“Nhân sự trạm y tế phường này chỉ năm người. Trong thời gian chưa có dịch COVID-19, trạm y tế phải gồng gánh nhiều việc. Khi dịch COVID-19 bùng phát, năm nhân viên của trạm phải làm việc cật lực, bất kể ngày đêm”.

Thông tin được ông Nguyễn Vũ Trường An, Trạm trưởng Trạm y tế phường Tân Quy, quận 7, TP.HCM, đưa ra tại chương trình “Dân hỏi - Chính quyền trả lời” với chủ đề “Y tế cơ sở - Sức khỏe cộng đồng” được HĐND TP.HCM tổ chức vào sáng 13-2.

Nhân viên y tế phường 7, quận Tân Bình, TP.HCM đến từng hộ dân trên địa bàn để lấy mẫu xét nghiệm trong đợt dịch COVID-19 lần thứ tư. Ảnh: NGUYỆT NHI

Cần có chế độ đãi ngộ tốt hơn

Theo ông An, hiện mặc dù dịch bệnh COVID-19 đã được kiểm soát nhưng trạm y tế vẫn không đủ nguồn lực để đáp ứng yêu cầu công việc trong tình hình mới. “Tôi đề xuất TP.HCM có giải pháp để thu hút nhân lực về trạm y tế cũng như có chế độ đãi ngộ tốt hơn cho tuyến y tế cơ sở” - ông An nói.

Tương tự, ông Hoàng Văn Cường, Quyền Giám đốc Trung tâm Y tế quận 8, TP.HCM, cho biết Trạm y tế phường 12 của quận chỉ có năm nhân viên nhưng phải chăm lo sức khỏe cho khoảng 16.000 dân.

“TP.HCM cần có những chính sách thu hút nhân lực về làm việc ở các trạm y tế phường, xã, thị trấn. Chẳng hạn, trung tâm y tế có thể ký giấy xác nhận thực hành cho bác sĩ (BS) mới ra trường để làm chứng chỉ hành nghề. Kế đến, TP.HCM cần có chế độ, chính sách để BS có tay nghề cao về làm việc ở trạm y tế. Từ đó, trạm y tế có thể phát huy hơn vai trò trong khám chữa bệnh, giúp giảm quá tải bệnh viện (BV) tuyến trên. Cuối cùng, TP.HCM điều động, tăng cường biệt phái BS những BV tuyến trên về trạm y tế công tác để nhân viên trạm y tế có điều kiện học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn” - ông Cường kiến nghị.

Nhân viên Trạm y tế phường 9, quận Gò Vấp, TP.HCM lấy mẫu
xét nghiệm SARS-CoV-2. Ảnh: TRẦN NGỌC

Tăng hệ số thu nhập tăng thêm

TS-BS Nguyễn Anh Dũng, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, cho biết hệ thống y tế cơ sở đã đóng góp công sức không nhỏ trong trong công tác phòng chống dịch COVID-19 vừa qua, cho dù nhân sự hạn chế.

“Cần bổ sung cơ chế, chính sách đặc thù để nhân viên y tế cơ sở đảm đương công việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe ban đầu cho dân” - TS-BS Dũng nói.

Để giảm bớt công việc của nhân viên trạm y tế phường, xã, thị trấn, TS-BS Dũng cho rằng TP.HCM có thể tăng số trạm y tế theo địa bàn, vị trí địa lý dựa vào diện tích khu dân cư và số dân. Bên cạnh đó, để tăng cường nguồn nhân lực, trước mắt TP.HCM có thể hợp đồng có thời hạn, hợp đồng vụ việc với nhân viên y tế có tay nghề chuyên môn cao đã nghỉ hưu. Ngoài ra, có thể luân phiên các BS có chuyên môn, tay nghề cao ở BV tuyến trên về công tác tại trạm y tế. Ngược lại, các BS công tác tại trạm y tế luân phiên về BV tuyến trên để bồi dưỡng, đào tạo các chương trình bổ sung. Đối với nhân viên y tế phường, xã, thị trấn, TP.HCM cần có chính sách hỗ trợ để giữ chân như tăng hệ số thu nhập tăng thêm.

