Nhiều doanh nghiệp Việt trúng thầu xuất khẩu gạo sang Indonesia

Theo kế hoạch, năm 2024 Indonesia sẽ nhập khẩu khoảng 3 triệu tấn gạo gần tương đương với Philippines - nước tiếp tục sẽ là nhà nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới và là khách hàng truyền thống của Việt Nam.

Đầu năm 2024, Cơ quan hậu cần quốc gia Indonesia (Bulog) đã thông báo mời thầu nhập khẩu 500.000 tấn gạo nhằm gia tăng dự trữ lương thực. Đến ngày 30/1, Bulog hoàn tất việc đấu thầu và xác định danh tính các doanh nghiệp tham gia trúng thầu. Theo danh sách do Bulog công bố, Việt Nam có trúng 8/17 gói thầu, tập trung vào 5 doanh nghiệp.

Trong đó có 3 doanh nghiệp lớn trúng 2 lô mỗi đơn vị gồm: Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời (LTG) trúng lô thầu số 8 và 14; Tổng công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) trúng lô số 15 và 16; Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) trúng lô số 3 và 9.

Hai doanh nghiệp còn lại là Công ty CP Xuất nhập khẩu Kiên Giang trúng lô thầu số 12 và Công ty TNHH lương thực Phát Tài (Đồng Tháp) trúng lô 11. Đáng chú ý, Việt Nam là nước duy nhất có nhiều doanh nghiệp tham gia và thắng thầu với số lượng lớn (trên 2 lô). Ngoài Việt Nam, chỉ duy nhất một đơn vị thương mại là R&S Trader PTE ở Singapore thắng thầu 3 lô 10, 13 và 17.

Việt Nam cũng là nước duy nhất có nhiều doanh nghiệp tham gia và thắng thầu với số lượng lớn (trên 2 lô). Ngoài Việt Nam, một đơn vị thương mại là R&S Trader PTE, Singapore thắng thầu 3 lô 10, 13 và 17.

Dữ liệu thống kê của Hải quan cho biết, năm 2023, Indonesia đã vượt Trung Quốc và vươn lên là thị trường xuất khẩu gạo lớn thứ hai của Việt Nam trong năm 2023, chỉ sau Philippines, với sản lượng 1,16 triệu tấn, đạt 640 triệu USD, tương ứng tăng lần lượt 877% và 992% so với năm trước.

Chính vì vậy, với gói thầu 500.000 tấn mà Indonesia vừa công bố nhập khẩu, các doanh nghiệp Việt Nam chiếm số lượng khoảng 2/3 sẽ là tín hiệu tích cực cho hoạt động xuất khẩu gạo ngay từ đầu năm.

Năm 2024, Indonesia có kế hoạch nhập khẩu khoảng 3 triệu tấn gạo, tương đương với Philippines.

Xuất khẩu gạo tiếp đà tăng

Xuất khẩu gạo năm qua đã chứng kiến sự bứt phá chưa từng thấy. Sản lượng gạo xuất khẩu năm 2023 của nước ta đạt 8,1 triệu tấn, trị giá 4,68 tỷ USD, tăng 14,4% về lượng và tăng 35,3% về trị giá so với năm trước. Đây là kết quả xuất khẩu cao nhất trong lịch sử của ngành hàng lúa gạo Việt Nam.

ASEAN là thị trường xuất khẩu chính của gạo Việt Nam, chiếm tới 61% trong tổng lượng gạo xuất khẩu của cả nước, đạt 4,9 triệu tấn, tăng 24% so với năm trước.

Ngoài ra, gạo Việt Nam xuất khẩu sang các thị trường khác như Trung Quốc đạt 917.000 tấn, tăng 8%; Ghana đạt 587.000 tấn, tăng 32,9% so với năm trước.

Tính đến ngày 22/1/2024, cả nước có 161 thương nhân được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo.

Đáng chú ý Tp.HCM là địa phương có nhiều thương nhân xuất khẩu gạo nhất, với 36 thương nhân (giảm 1 thương nhân so với danh sách công bố hồi tháng 10/2023); tiếp đến là Cần Thơ 34 thương nhân, Long An 22 thương nhân, Đồng Tháp 15 thương nhân, An Giang 14 thương nhân.

Một số địa phương chỉ có 1 thương nhân đủ điều kiện xuất khẩu gạo là Hà Nam, Hậu Giang, Khánh Hòa, Lạng Sơn, Thanh Hóa.

