Từ 3 container hàng gian lận xuất xứ Việt Nam…

Ngày 11-7-2022, Công ty TNHH sản xuất thương mại P. (viết tắt Công ty P.) đăng ký tờ khai NK tại Chi cục HQCK cảng Sài Gòn KV1, khai báo NK 3 container hàng hóa là dây cáp điện đồng trục lõi thép mạ đồng bọc lớp cách điện giấy nhôm, không đầu nối (bán thành phẩm) với 14 chủng loại hàng hóa khác nhau. Tờ khai được hệ thống phân luồng vàng (kiểm tra chi tiết hồ sơ).

Qua nắm thông tin, công chức hải quan nghi vấn lô hàng có dấu hiệu vi phạm pháp luật và đề xuất lãnh đạo Chi cục chuyển luồng để kiểm tra thực tế hàng hóa. Dưới sự chứng kiến của đại diện Công ty P., công chức hải quan tiến hành mở 3 container hàng NK của công ty này. Đồng thời, đề nghị Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 (Trung tâm 3) đến giám định tại hiện trường.

Kiểm tra thực tế và căn cứ vào thông báo kết quả giám định của Trung tâm 3, Chi cục HQCK cảng Sài Gòn KV1 xác định Công ty P. có 3 mục hàng khai báo sai so với thực tế về chủng loại (doanh nghiệp khai báo cáp bán thành phẩm, thực tế cáp hoàn chỉnh), model, nhãn hiệu; 1 khai báo sai so với thực tế về model. Đáng chú ý, phần lớn số hàng NK (gồm 10 mục) khai báo sai so với thực tế về chủng loại, model, nhãn hiệu, xuất xứ (khai báo xuất xứ: China, thực tế hàng đóng trong thùng carton có in chữ "MADE IN VIET NAM" và dán nhãn trên rulô cuộn cáp có ghi chữ "MANUFACTURED IN VIET NAM"). Do hàng hóa khai báo sai model, xuất xứ nên không được hưởng thuế suất NK ưu đãi đặc biệt, cơ quan Hải quan xác định, trị giá lô hàng trên 7,3 tỷ đồng, tổng số tiền thuế khai thiếu gần 1,2 tỷ đồng.

Xét thấy, Công ty P. đã có hành vi cố ý khai báo sai nhằm mục đích buôn lậu hàng hóa từ nước ngoài vào Việt Nam, với số tiền thuế khai thiếu lớn đã đủ các yếu tố cấu thành tội phạm đối với tội "Buôn lậu", Chi cục HQCK cảng Sài Gòn KV1 đã khởi tố vụ án hình sự về tội "Buôn lậu" liên quan đến Công ty TNHH sản xuất thương mại P. thực hiện tại cảng Cát Lái, đồng thời chuyển hồ sơ vụ việc đến Cơ quan CSĐT Công an TPHCM để điều tra, xử lý theo thẩm quyền.

Lực lượng hải quan kiểm tra lô hàng dây cáp điện

Phát hiện ra cả đường dây gian lận thương mại

Ngoài lô hàng vi phạm bị khởi tố nêu trên, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Chi cục HQCK cảng Sài Gòn KV1 còn mở rộng điều tra, phát hiện Công ty P. có những trường hợp vi phạm khác.

Cụ thể, Công ty P. NK chuyển cửa khẩu lô hàng gồm 19 container, thuộc 4 tờ khai được đăng ký tại Chi cục Hải quan Đức Hòa - Cục Hải quan Long An. Để làm rõ nghi vấn, từ ngày 28-10-2022 đến 31-10-2022, Đội Giám sát và kiểm soát Hải quan (Chi cục HQCK cảng Sài Gòn KV1) phối hợp với các đơn vị có liên quan kiểm tra thực tế hàng hóa và trưng cầu giám định tại Trung tâm 3. Căn cứ kết quả kiểm tra, giám định, Cơ quan Hải quan xác định Công ty P. có hành vi khai sai model, chủng loại, xuất xứ... dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp. Các hành vi này tương tự như lô hàng đã khởi tố nêu trên.

Tiếp đến, qua rà soát hàng về cảng, Chi cục HQCK cảng Sài Gòn KV1 phát hiện thêm 9 container hàng thuộc 2 vận đơn, người nhận hàng trên vận đơn thứ cấp (HBL) là Công ty P., nhưng doanh nghiệp này từ chối nhận hàng với lý do người gửi hàng gửi nhầm và xin xuất trả hàng (?!). Không chấp thuận việc xuất trả hàng theo đề nghị của doanh nghiệp, ngày 06-01-2023 và ngày 09-01-2023, Chi cục HQCK cảng Sài Gòn KV1 phối hợp với các đơn vị có liên quan thực hiện kiểm tra thực tế hàng hóa. Kết quả kiểm tra ban đầu đối với 4/9 container cho thấy, hầu hết là dây cáp đã hoàn chỉnh, trên bao bì, rulo cuộn cáp có dán nhãn ghi chữ "MANUFACTURED IN VIETNAM". Số hàng xin xuất trả này tương tự lô hàng 3 container NK đã khởi tố.

Cuối cùng, khi mở rộng xác minh hàng hóa XNK của doanh nghiệp này, Chi cục HQCK cảng Sài Gòn KV1 phát hiện lô hàng XK gồm 10 container thuộc 4 tờ khai hải quan đăng ký tại Chi Cục HQCK cảng Sài Gòn KV1 vào ngày 11-8-2022. Hàng hóa theo khai báo là dây cáp điện đồng trục (Coaxial cable), không đầu nối, dùng cho truyền dẫn tín hiệu, điện áp 36 V... hàng không nhãn hiệu; xuất xứ: không xác định. Để làm rõ lô hàng XK này, Chi cục HQCK cảng Sài Gòn KV1 phối hợp với Chi cục Hải quan cảng Cái Mép (Cục Hải quan Bà Rịa- Vũng Tàu) kiểm tra thực tế và trưng cầu giám định hàng hóa. Kết quả cho thấy, hàng có nhãn hiệu PPC Perfect Flex (thể hiện trên dây và cuộn cáp); xuất xứ ghi trên thùng carton, cuộn cáp có in và dán nhãn ghi dòng chữ "MANUFACTURED IN VIETNAM", sai khai báo về nhãn hiệu, xuất xứ. Lô hàng này có hàng hóa tương tự với các lô hàng nêu trên. Tổng trị giá theo khai báo của 4 tờ khai này là 553.240 USD.

Như vậy, tổng cộng hơn 40 container hàng XNK liên quan đến Công ty P. đều có nghi vấn gian lận xuất xứ, Chi cục HQCK cảng Sài Gòn KV1 đã chuyển hồ sơ, trao đổi với các đơn vị có thẩm quyền để điều tra làm rõ.

Trao đổi với chúng tôi chiều 14-02, một cán bộ Chi cục HQCK cảng Sài Gòn KV1 cho rằng, thủ đoạn của doanh nghiệp nhập hàng Trung Quốc gắn mác Việt Nam, rồi đem tiêu thụ trong nước hay xuất khẩu sang thị trường Châu Âu, Mỹ đã được lực lượng hải quan phát hiện từ lâu. Tuy nhiên, đây là vụ việc hết sức phức tạp, có tổ chức, liên quan đến nhiều tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cần phải điều tra làm rõ và xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Các lô hàng NK, XK, xin xuất trả có cùng chủ thể, cùng hành vi và có liên quan mật thiết không thể tách rời bởi hàng hóa XNK tương tự vụ 3 container đã khởi tố.