Theo ông Liễu Anh Minh, Phó giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn, năng lực thông quan hiện vẫn rất hạn chế, khoảng 100-120 xe một ngày tại 3 cửa khẩu Tân Thanh, Hữu Nghị và Chi Ma. Phía Trung Quốc theo đuổi mục tiêu "zero Covid" nên siết chặt các biện pháp kiểm soát, phương thức giao nhận hàng để phòng, chống dịch.
Nhiều xe hàng nằm chờ ở bãi cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) chiều ngày 14/2. Ảnh: Anh Minh
Khoảng 2.000 xe đang nằm chờ tại các bến bãi tại cửa khẩu. Với năng lực thông quan hạn chế như này, theo ông Minh, phải mất 10-15 ngày Lạng Sơn mới xuất hết số xe này sang Trung Quốc.
Sau ngày 25/2, Sở Công Thương Lạng Sơn sẽ đánh giá lại tình hình, năng lực thông quan và lượng xe tồn tại các bến bãi, cửa khẩu để có biện pháp tiếp nhận hàng hoá hoa quả tươi từ các tỉnh, xuất khẩu sang Trung Quốc.
"Tỉnh Lạng Sơn đã báo cáo Bộ Công Thương, đẩy mạnh đàm phán với Trung Quốc để có giải pháp, nâng cao năng lực thông quan. Nếu hai bên thống nhất thực hiện được, hy vọng năng lực thông quan sẽ cải thiện", ông Minh nói thêm.
Phương án tăng năng lực thông quan tại cửa khẩu, theo đề xuất của Ban quản lý khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn với phía Trung Quốc, là đề nghị cho lái xe chuyên trách Việt Nam lái phương tiện chở hàng hoá xuất nhập khẩu nhập cảnh vào khu vực bãi hàng Khả Phong (Pò Chài, Trung Quốc) để giao nhận hàng. Khi lưu thông trên lãnh thổ Trung Quốc sẽ niêm phong buồng lái, quản lý khép kín, không tiếp xúc... Phương án này đang được phía Trung Quốc xem xét.
Hôm nay cũng là ngày đầu Lạng Sơn dừng tiếp nhận xe chở hoa quả tươi lên cửa khẩu xuất sang Trung Quốc trong 9 ngày (từ 16/2 đến 25/2), để giảm bớt lượng xe tồn ở các cửa khẩu Hữu Nghị, Tân Thanh và Chi Ma.
Ông Liễu Anh Minh cho biết, ngày đầu dừng nhận xe chở hoa quả tươi, số xe hàng lên cửa khẩu giảm nhiều.
"Bình quân mỗi ngày trước đây 200-300 xe, hôm nay không còn hiện tượng xe dồn lên cửa khẩu, chỉ còn rải rác rất ít thôi. Các thương nhân, doanh nghiệp biết chủ trương dừng nhận xe hàng hoa quả tươi của tỉnh nên chấp hành tốt", ông Minh nói với VnExpress.
Với số ít xe chở hoa quả tươi vẫn được đưa lên cửa khẩu, cơ quan chức năng Lạng Sơn bố trí lực lượng tại các chốt kiểm soát vào tỉnh, đề nghị chủ xe (hoặc tài xế) ký cam kết đưa xe quay đầu để tiêu thụ tại thị trường nội địa và hướng dẫn họ tạm thời không đưa xe lên cửa khẩu tới ngày 25/2.
Tình trạng cửa khẩu ùn ứ diễn ra từ cuối năm ngoái và cận Tết đã giải toả được phần nào khi các cơ quan quản lý cùng vào cuộc tháo gỡ. Tuy nhiên, sau Tết, hiện tượng này tái diễn.
Việc này khiến nhiều doanh nghiệp vận tải, xuất nhập khẩu thêm thiệt hại, tăng chi phí phát sinh, chi phí khấu hao phương tiện trong khi tiền lãi vay ngân hàng vẫn phải trả đúng hạn. Trong khi đó, một số doanh nghiệp cho biết dừng xuất hàng đường bộ, và tìm phương thức xuất khẩu khác sang Trung Quốc như đường sắt, đường biển...