Xuất khẩu gạo năm 2024 dự báo tiếp tục thuận lợi do nguồn cung thắt chặt, và nhu cầu nhập khẩu tại nhiều quốc gia gia tăng, nhằm đảm bảo an ninh lương thực trong nước. Thị trường gạo dự kiến sẽ tiếp tục thắt chặt vào đầu năm do các hạn chế xuất khẩu đang diễn ra của Ấn Độ, từ đó duy trì mặt bằng giá cao.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, trong tháng 1/2024, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam dù có những biến động theo hướng giảm khoảng 10-11 USD/tấn so với cuối năm 2023 song vẫn ở mức cao. Giá gạo xuất khẩu loại tiêu chuẩn 5% tấm trong những ngày cuối tháng 1/2024 ở mức 642 USD/tấn.

Với mức giá này, gạo 5% tấm của Việt Nam hiện đang thấp hơn giá gạo cùng phẩm cấp của Thái Lan khoảng 13 USD/tấn, nhưng so với Pakistan, giá gạo 5% tấm của Việt Nam đang cao hơn 4 USD/tấn.

Xuất/nhập khẩu gạo thế giới trong năm 2024 ước khoảng 52,1 triệu tấn (gạo xay xát), giảm 710.000 tấn so với mức dự báo trong tháng trước và giảm 270.000 tấn so với năm 2023.

Năm 2024, Việt Nam đặt mục tiêu giữ vững diện tích gieo trồng lúa đạt 7,1 triệu ha, sản lượng lúa trên 43 triệu tấn, đảm bảo tiêu dùng trong nước và xuất khẩu trên 8 triệu tấn gạo.

Theo báo Chính Phủ nhiều dự báo, giá gạo sẽ còn tăng trong năm 2024 do nguồn cung bị thắt chặt. Thị trường gạo dự kiến sẽ tiếp tục thắt chặt vào đầu năm do các hạn chế xuất khẩu đang diễn ra của Ấn Độ. Trong khi đó, nhu cầu vẫn tăng trong dịp lễ Tết. Những yếu tố này sẽ tạo động lực cho giá gạo tăng cao hơn nữa.

Sự khởi đầu của El Nino và tác động tiềm tàng của hiện tượng thời tiết này đối với các khu vực trồng lúa chính đã làm tăng thêm mối lo ngại về nguồn cung.

Các quốc gia trên khắp châu Á và châu Phi đã nỗ lực đảm bảo nguồn cung kể từ khi Ấn Độ tăng cường các biện pháp hạn chế vào tháng 7. Giá gạo ở Philippines tăng cao, trong khi Indonesia yêu cầu quân đội hỗ trợ nông dân tăng sản lượng. Tuy nhiên, giá khó có thể quay trở lại mức kỷ lục năm 2008 là trên 1.000 USD/tấn. Thời điểm đó, làn sóng cấm xuất khẩu gạo lan rộng hơn bây giờ.

Nông dân ở Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam có thể bắt đầu thu hoạch vụ mùa mới trong tháng này, giảm bớt một số lo ngại về nguồn cung. Vụ thu hoạch đông xuân thường mang lại vụ mùa lớn nhất cả nước.

Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, cơ quan ấn định giá gạo trắng Thái Lan 5% tấm, dự báo xuất khẩu gạo của nước này sẽ giảm trong năm nay do nhu cầu giảm. Thái Lan là nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, trong khi Việt Nam là nước lớn thứ ba.

Xuất/nhập khẩu gạo thế giới trong năm 2024 ước khoảng 52,1 triệu tấn (gạo xay xát), giảm 710.000 tấn so với mức dự báo trong tháng trước và giảm 270.000 tấn so với năm 2023.

Trước những dự báo về giá gạo sẽ còn cao trong năm 2024, Cục trưởng Cục Trồng trọt Nguyễn Như Cường cho biết, dù diện tích lúa có xu hướng giảm nhưng kế hoạch sản xuất năm 2024, ngành trồng trọt vẫn đặt mục tiêu giữ vững diện tích gieo trồng lúa đạt 7,1 triệu ha, sản lượng lúa trên 43 triệu tấn; đảm bảo xuất khẩu từ 8 triệu tấn gạo trở lên.

Trúc Chi (t/h)