Bà Nikki Haley, cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, tuyên bố sẽ chạy đua giành ghế tổng thống Mỹ năm 2024.

Tuyên bố chính thức về việc khởi động chiến dịch tranh cử của bà diễn ra tối 15-2 ở TP Charleston, bang South Carolina, nơi bà từng là thống đốc từ năm 2011 tới 2017.

Càng đông, ông Trump càng có lợi

Cho tới nay, bà Haley mới là người thứ hai thuộc Đảng Cộng hòa tuyên bố tham vọng lãnh đạo nước Mỹ tại cuộc bầu cử năm 2024. Điều này đồng nghĩa bà là đối thủ đầu tiên của ông Trump lộ diện ở đảng này.

Trong video gửi phóng viên ngày 14-2, bà Haley đã đưa ra một số thông điệp cơ bản. Thứ nhất, khi tuyên bố về "một thế hệ lãnh đạo mới" của nước Mỹ, nữ chính trị gia 51 tuổi muốn nhắm đến lợi thế về sự trẻ trung.

Đương kim Tổng thống Joe Biden hiện đã 80 tuổi, trong khi ông Trump đang ở tuổi 76. Thứ hai, cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc nêu bật kinh nghiệm trong chính sách đối ngoại. Đây là một trong những lĩnh vực ông Trump bị báo chí dòng chính và các chính trị gia chỉ trích nhiều nhất trong bốn năm cầm quyền (2017 - 2021).

Truyền thông Mỹ đánh giá việc thông báo tranh cử sớm giúp bà Haley tranh thủ được sự chú ý của công chúng. Trong vòng vài tuần hoặc vài tháng tới, các ứng viên khác của Đảng Cộng hòa sẽ dần lên tiếng.

Tới nay một số gương mặt đáng chú ý bao gồm Thống đốc bang Florida Ron DeSantis, cựu phó tổng thống Mike Pence, Thượng nghị sĩ South Carolina Tim Scott, Thống đốc New Hampshire Chris Sununu...

Thách thức lớn nhất của bà Haley hiện nay là tỉ lệ ủng hộ bà không cao. Trong cuộc khảo sát với những người đăng ký ủng hộ Đảng Cộng hòa của Reuters/Ipsos công bố ngày 14-2, ông Trump vẫn là người nhận được tỉ lệ ủng hộ cao nhất cho vị trí đại diện đảng này vào "chung kết" với một đại diện Đảng Dân chủ ở đợt bầu cử tới.

Ông Trump dẫn đầu với 43% số người ủng hộ, tiếp theo là ông DeSantis (31%). Bà Haley chỉ nhận 4%, thấp hơn cả ông Pence.

Các cuộc khảo sát khác cho ra kết quả gần như tương đồng. Ví dụ khảo sát Morning Consult cho thấy ông Trump dẫn đầu với 47%, còn bà Haley chỉ được 3%.

Ông DeSantis nhận được đúng 31% như khảo sát của Reuters. Điều này diễn tả đúng thực tế ông DeSantis vẫn là đối thủ đáng gờm nhất của ông Trump dù chưa tuyên bố tranh cử.

Báo chí Mỹ cho rằng ông DeSantis có thể đánh bại Đảng Dân chủ và sẽ là lựa chọn an toàn hơn cho phe Cộng hòa, nhưng trước hết ông sẽ phải vượt qua ông Trump.

Một trong những lý do khiến ông DeSantis gặp khó trong nhiệm vụ này là ông Trump sẽ giành lợi thế lớn hơn khi có nhiều người tham gia đường đua và khiến sự ủng hộ của Đảng Cộng hòa bị phân mảnh.

Thế khó của Đảng Cộng hòa

Tỉ lệ ủng hộ ông Trump trong nội bộ Đảng Cộng hòa vẫn cao, bất chấp ông đã thua ông Biden và thường xuyên là trung tâm của những tin tức tiêu cực trên báo chí Mỹ.

Chính vì vậy, một số ý kiến ủng hộ ông DeSantis bên Đảng Cộng hòa cũng phải thừa nhận người thay ông Trump phải tiếp nối một số quan điểm về chính sách của vị cựu tổng thống này.

Ngoài sự thống nhất về quan điểm chính trị, việc tiếp nối chính sách đó cũng nhằm tận dụng lượng "fan" đông đảo của ông Trump. Chuyện ông Trump vẫn còn sức hút lớn trong mắt cử tri là điều mà ngay cả những tờ báo không ưa ông nhất như New York Times cũng phải thừa nhận.

"Ông DeSantis cũng phải quyết định sẽ phản công mạnh mẽ thế nào nếu đối phó với ông Trump, và liệu ông ấy có thể chống lại những lời bôi nhọ và chế nhạo của cựu tổng thống một cách hiệu quả trong khi vẫn phải đảm bảo không làm mất lòng những người ủng hộ trung thành của ông ấy hay không", tờ này viết hôm 12-2.

Về tổng thể, đó cũng sẽ là vấn đề chung với các ứng viên Đảng Cộng hòa: họ sẽ phải chứng minh mình hơn ông Trump nhưng cần tránh đối đầu trực diện với ông.

Theo ông Christopher Rhodes - giảng viên tại ĐH Harvard, nếu Đảng Cộng hòa không đề cử ông Trump, một bộ phận đáng kể cử tri đảng này có thể đột nhiên trở thành những người "chỉ ủng hộ ông Trump" vì cảm thấy lãnh đạo của họ bị đảng phản bội.

Nói cách khác, dù nhận xét về ông Trump cay nghiệt tới đâu, có vẻ các nhà quan sát đều hiểu rằng việc cản ông Trump thành công, ít nhất là bên phía Đảng Cộng hòa lúc này, cũng là điều hết sức khó khăn.

Đảng Cộng hòa khước từ lời kêu gọi 'đình chiến' của ông Biden

Không chỉ bác bỏ lời kêu gọi đoàn kết mà Tổng thống Joe Biden đưa ra trong thông điệp liên bang, Đảng Cộng hòa còn cáo buộc ông châm ngòi chiến tranh văn hóa giữa lúc đất nước chia rẽ sâu sắc.