Xe Nhật từ lâu đã đứng đầu thị trường ô tô Thái Lan trong cả sản xuất và tiêu thụ. Quốc gia Đông Nam Á này là nhà sản xuất và xuất khẩu ô tô lớn nhất khu vực, được mệnh danh là “Detroit của châu Á”.
Nhưng giờ đây, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đang xâm nhập thị trường ô tô Thái Lan nói riêng và các quốc gia Đông Nam Á nói chung. Sự bành trướng của xe Trung Quốc thể hiện rõ nhất ở Thái Lan, thách thức các nhà sản xuất truyền thống.
Xe Trung Quốc trỗi dậy
Thị trường ô tô điện đang phát triển nhanh chóng ở Thái Lan đang thu hút đầu tư đáng kể từ các hãng xe Trung Quốc. Trong đó, BYD là cái tên nổi trội nhất. Hãng dự định tăng gấp ba số đại lý ở Thái Lan trong hai năm tới.
BYD đã bán được 30.432 chiếc xe, nắm giữ gần 4% thị phần thị trường ô tô Thái Lan. Với con số này, BYD còn kém xa Toyota đứng đầu với 265.949 chiếc. Tuy nhiên, đứng ở vị trí thứ 6, BYD chỉ kém 2.000 xe so với Mitsubishi đứng vị trí thứ năm.
Nói riêng về xe điện, BYD đang dẫn đầu. Theo dữ liệu từ Autolife Thailand, năm 2023, Thái Lan đạt mức đăng ký 76.314 xe điện, gấp gần 7 lần so với năm 2022. Trong đó, BYD chiếm khoảng 40%, Neta (thương hiệu xe điện của Hozon) và MG (hiện thuộc sở hữu của Trung Quốc) lần lượt chiếm vị trí thứ hai và thứ ba.
Tổng cộng, xe Trung Quốc đang nắm giữ 7,4% thị phần ô tô và 80% thị phần xe điện ở Thái Lan. Trong khi đó, xe Nhật chiếm chưa tới 1% doanh số ô tô điện.
Thái Lan không phải quốc gia duy nhất chứng kiến sự tăng trưởng này. Nghiên cứu của Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Indonesia (GAIKINDO) cho thấy khoảng 66% người tiêu dùng thể hiện quan điểm tích cực đối với xe Trung Quốc.
Dữ liệu của GAIKINDO cho thấy tổng doanh số bán xe điện ở Indonesia vào năm 2023 đạt 17.062 chiếc, tăng 65,2% so với năm 2022. Wuling Air EV là xe điện bán chạy thứ hai với doanh số 5.575 chiếc, sau Hyundai Ioniq 5 với 7.176 chiếc.
Còn theo dữ liệu từ Hiệp hội Ô tô Malaysia (MAA), BYD đã bán được 3.728 xe điện vào năm 2023, vượt qua BMW bán được 3.600 xe điện trong cùng thời kỳ.
Cuộc tiến công của các nhà máy Trung Quốc
Khoảng cách giữa xe điện Trung Quốc và các thương hiệu khác có thể tăng nhanh, khi các thương hiệu đến từ đất nước tỉ dân thâm nhập lĩnh vực sản xuất ô tô trong khu vực.
Ở Thái Lan, tháng 1-2024, Great Wall Motor tuyên bố là nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đầu tiên bắt đầu sản xuất xe điện tại đây, bắt đầu sản xuất pin từ tháng 3. BYD đã khởi công nhà máy ô tô đầu tiên ở Thái Lan vào tháng 3-2023, dự kiến đi vào hoạt động trong năm nay, công suất khoảng 150.000 xe/năm.
Ở Malaysia, BYD có kế hoạch mở tới 40 showroom. Geely dự kiến hợp tác với Proton, đầu tư 10 tỉ USD, trong đó xây dựng một trung tâm sản xuất tại nước này. Ở Indonesia, BYD tuyên bố sẽ đầu tư 1,3 tỉ USD vào một nhà máy sản xuất xe điện.
Bloomberg và Reuters đưa tin hãng xe điện Trung Quốc BYD đang có kế hoạch sản xuất ô tô điện ở Việt Nam. Bản thân ông Wang Chuanfu, chủ tịch BYD, cũng từng bày tỏ hy vọng Việt Nam sẽ tạo “điều kiện thuận lợi” để hãng hoàn thành các thủ tục đầu tư và nhanh chóng bắt đầu sản xuất xe điện.
Krisda Utamote, chủ tịch Hiệp hội Xe điện Thái Lan, dự đoán với Bloomberg rằng nhu cầu xe điện ở Thái Lan có thể tăng gấp đôi trong năm nay. Ông dự báo số lượng đăng ký xe điện có thể vượt qua 150.000 chiếc, tương đương 20% thị trường ô tô nói chung.
Trợ cấp của chính phủ đã góp phần vào nhu cầu này. Thái Lan đang đặt mục tiêu đưa xe điện chiếm ít nhất 30% tổng sản lượng ô tô năm 2030. Với mục tiêu đó, tháng 11-2023, Chính phủ Thái Lan tung ra gói hỗ trợ mới, trong đó mỗi ô tô điện có thể được hưởng ưu đãi lên tới 50.000-100.000 baht, và kéo dài đến năm 2027. Gói hỗ trợ trước đó ưu đãi tới 150.000 baht cho mỗi xe.
Trung Quốc lần đầu tiên vượt mặt Nhật Bản để trở thành nước xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới vào năm 2023. Điều này được cho là nhờ xe điện.