Hội thảo nằm trong chuỗi hoạt động gồm: tham quan - trưng bày - hội thảo do báo Tuổi Trẻ phối hợp với Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) và Sở Công Thương TP.HCM tổ chức ngày 28-2 tại TP.HCM. 

Gần 200 khách mời là lãnh đạo các cấp trung ương, Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) và lãnh đạo các địa phương ở khu vực Đông Nam Bộ; các hiệp hội; doanh nghiệp; chuyên gia trong và ngoài nước đã cùng bàn, hiến kế thúc đẩy xây dựng nền công nghiệp tự chủ Việt Nam.

Nhiều giải pháp phát triển công nghiệp hỗ trợ

Đánh giá cao tính chất của hội thảo, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Ngô Minh Châu cho rằng sự kiện sẽ đem lại lợi ích cho cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa của thành phố, là dịp để các cơ quan quản lý lắng nghe ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà khoa học, các hội ngành nghề, doanh nghiệp, tháo gỡ khó khăn, đề xuất giải pháp, chính sách phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ, qua đó thúc đẩy công nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn nữa.

Ông Ngô Minh Châu cũng cho biết tại TP.HCM, công nghiệp hỗ trợ được xác định là lĩnh vực ưu tiên cần tập trung phát triển. Chính vì vậy, từ Đại hội X đến nay, Thành ủy và UBND TP đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai rất nhiều giải pháp phát triển công nghiệp hỗ trợ như: thành lập Ban chỉ đạo phát triển công nghiệp hỗ trợ thành phố; thành lập Trung tâm phát triển công nghiệp hỗ trợ thành phố trực thuộc Sở Công Thương...

"Công nghiệp hỗ trợ có ý nghĩa quan trọng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, giúp nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, giá trị gia tăng, góp phần tăng tỉ trọng đóng góp của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trong sản xuất", ông Châu khẳng định.

Phát biểu khai mạc, tổng biên tập báo Tuổi Trẻ Lê Thế Chữ cho biết Việt Nam đang dần trở thành điểm thay thế và đóng vai trò ngày càng quan trọng hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu khi dòng vốn dịch chuyển và hàng loạt tập đoàn đa quốc gia đẩy mạnh đầu tư vào Việt Nam.

Cùng với đó, các doanh nghiệp trong nước cũng có nhiều hoạt động đón đầu. Cụ thể, tháng 12-2022 Tập đoàn Thaco tổ chức khánh thành đưa vào vận hành trung tâm cơ khí và khởi công trung tâm R&D tại Quảng Nam. Cùng với đó, Tập đoàn Thaco ký hợp tác với tỉnh Bình Dương nhằm triển khai dự án khu công nghiệp cơ khí hỗ trợ với vốn đầu tư hơn 25.000 tỉ đồng.

Ông Chữ cũng thông tin trong buổi sáng hôm nay (28-2), ban tổ chức cùng với lãnh đạo các cơ quan ban ngành, các chuyên gia, đại diện các doanh nghiệp trong ngành có hoạt động tham quan thực tế dây chuyền sản xuất, mô hình liên kết của công ty Điện Quang, Nhật Long. Đây là những doanh nghiệp Việt đã tham gia thành công vào chuỗi cung ứng toàn cầu với đối tác từ Nhật, Hàn Quốc, châu Âu…

Những câu chuyện trên đây phần nào cho thấy bản thân các doanh nghiệp Việt đã nắm bắt rất tốt cơ hội từ dòng chuyển dịch của chuỗi cung ứng, hiện thực thành những đơn hàng cụ thể.

"Hội thảo vì thế đem đến kỳ vọng là tiền đề, cơ sở dữ liệu cho hội thảo “Định hướng phát triển công nghiệp trên địa bàn TP.HCM đến năm 2030, tầm nhìn năm 2050” dự kiến tổ chức vào tháng 4-2023 tại TPHCM", tổng biên tập báo Tuổi Trẻ bày tỏ.

Doanh nghiệp cần rất nhiều hỗ trợ

Công bố khảo sát về tình hình thực tiễn của doanh nghiệp, bà Bùi Thị Hồng Hạnh, giám đốc điều hành NC Network, cho rằng những khó khăn mà doanh nghiệp phải đối mặt đó là tiếp cận khách hàng, thông tin thị trường, nguồn nhân lực, thiết bị máy móc, vấn đề tài chính, tiêu chuẩn chứng chỉ liên quan đến chuỗi cung ứng, nguyên vật liệu...

Đến nay, Việt Nam chưa có một hãng máy hoàn chỉnh, các doanh nghiệp sử dụng máy cũ của Nhật Bản, nhiều doanh nghiệp mua đầu tư máy mới nhưng không phải tất cả đều làm được. Trong khi ở Nhật Bản có chuyên môn hóa về từng lĩnh vực dập, phay hoặc hàn, thì ở Việt Nam doanh nghiệp khó khăn để hoàn thành một cụm chi tiết, do máy móc chưa đủ nên không thể nhận được đơn hàng. 

Cùng với đó là khó khăn về quy trình lập kế hoạch sản xuất, quản lý và theo dõi kế hoạch, thực thi và cách hiểu của đội ngũ cán bộ. Doanh nghiệp cũng đối diện với những vấn đề như tuyển dụng nhân sự, đào tạo nâng cao năng lực, quản lý nhân sự, xây dựng văn hóa doanh nghiệp, chuyển giao. 

Nguyên vật liệu cũng đang bị phụ thuộc vào nước ngoài, tìm mua ở Việt Nam không có, đặt hàng ở Trung Quốc nhưng sản lượng mua về quá ít nên không thể mua được. Việc giao hàng có tới 71% được khảo sát gặp tình trạng chậm deadline. Vì có tình trạng doanh nghiệp gia công ở Vĩnh Phúc nhưng xử lý nhiệt lại ở địa phương khác, làm cho việc hoàn thành giao hàng là khó khăn. Có công ty của Nhật Bản muốn đầu tư nhưng lo lắng về việc không đảm bảo trong xử lý nhiệt, khi phải chạy tới tận Quảng Ninh để làm, trong khi việc đầu tư xử lý nhiệt thì lại băn khoăn về môi trường… 

Theo bà Hạnh đánh giá, hiện nay số lượng doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ dù tăng mạnh nhưng chưa đủ và thiếu doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghệ nguồn như khuôn, đúc, ép nhựa, hàn, xử lý nhiệt…

Đặc biệt trong bối cảnh cơ hội tham gia chuỗi cung ứng đang rất nhiều, nhưng rủi ro và khủng hoảng đang rất cao, cố gắng duy trì "ngủ đông" đến quý 3 để có quyết định đầu tư. Do đó, cần nâng cao hơn nữa chính sách hỗ trợ về ưu đãi thuế, đào tạo, tài chính, phát triển thị trường. 

"Doanh nghiệp cũng mong muốn có lãi suất hợp lý, cần được dùng tài sản thế chấp là máy móc thay vì chỉ là bất động sản. Quy hoạch các khu công nghiệp theo chuỗi cung ứng, Nhà nước có chiến lược dài hạn, xác định ngành công nghiệp mũi nhọn để doanh nghiệp không thể phụ thuộc vào bên ngoài và yên tâm phát triển", bà Hạnh cho hay.