Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, NHNN chưa có văn bản, phát ngôn nào về việc siết chặt tín dụng bất động sản. Đó chỉ là chỉ đạo kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với một số phân khúc rủi ro như phân khúc có tỷ lệ đầu cơ lớn,… để đảm bảo an toàn hệ thống, đến nay NHNN nhất quán quan điểm chỉ đạo như vậy. Còn đối với tín dụng phục vụ mục đích chính đáng của người mua nhà đều được đảm bảo công bằng như các lĩnh vực khác.

Năm 2022, ngành Ngân hàng đã triển khai đồng bộ các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng, góp phần kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra (CPI bình quân cả năm là 3,15%) và hỗ trợ tăng trưởng GDP đạt 8,02% - là mức cao nhất trong nhiều năm qua. Đáng chú ý, Moody’s và S&P đã nâng mức xếp hạng tín nhiệm quốc gia cho Việt Nam. Nhờ đó, niềm tin của nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân vào môi trường kinh doanh và triển vọng kinh tế tiếp tục được giữ vững.

Trong năm 2023, NHNN sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chắc chắn, linh hoạt, hiệu quả và kịp thời nhận diện toàn diện, đánh giá khó khăn, tác động để có biện pháp phù hợp. NHNN cũng định hướng tăng trưởng tín dụng của năm 2023 vào khoảng 14-15% có điều chỉnh phù hợp với diễn biến và tình hình thực tế để đáp ứng vốn cho nền kinh tế, cũng như đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. NHNN cũng đã tổ chức nhiều hội nghị nhằm tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn cho doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế.

Đối với thị trường bất động sản, theo Phó Thống đốc, đây là một trong những thị trường có quan hệ liên thông trực tiếp với thị trường tiền tệ, tín dụng ... Trong thời gian qua, thị trường bất động sản xuất hiện một số hiện tượng như mất cân đối cung cầu, dư thừa nguồn cung phân khúc cao cấp, thiếu hụt căn hộ giá rẻ, nhà ở xã hội; tình trạng sốt đất cục bộ diễn ra kể từ đầu năm 2021 sau đó là tình trạng thanh khoản sụt giảm, đặc biệt là ở phân khúc đất nền; các vụ việc xảy ra trong hoạt động huy động vốn trên thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp dẫn tới mất niềm tin đối với nhà đầu tư, gây khó khăn trong việc huy động vốn của doanh nghiệp...

Trước tình hình đó, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập tổ công tác về rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương, doanh nghiệp, trong đó, có thành viên thuộc NHNN. Tổ công tác đã làm việc tại một số địa phương, doanh nghiệp, chuyên gia, nhà khoa học và hiệp hội về tình hình thị trường bất động sản, qua đó đã nắm bắt các khó khăn, vướng mắc và kiến nghị của các địa phương, doanh nghiệp. Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Chỉ thị, các Công điện chỉ đạo về tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản và phát triển nhà ở, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.

Đối với ngành Ngân hàng, theo Phó Thống đốc, thị trường bất động sản và hệ thống ngân hàng có tác động lẫn nhau. Nguồn vốn tín dụng cũng là một trong những nguồn vốn quan trọng, tài trợ cho cả bên cung và bên cầu của thị trường.

Theo số liệu thống kê mới nhất, dư nợ tín dụng bất động sản đến cuối năm 2022 đạt khoảng 2,58 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 24,27% so với cuối năm 2021 là một trong những lĩnh vực tăng trưởng cao nhất và chiếm tỷ trọng lớn 21,2% tổng dư nợ đối với nền kinh tế, cao nhất trong 5 năm qua. Trong đó chủ yếu tập trung vào nhu cầu tiêu dùng, tự sử dụng: Kinh doanh bất động sản tăng 11,5% chiếm tỷ trọng 31,28%; dư nợ tín dụng tiêu dùng/tự sử dụng tăng 31,1% chiếm tỷ trọng 68,72%. Theo phân khúc dư nợ cho nhu cầu nhà ở chiếm 62,19%, quyền sử dụng đất chiếm 20,66%, khu công nghiệp và khu chế xuất 2,67%, nhà ở xã hội 0,71%, khác là 13,77%.

Như vậy, có thể thấy hiện nay các TCTD vẫn cấp tín dụng cho lĩnh vực bất động sản với mức tăng trưởng cao và đang có dư nợ lớn. Đối với các dự án, phương án vay vốn khả thi thì được TCTD cho vay theo đúng quy định.

