Mỹ cáo buộc Trung Quốc và Nga đang cùng nhau tạo ra một trật tự thế giới mới “hết sức phi tự do”, trong đó các động thái với Ukraine chỉ là một phần.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết mọi quốc gia có trách nhiệm trên thế giới, bao gồm Trung Quốc, có nghĩa vụ thúc ép Tổng thống Nga Vladimir Putin xuống thang trong cuộc khủng hoảng Ukraine.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price. Ảnh: AFP
“Quý vị sẽ phải hỏi liệu Trung Quốc có sử dụng ảnh hưởng đáng kể của họ với Nga để đạt mục tiêu đó không” – hãng tin Reuters dẫn lời ông Ned Price nói tại cuộc họp báo ở Washington hôm 23-2.
Liên quan việc nâng cấp mối quan hệ đối tác “không giới hạn” mà Trung Quốc và Nga vừa công bố trong tháng này nhằm tăng cường phối hợp đối phó Mỹ và phương Tây nói chung, ông Price cho rằng chiều hướng phát triển mối quan hệ giữa Trung Quốc và Nga là “mối lo ngại lớn”.
“Chúng tôi nghĩ rằng Nga và Trung Quốc cũng muốn một trật tự thế giới. Nhưng đây là một trật tự hết sức phi tự do, trái với hệ thống mà các nước trên thế giới đã xây dựng trong bảy thập niên qua. Đó là trật tự hủy diệt theo nhiều cách hơn là mang tính đóng góp” – ông Price nhận định.
Ukraine hôm 23-2 đã bố tình trạng khẩn cấp và Moscow cho biết phe ly khai ở miền đông đã yêu cầu giúp đỡ để đẩy lùi “hành động gây hấn” của Kiev, trong khi Mỹ tăng cường nỗ lực ngăn chặn một cuộc xâm lược toàn diện của Nga bằng cách áp đặt các biện pháp trừng phạt mới.
Trung Quốc đã kêu gọi tất cả các bên trong cuộc khủng hoảng Ukraine kiềm chế và nói rằng chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của bất cứ quốc gia nào cũng cần được tôn trọng và bảo vệ. Đồng thời, Bắc Kinh thúc giục Mỹ tôn trọng và giải quyết các yêu cầu của Nga về đảm bảo an ninh.
Các nhà phân tích tại Mỹ cho rằng Trung Quốc lo ngại về tác động của các hành động của Nga nhằm vào Ukraine đối với mối quan hệ thương mại của nước này với châu Âu nếu Bắc Kinh được coi là đang hỗ trợ Moscow.
Nhưng họ cũng tin rằng lập trường không rõ ràng của Bắc Kinh và hiệp ước được nâng cấp với Nga đã mang lại cho Putin sự tự tin để thúc đẩy hành động với Ukraine.
Tuần trước, các chuyên gia nói với Reuters rằng Trung Quốc sẽ hỗ trợ Nga về mặt ngoại giao và có lẽ về mặt kinh tế nếu nước này tấn công Ukraine, nhưng sẽ không cung cấp hỗ trợ quân sự.
Washington đã cảnh báo các công ty Trung Quốc rằng họ sẽ phải đối mặt với những hậu quả nếu tìm cách trốn tránh bất kỳ biện pháp kiểm soát xuất khẩu nào áp đặt lên Moscow trong trường hợp Nga tấn công Ukraine.