Một đoạn cao tốc Bến Lức - Long Thành thi công dang dở.

Theo thông tin của baodautu.vn, VEC vừa có văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư liên quan đến việc bố trí vốn đối ứng cho Dự án Xây dựng đường cao tốc Bến Lức – Long Thành.

Theo đó, VEC cam kết sẽ tự bố trí số tiền 758 tỷ đồng cho phần vốn đối ứng còn lại của Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, đồng thời sẽ cân đối tài chính để thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trả nợ của VEC (bao gồm các khoản vay ODA đến hạn và trả nợ gốc, nợ lãi Trái phiếu do Chính phủ bảo lãnh và các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định).

“Đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương về bố trí vốn đối ứng cho Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức – Long Thành để có cơ sở thực hiện các bước tiếp theo”, văn bản của VEC nêu rõ.

Vào đầu tháng 11/2022, VEC cũng từng có báo cáo gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để xem xét, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết định cơ chế vốn đối ứng cho dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành.

Tại văn bản này, VEC cho biết là chịu trách nhiệm cân đối, bố trí nguồn vốn đối ứng còn lại từ năm 2019 đến khi kết thúc Dự án với số tiền khoảng 758 tỷ đồng. Khi tự cân đối nguồn vốn đối ứng còn lại nêu trên, dòng tiền của VEC vẫn đảm bảo khả năng trả nợ các khoản nợ đến hạn.

Thực tế đến nay, VEC đã hoàn thành đầy đủ và đúng hạn các nghĩa vụ trả nợ với Chính phủ (bao gồm trả nợ gốc, nợ lãi các khoản vay ODA đến hạn, các khoản nợ Trái phiếu Chính phủ bảo lãnh đến hạn và các nghĩa vụ với cơ quan thuế).

Trước đó, Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 38/TB – VPCP thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái tại cuộc họp về việc bố trí vốn đối ứng của Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành hôm 16/2/2023.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá việc giao Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam - VEC có trách nhiệm tự cân đối, bố trí số vốn đối ứng còn lại để tiếp tục triển khai, sớm hoàn thành Dự án Xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành là khẳng định chủ thể có trách nhiệm bố trí vốn đối ứng của Dự án theo đúng quy định tại Nghị định số 94/2018/NĐ-CP ngày 30/6/2018 về nghiệp vụ quản lý nợ công.

Phó Thủ tướng giao VEC khẩn trương có văn bản cam kết về việc bố trí vốn đối ứng cho Dự án theo đúng quy định và trách nhiệm trả nợ, gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước ngày 21/2/2023. Trên cơ sở đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc bố trí vốn đối ứng cho Dự án, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 24/2/2023.

Được biết, kể từ năm 2019, Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành không được giao vốn đối ứng từ nguồn ngân sách bởi cả nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Cụ thể, tại Thông báo số 702/TB-KTNN ngày 18/12/2018, Kiểm toán Nhà nước cho rằng, việc Bộ GTVT phê duyệt Dự án Đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, trong đó bố trí vốn đối ứng trong nước, mà không báo cáo và xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ là chưa phù hợp quy định tại khoản 3, Điều 14 và Điều 27, Nghị định số 79/2010/NĐ-CP ngày 14/7/2010 về nghiệp vụ quản lý nợ công.

Bên cạnh đó, điểm c, khoản 4, Điều 20, Nghị định số 94/2018/NĐ-CP ngày 30/6/2018 của Chính phủ về nghiệp vụ quản lý nợ công quy định: “Đối với chương trình, dự án được áp dụng cơ chế cho vay lại toàn bộ hoặc vay lại một phần vốn vay nước ngoài của Chính phủ, chủ dự án bố trí từ vốn chủ sở hữu hoặc nguồn vốn hợp pháp khác của dự án”. Tại Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, VEC là đối tượng vay lại, nên theo quy định hiện hành, đơn vị này có trách nhiệm tự thu xếp vốn đối ứng.

Đặc biệt, từ khi VEC chuyển về Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, việc tiếp tục giao vốn đối ứng cho Dự án qua đầu mối nhận kế hoạch là Bộ GTVT chưa phù hợp với quy định tại khoản 1, Điều 49, Luật Ngân sách nhà nước về phân bổ và giao dự toán ngân sách. “VEC tự bố trí số vốn đối ứng còn lại cho Dự án chính là phương án tối ưu nhất”, lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá.

Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh mục đầu tư vào tháng 10/2010 và được Bộ GTVT phê duyệt vào ngày 31/12/2014.

Dự án có chiều dài 57,8 km, tổng mức đầu tư 31.320 tỷ đồng, gồm vốn vay ADB 13.654,6 tỷ đồng; Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) là 11.975 tỷ đồng và vốn đối ứng là 5.689,7 tỷ đồng.

Theo thông tin từ VEC, sản lượng thi công của công trình này đã đạt khoảng 80%. Dự án được khởi công từ năm 2014, dự kiến hoàn thành vào năm 2019, nhưng do gặp nhiều vướng mắc về cơ chế pháp lý, trong đó có thủ tục bố trí vốn ODA, vốn đối ứng, nên phải dừng thi công từ giữa năm 2019.