Trong thời gian tới, để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp bất động sản, tổ chức, cá nhân khi tiếp cận tín dụng, góp phần phát triển thị trường bất động sản lành mạnh trên cơ sở đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng, NHNN sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, hiệu quả, phối hợp đồng bộ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, tạo điều kiện cho các ngành, lĩnh vực kinh tế, trong đó có lĩnh vực bất động sản tăng trưởng, phát triển ổn định, bền vững theo đúng các chủ trương định hướng của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp luật tín dụng và hoạt động ngân hàng phù hợp với tình hình thực tiễn để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong tiếp cận tín dụng trong đó có lĩnh vực bất động sản.

Tiếp tục chỉ đạo TCTD tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, đảm bảo cung ứng vốn cho nền kinh tế, trong đó có lĩnh vực bất động sản, tập trung nguồn vốn tín dụng vào các dự án, phương án vay vốn khả thi, đảm bảo tính pháp lý, các dự án có khả năng hoàn thành, sớm đi vào sử dụng, có khả năng tiêu thụ tốt, trả nợ vay đầy đủ và đúng hạn, đáp ứng nhu cầu thực về nhà ở. Tiết giảm chi phí hoạt động, thủ tục hành chính; nâng cao chất lượng tín dụng, không nới lỏng các điều kiện tín dụng nhằm hạn chế tối đa nợ xấu phát sinh.

Đồng thời, NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo TCTD kiểm soát rủi ro cấp tín dụng đối với phân khúc bất động sản cao cấp đang dư thừa nguồn cung; kinh doanh có tính đầu cơ, làm giá, lũng đoạn thị trường; kiểm soát mức độ tập trung tín dụng vào một số khách hàng/nhóm khách hàng lớn, khách hàng có liên quan đến cổ đông lớn, người có liên quan của cổ đông của TCTD,... đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng. Rà soát và phối hợp với các Bộ, ngành để hoàn thiện các quy định pháp lý nhằm hỗ trợ thị trường bất động sản phát triển bền vững đồng thời kiểm soát rủi ro, bảo đảm an toàn hoạt động của TCTD.

Cũng tại Hội nghị, đại diện của các bộ, ngành, doanh nghiệp BĐS, các TCTD, Hiệp hội,… đã đánh giá cao những giải pháp chỉ đạo điều hành của NHNN nhằm kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, góp phần phục hồi phát triển kinh tế trong bối cảnh khó khăn thách thức của năm 2022. Thời gian qua, NHNN và ngành Ngân hàng cũng đã tích cực hỗ trợ thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản, hỗ trợ các doanh nghiệp bất động sản.

Theo thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, trong 3 năm gần đây, tín dụng trong lĩnh vực BĐS đều tăng, chưa có dấu hiệu giảm, cụ thể năm 2020 là 653 nghìn tỷ đồng, 2021 là 728 nghìn tỷ đồng, năm 2022 là 800 nghìn tỷ đồng. Những tháng cuối năm 2022, NHNN đã đề xuất với Chính phủ có chính sách nới room tín dụng trong khi room vẫn còn.

Mặc dù vậy, trong quý IV, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực BĐS vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân liên quan đến thể chế, pháp lý trong lĩnh vực BĐS. Hiện Bộ Xây dựng đang chủ trì sửa hai dự án luật nhà ở và kinh doanh BĐS, sẽ có nhiều chính sách để khắc phục những vướng mắc, có nhiều vướng mắc hiện đang đề xuất trình Quốc hội Nghị quyết tháo gỡ khó khăn kịp thời, thúc đẩy thị trường BĐS phát triển lành mạnh trong thời gian tới.

Theo Thứ trưởng Sinh, để tiếp cận nguồn vốn tín dụng thuận lợi, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, không chỉ về phía ngân hàng, trước hết các doanh nghiệp cần đáp ứng đảm bảo đủ điều kiện, tiêu chí thì ngân hàng mới an tâm cho vay. Bởi lẽ bản thân ngân hàng cũng phải thực hiện đúng các quy định pháp luật. Doanh nghiệp cũng cần cơ cấu lại các sản phẩm kinh doanh trong lĩnh vực của mình, rà soát lại các dự án để phù hợp nguồn lực của mình, tránh tình trạng vượt quá khả năng của doanh nghiệp.

Ngoài ra, theo báo cáo của các TCTD, Bộ Xây dựng, Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh, khó khăn vướng mắc của thị trường bất động sản tập trung chủ yếu ở các vấn đề về thủ tục pháp lý (chiếm 70% khó khăn, vướng mắc của thị trường), trình tự thủ tục đầu tư, về nguồn vốn trái phiếu. Do đó, để tháo gỡ các khó khăn, góp phần thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững, rất cần sự quan tâm, triển khai đồng bộ các giải pháp từ phía các Bộ, ngành liên quan và doanh nghiệp.

Hà My

Ảnh: MT