“Đối với nhân viên y tế khi tham gia công tác tại y tế cơ sở, TP.HCM nên có những chính sách, chế độ đặc thù để thể hiện sự quan tâm, thu hút và giữ chân. TP.HCM cần nghiên cứu và đề xuất sao cho thu nhập của nhân viên y tế cơ sở rút ngắn chênh lệch với thu nhập của nhân viên y tế ở các BV tuyến trên. Hiện nay, Bộ Y tế đang dự thảo chính sách hỗ trợ cho nhân viên y tế cơ sở khi tham gia đào tạo chuyên môn sau đại học, kể cả đào tạo lý luận chính trị. Đây là tin vui và là nguồn động viên cho nhân viên y tế phường, xã, thị trấn” - TS-BS Dũng trình bày.

Luân chuyển bác sĩ các tuyến

TP.HCM sẽ có kế hoạch luân chuyển BS ở các BV tuyến trên về hỗ trợ cho y tế cơ sở. Bên cạnh đó, BS của y tế cơ sở cũng được chuyển lên BV tuyến trên để học tập kinh nghiệm. “Hiện BS y tế cơ sở sử dụng chứng chỉ hành nghề chuyên ngành để đứng giấy phép hoạt động của trạm y tế nên không thể làm thêm ngoài giờ hoặc mở phòng khám tư. TP.HCM cần đề xuất Bộ Y tế xem xét ngoài sử dụng chứng chỉ hành nghề để đứng giấy phép hoạt động trạm y tế nên có đặc thù cho phép BS y tế cơ sở sử dụng chứng chỉ hành nghề để khám ngoài giờ hoặc mở phòng mạch tư để tăng thu nhập” - TS-BS Dũng nói.

Ông Lâm Hùng Tấn, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM, cho biết theo quy định hiện nay, mỗi trạm y tế chỉ có 5-10 nhân sự nên chỉ phù hợp với địa bàn phường, xã, thị trấn có 6.000-20.000 dân.

“Tuy nhiên, tại TP.HCM, hầu hết phường, xã, thị trấn trên 50.000 dân, thậm chí có phường, xã lên đến hơn 100.000 dân. Do vậy, trạm y tế không thể đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ. Vì vậy, TP.HCM đã nghiên cứu và đề xuất Bộ Y tế, Bộ Nội vụ… cho phép mỗi trạm y tế ít nhất 10 nhân sự trên 20.000 dân. Nếu phường, xã, thị trấn tăng thêm 2.000-3.000 dân thì tăng thêm một nhân viên y tế” - ông Tấn cho biết thêm.

Theo ông Tấn, hiện TP.HCM đang thực hiện quyết định hỗ trợ thêm cho nhân viên công tác tại y tế cơ sở từ 300.000 đến 900.000 đồng/tháng tùy trình độ và công việc. Tuy nhiên, mức hỗ trợ trên vẫn chưa thể giữ chân nhân viên y tế phường, xã, thị trấn.

Hoàn thiện đề án nâng cao năng lực y tế cơ sở

Ông Dương Anh Đức - Phó Chủ tịch UBND TP.HCM đề nghị lãnh đạo sở, ban ngành, địa phương khẩn trương xây dựng các giải pháp và đề án liên quan nâng cao năng lực y tế tuyến cơ sở trình UBND TP.HCM để sớm có chỉ đạo và triển khai thực hiện.

Theo ông Đức, UBND TP cũng sớm hoàn thiện đề án nâng cao năng lực y tế phường, xã, thị trấn. Trong đó, tập trung mạng lưới tổ chức cơ sở vật chất, trang thiết bị, phát triển nguồn nhân lực, các cơ chế chính sách thu hút BS, nhân viên y tế về công tác tại các trạm y tế. Bên cạnh đó, phát huy hiệu quả mô hình BS gia đình.

UBND TP cũng trình HĐND TP xem xét thông qua các chính sách đặc thù về củng cố nâng cao năng lực trạm y tế phường, xã, thị trấn. Bên cạnh đó, sớm thực hiện những bước quy trình sớm nhất có thể để chuyển các trung tâm y tế trực thuộc Sở Y tế TP.HCM về quận, huyện và TP Thủ Đức theo lộ trình.•