Cuối năm ngoái, cả mạng xã hội đòi tẩy chay một TikToker chuyên chửi bậy, nói những từ ngữ khó nghe và làm nội dung bẩn để review quán ăn.

Bài trừ nội dung bẩn

Một thời gian sau, lại tiếp tục xuất hiện câu chuyện TikToker đình đám chửi bậy để bán hàng trên livestream. Gần đây nhất lại thêm một TikToker báng bổ văn hóa, xúc phạm tôn giáo để video của mình nổi tiếng.

Những hiện tượng này không còn ở mức độ "giỡn xíu cho vui" nữa mà nó đã và đang hình thành những lối nghĩ, nhận thức tiêu cực, lệch lạc trong giới trẻ.

Thiết nghĩ cần xử lý nghiêm để răn đe các hành vi gây rối trật tự trên mạng xã hội, siết chặt vai trò và trách nhiệm từ phía các nền tảng mạng xã hội. Bên cạnh đó, người dùng cần tỉnh táo để chọn lọc nội dung sạch, lựa chọn quyền lực cao nhất của một khán giả đó là tẩy chay những gã Chí Phèo chửi bậy, tạo rác trên mạng để nổi tiếng.

Nói với Tuổi Trẻ Online, TikToker Nhân Đi Ăn khẳng định những vụ việc nêu trên đều đáng bị bài trừ. "Thời buổi mà công nghệ lên ngôi như hiện nay, hầu như tất cả mọi người đều có cơ hội tiếp xúc với điện thoại hay các trang mạng xã hội, bất kể độ tuổi hay hoàn cảnh nào.

Thế nên việc chửi bậy trên mạng dễ gây ảnh hưởng đến người xem, đặc biệt là đối tượng trẻ em, học sinh dễ bắt chước theo từ khi còn nhỏ.

Đối với bạn, nó có thể là một câu nói bông đùa hết sức bình thường, nhưng đối với các bậc phụ huynh cũng như thầy cô sẽ là khó khăn lớn trong việc dạy dỗ, thay đổi thói quen lẫn tư duy của các em".

Cần có "hạnh kiểm công dân số"?

PGS.TS Trần Thành Nam thông tin với Tuổi Trẻ Online rằng theo kết quả khảo sát tháng 12-2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có 8,6% học sinh và 20,3% sinh viên tự báo cáo rằng mình thường xuyên nói tục chửi bậy.

Tuy nhiên, có lẽ tỉ lệ này chỉ là phần nổi của tảng băng. Vậy làm thế nào để giáo dục giới trẻ hạn chế việc sử dụng ngôn ngữ tục tĩu trong đời thực và trên mạng xã hội?

PGS.TS Trần Thành Nam đưa ra giải pháp đầu tiên, quan trọng nhất, thuộc về phía gia đình. Theo ông, bố mẹ cần tự học những cách thức giải tỏa cảm xúc tiêu cực như tức giận để sau đó dạy con dùng ngôn ngữ thân thiện thay vì chửi bậy trong những tình huống khó chịu.

"Cha mẹ phải chỉ rõ cho trẻ biết việc chửi thề cũng là một dạng bắt nạt bằng ngôn ngữ, và có thể phạm luật nếu lăng nhục người khác. Giúp con phân tích lợi hại của việc dùng ngôn ngữ không phù hợp trên mạng xã hội. Những gì con viết ra sẽ tồn tại mãi và sẽ bị đánh giá sau này do người khác hiểu lời nói của con phản ánh nhân cách của con".

Sau cùng, PGS.TS Trần Thành Nam cho rằng với vấn đề nói tục chửi bậy trên mạng xã hội, chúng ta có thể tận dụng sức mạnh công nghệ để đánh giá "hạnh kiểm công dân số".

Tất cả các hành vi không đúng mực của một cá nhân thể hiện trên mạng xã hội (như nói tục chửi bậy, tung tin giả, tin thù địch và gây hấn) cũng như được ghi lại qua các hệ thống giám sát tự động (như vi phạm luật giao thông, vượt đèn đỏ) sẽ được sử dụng để xếp hạng hạnh kiểm công dân, từ đó những người không có hành vi đúng mực sẽ bị mất một số quyền lợi do chính phủ mang lại.