng mạnh nhất từ 7.000 đồng lên 20.000 đồng/mớ…

Gỡ cách nào?

Để bảo đảm kiểm soát tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng bình quân cả năm ở mức khoảng 4% theo mục tiêu Quốc hội đề ra, Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) đã nêu ra một loạt giải pháp tháo gỡ.

Theo đó, cần tiếp tục điều hành chính sách tài khóa chủ động, chặt chẽ phối hợp với chính sách tiền tệ linh hoạt để tạo sự hài hòa, hiệu quả, hợp lý với các chính sách kinh tế vĩ mô chung.

Theo dõi sát diễn biến kinh tế thế giới, tình hình lạm phát chung, diễn biến giá cả các mặt hàng nhiên liệu và vật tư chiến lược để kịp thời ứng phó trong điều hành sản xuất trong nước, cân đối cung cầu và chính sách xuất nhập khẩu phù hợp, tạo điều kiện cho công tác quản lý, điều hành giá nhằm kiểm soát lạm phát trong nước ngay từ những tháng đầu năm 2022.

Trước xu hướng tăng giá các mặt hàng nguyên nhiên vật liệu, năng lượng sau Tết, các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cần tập trung kiểm soát giá cả ngay từ những tháng đầu năm.

Đối với mặt hàng xăng dầu, Bộ Công Thương chủ động nắm bắt diễn biến giá xăng dầu thế giới sau Tết để có phương án điều hành phù hợp, hạn chế tác động mạnh đến thị trường trong nước và bảo đảm dư địa kiểm soát lạm phát cả năm.

Đồng thời, cần tổ chức triển khai hiệu quả và giám sát thực hiện các biện pháp kê khai giá, niêm yết giá, công khai thông tin về giá.

Phối hợp với các đơn vị chức năng thực hiện nghiêm, triệt để, có hiệu quả công tác đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại, chống thất thu, gian lận thuế, giảm nợ đọng thuế; tập trung quản lý chi ngân sách nhà nước đảm bảo chặt chẽ, hiệu quả, tiết kiệm, đúng chế độ.

Đối với giá một số mặt hàng thuộc danh mục Nhà nước định giá tiếp tục điều hành thận trọng, nhất là trong những tháng đầu năm để đảm bảo dư địa điều hành cho CPI cả năm.

Kiểm soát chặt chẽ mức giá và các chi phí nhập, chi phí xuất cấp, chi phí bảo quản hàng dự trữ quốc gia thuộc phạm vi quản lý trực tiếp; đề xuất và chỉ đạo kịp thời việc xuất cấp hàng dự trữ quốc gia đối với các địa phương bị thiên tai, bão lũ, dịch bệnh và trong thời gian giáp hạt...