Thời gian qua, nhiều ý kiến cho rằng để cuộc thi khoa học kỹ thuật thực sự là sản phẩm của học sinh, cần bỏ chế độ tuyển thẳng vào đại học để hạn chế tiêu cực.
Trả lời Tuổi Trẻ Online, Vụ Giáo dục trung học cho biết quy chế tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo không quy định bắt buộc tuyển thẳng đối với học sinh đoạt giải, chỉ quy định đối tượng này được xét tuyển thẳng. Việc có xét tuyển thẳng hay không và xét như thế nào do các trường quyết định trong đề án tuyển sinh của trường.
Một số trường khi xem xét đến đối tượng học sinh này đã tổ chức phỏng vấn để đánh giá năng lực của học sinh trước khi quyết định.
Bộ Giáo dục và Đào tạo khuyến khích các trường có giải pháp cụ thể đánh giá đúng năng lực học sinh để tuyển sinh, bảo đảm sự công bằng, công khai, minh bạch, vì quyền lợi của tất cả học sinh.
Liên quan đến những lùm xùm của các đề tài đạt giải trong những năm qua, Vụ Giáo dục trung học cho biết trong những năm qua, khi có dư luận về tính trùng lặp sau cuộc thi, Bộ đã tổ chức rà soát kỹ nhưng không phát hiện có sự trùng lặp như dư luận nêu.
Thực tế dư luận phản ánh mới chỉ thông qua tên dự án khá "giống nhau" (về đối tượng, lĩnh vực nghiên cứu) nhưng vấn đề và kết quả nghiên cứu hoàn toàn khác nhau.
Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng cán bộ hướng dẫn can thiệp sâu, làm thay học sinh khiến kết quả không phản ánh đúng năng lực của học sinh.
Vụ Giáo dục trung học nói cuộc thi khoa học kỹ thuật là hoạt động giáo dục nhằm vận dụng các kiến thức đã học và phát huy tinh thần sáng tạo của học sinh vào giải quyết các vấn đề thực tiễn.
Đây là sản phẩm có sự tham gia hướng dẫn của giáo viên, nhà khoa học, nhưng phải do học sinh thực hiện.
Khi đánh giá các dự án, các giám khảo phỏng vấn học sinh về quá trình và kết quả nghiên cứu, không chỉ đánh giá dự án dựa trên báo cáo và sản phẩm nghiên cứu.
Nếu học sinh nào không trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu trong dự án hoặc tham gia thực hiện không đầy đủ sẽ không thể hiện, minh chứng được năng lực nghiên cứu khoa học và sự đóng góp đối với việc xác định và giải quyết vấn đề nghiên cứu của dự án thông qua phỏng vấn.
Kết quả từ cuộc thi những năm qua cho thấy chỉ có những học sinh được hướng dẫn và trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu mới có đủ năng lực để trình bày và bảo vệ tốt kết quả nghiên cứu của mình và mới được đánh giá cao theo tiêu chí của cuộc thi.
Nhiều sản phẩm thi khoa học kỹ thuật đang được nhộn nhịp mua bán. Giá các sản phẩm từ vài trăm ngàn đồng đến cả trăm triệu đồng tùy vào thi cơ sở, thi tỉnh hay thi quốc gia.