"Đất nước đã chứng kiến những căng thẳng địa chính trị gia tăng không phù hợp với lý tưởng hòa bình của chúng ta và đe dọa an ninh, ổn định của đất nước, của khu vực và thế giới", Tổng thống Marcos nêu vấn đề trong một sự kiện của các cựu quân nhân Philippines ngày 18-2.

Nhà lãnh đạo Philippines kế đó nhấn mạnh dưới thời ông, đất nước "sẽ không để mất một tấc lãnh thổ nào".

Ông khẳng định Manila sẽ tiếp tục duy trì chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mình "theo hiến pháp và luật pháp quốc tế".

Chính quyền của ông cũng sẽ hợp tác với các nước láng giềng để đảm bảo an toàn và an ninh cho người dân Philippines.

Các phát ngôn của ông Marcos gây chú ý trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và Philippines đang nóng trở lại vì vấn đề Biển Đông.

Hôm 14-2, Tổng thống Marcos đã triệu tập đại sứ của Trung Quốc để bày tỏ "quan ngại sâu sắc" về "các hành động ngày càng thường xuyên" của Bắc Kinh đối với Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines và ngư dân Philippines ở Biển Đông.

Bộ Ngoại giao Philippines cùng ngày cũng gửi một phản đối ngoại giao đến Bắc Kinh, sau khi Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines báo cáo hải cảnh Trung Quốc đã chiếu "tia laser cấp độ quân sự" vào một trong các tàu của lực lượng này hôm 6-2.

Theo Manila, những tàu này đang làm nhiệm vụ tiếp tế cho quân đội. Sự việc xảy ra cách bãi Cỏ Mây (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) khoảng 20km, khiến một số thủy thủ đoàn bị mù tạm thời.

Ngày 15-2, Bộ Ngoại giao Trung Quốc bác bỏ việc chiếu laser vào tàu Philippines là hành động ác ý. Người phát ngôn bộ này khẳng định thủy thủ Trung Quốc đã sử dụng các thiết bị laser cầm tay để "đo khoảng cách" nên không có chuyện gây hại cho thủy thủ Philippines.

Cùng ngày 15-2, Philippines thông báo sẽ tập trận quy mô lớn nhất kể từ năm 2015 với Mỹ. Cuộc tập trận sẽ có sự tham gia của gần 9.000 binh sĩ, diễn ra vào quý 2 năm nay nhằm đối phó với các mối đe dọa "nhân tạo lẫn tự nhiên".

Vụ việc xảy ra chỉ một tháng sau khi Tổng thống Marcos có chuyến thăm tới Bắc Kinh trong nỗ lực cân bằng quan hệ của nước này với Mỹ và Trung Quốc.

Trong chuyến thăm đó, hai bên nhất trí thiết lập một đường dây liên lạc trực tiếp để giải quyết các vấn đề trên biển, thúc đẩy đối thoại giữa hai lực lượng tuần duyên.

Trong trường hợp Trung Quốc phóng tên lửa, Bắc Kinh sẽ cân nhắc thông báo cho Philippines và phối hợp thu hồi các mảnh vỡ tên lửa nếu cần thiết.

Căn cứ mới của Mỹ ở Philippines: Không dễ ăn của ngoại…

TTCT - Dù là đồng minh có hiệp ước của nhau và vừa thắt chặt thêm tình hữu nghị về quân sự, quan hệ Mỹ - Philippines thật ra không phải lúc nào cũng bằng phẳng.