Trang thiết bị hư hỏng nặng

Nằm cách trung tâm TPHCM khoảng 10km, Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè là công trình cơ khí trọng điểm được Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển hệ thống dự trữ dầu thô, xăng dầu với quy mô chứa 450.00m3. Hiện tại, công trình này đã ngưng thi công sau 5 năm xây dựng. Chủ đầu tư của dự án là Công ty cổ phần Kho cảng Xăng dầu Hàng không miền Nam. Dự án được khởi công xây dựng từ đầu năm 2017 trên khu đất khoảng 10ha.

Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1030/QĐ-TTg ngày 13-7-2017 về Quy hoạch phát triển hệ thống dự trữ dầu thô và các sản phẩm xăng dầu của Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 với sức chứa 450.000m3, kinh phí dự toán lên đến 12.000 tỷ đồng. Đây cũng là công trình cơ khí trọng điểm nhằm góp phần bảo đảm an ninh năng lượng Quốc gia, khi Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè được đưa vào sử dụng giúp tăng dự trữ thương mại khoảng 16 ngày tiêu thụ khu vực phía Nam và 45 ngày tiêu thụ tại TPHCM.

Sau 5 năm thi công, đến tháng 6-2020 thì công trình gặp vấn đề về ngân sách nên bắt buộc phải tạm ngừng thi công. Hiện bên trong công trường, nhiều phương tiện, máy móc xây dựng nằm ngổn ngang, cỏ cây bao phủ vì thời gian dài không hoạt động. Sắt thép, nguyên vật liệu thi công đã rỉ sét, hư hỏng do thời gian dài công trình ngưng hoạt động. Hiện Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè đã đạt được 70% khối lượng công trình. Cầu cảng, vật tư thiết bị chuẩn bị cho việc xây dựng kho chứa 230.000m3 đạt 80%.

Quang cảnh khu vực Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè nhìn từ trên cao
 

Tuy nhiên, vẫn còn khá nhiều hạng mục dang dở, xây dựng nửa chừng thì phải "đắp chiếu". Cầu cảng đã thi công xong phần cọc, sàn cầu dẫn nhưng buộc phải dừng lại, rất nhiều sắt thép, máy móc ở khu vực này nằm phơi nắng mưa nhiều tháng qua bắt đầu có dấu hiệu xuống cấp. Theo dự kiến, nếu không gặp vấn đề về nguồn vốn, tiến độ công trình sẽ hoàn thành giai đoạn 1 vào tháng 12-2023, đưa vào hoạt động với sức chứa 230.000m3 xăng dầu. Sau đó sẽ hoàn thành toàn bộ tổng kho chứa 450.000m3 xăng dầu vào tháng 6-2024.

Chủ đầu tư công trình cho biết, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, sự bất ổn của thị trường xăng dầu trong nước và quốc tế đã làm tiến độ xây dựng công trình kho cảng bị đình trệ. Mặt khác, do thiếu hụt nguồn vốn khiến công trình đi vào "ngõ cụt". Đại diện chủ đầu tư công trình mong muốn các đơn vị chức năng sẽ sớm vào cuộc, hỗ trợ và giải quyết các vướng mắc về nguồn vốn của đơn vị để công trình sớm có thể hoạt động trở lại, giúp TPHCM hạn chế bị ảnh hưởng bởi thị trường xăng dầu trong nước và quốc tế.

Công trình đang chờ "giải cứu"

Liên quan đến tình trạng dừng hoạt động của dự án, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản số 7739/VPCP-KTTH ngày 16-11-2022 gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về đề nghị khẩn cấp tháo gỡ vướng mắc cho Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè. Trong đó, Văn phòng Chính phủ chuyển văn bản của Công ty cổ phần Kho cảng xăng dầu hàng không Miền Nam đến Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để theo thẩm quyền xem xét, xử lý ngay theo đúng quy định pháp luật và trả lời cho Công ty cổ phần Kho cảng xăng dầu Hàng không Miền Nam, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả xử lý.

Sau khi Văn phòng Chính phủ có ý kiến, ngày 18-11-2022, chủ đầu tư Tổng kho xăng dầu Phú Xuân Nhà Bè đã có công văn gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đề nghị khẩn cấp tháo gỡ vướng mắc để được tiếp cận nguồn vốn tín dụng nhằm đẩy nhanh tiến độ thi công công trình kho cảng sớm hoàn thành, đưa vào hoạt động nhằm kịp thời bổ sung nguồn dự trữ xăng dầu ổn định an ninh năng lượng quốc gia, duy trì nguồn cung xăng dầu cho thị trường TPHCM và các tỉnh thành phía Nam...

Nguyên vật liệu, thiết bị thi công hư hỏng. Ảnh: NHẬT LINH

Ngay sau đó, Ngân hàng Nhà nước tại TPHCM, lãnh đạo Công ty CP Kho cảng Xăng dầu Hàng không miền Nam và các bên liên quan đã có cuộc họp, tuy nhiên các bên vẫn chưa thống nhất, chưa có phương án "giải cứu" công trình Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè. Ngày 07-12-2022, Văn phòng Chính phủ cũng có văn bản thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công thương xử lý đối với các vấn đề liên quan đến thông tin báo chí và dư luận thời gian qua về Tổng kho dự trữ xăng dầu bị bỏ hoang.

"Bộ Công thương đề nghị Công ty CP Kho cảng Xăng dầu Hàng không miền Nam báo cáo tình hình triển khai đầu tư xây dựng công trình Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè gửi về Bộ Công thương trước ngày 05-01-2023", Công văn của Bộ Công thương gửi Công ty CP Kho cảng Xăng dầu Hàng không miền Nam nêu rõ. Liên quan đến vụ việc này, Thanh tra Bộ Công an cũng có đơn chuyển của Công ty CP Kho cảng Xăng dầu Hàng không miền Nam đến Thống đốc Ngân hàng Nhà nước để xem xét, giải quyết.

Thực tế cho thấy, nhiều tháng qua, tình trạng thiếu hụt xăng dầu cục bộ tại một số thời điểm đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống người dân trong khi công trình kho chứa 450.000m³ xăng dầu này thì lại đang bỏ hoang gây nhiều lãng phí. Ghi nhận thực tế tại dự án cho thấy, chủ đầu tư đã mua sắm, nhập khẩu nhiều thiết bị, tập kết tại kho; hệ thống cầu cảng đã được đầu tư xây dựng gần hoàn thiện; hàng trăm tấm thép chất đống đã bị hoen rỉ; nhiều máy móc thiết bị nằm phơi sương ngoài trời...