Loạt lãnh đạo Tesla bị nghi sử dụng chất cấm cùng Elon Musk

Ông Steve Jurvetson, giám đốc lâu năm của Tesla và cũng là nhà đầu tư mạo hiểm, đã rời công ty sau khi cuộc điều tra nội bộ phát hiện ra ông sử dụng ma túy bất hợp pháp và có mối quan hệ phức tạp với nhiều phụ nữ trong ngành công nghệ.

Theo nguồn tin nội bộ, năm 2017, các giám đốc Tesla đã thảo luận một cách không chính thức về cách họ nên xử lý vấn đề này. Nhiều người đã khuyên Jurvetson từ chức. Nguồn tin này cũng cho biết Jurvetson và tỷ phú Elon Musk là bạn bè thân thiết và cả 2 cũng đã từng tham dự các bữa tiệc sử dụng thuốc lắc.

Musk đã trò chuyện riêng với các giám đốc để cho phép Jurvetson vắng mặt bất thường trong HĐQT của công ty. Sau đó, Jurvetson đã tự từ chức vào năm 2020 nhưng vẫn là giám đốc tại SpaceX.

Trước đó, WSJ đã thông tin rằng Elon Musk đã sử dụng các loại ma túy bao gồm cocaine, thuốc lắc, LSD, nấm ma thuật... Điều này khiến các nhà lãnh đạo tại Tesla và SpaceX lo ngại, đặc biệt là việc sử dụng ketamine để giải trí mà Musk cho rằng ông đang sử dụng theo đơn thuốc.

Các loại thuốc bất hợp pháp này vi phạm các chính sách chống ma túy nghiêm ngặt tại các công ty của Musk. Điều này có thể khiến các hợp đồng của SpaceX gặp rủi ro.

Một nguồn tin tiết lộ, trong những năm gần đây, Musk đã tham dự các cuộc họp mặt giao lưu cùng với thành viên HĐQT Tesla là Joe Gebbia, người đồng sáng lập Airbnb và một người bạn của ông. Cuộc gặp này thường được diễn tại khách sạn cao cấp Austin Proper (Mỹ), nơi Musk nhiều lần uống ketamine để giải trí.

Theo nguồn tin riêng của WSJ, các giám đốc khác là Gracias, Jurvetson và Kimbal Musk cũng đã sử dụng ma túy cùng với Musk.

Không những vậy, Musk và một số người thân cận cũng thường xuyên tham dự các bữa tiệc tại Hotel El Ganzo, một khách sạn ở Mexico nổi tiếng với các sự kiện liên quan đến ma túy. 

Nguồn tin này cũng cho biết, một số bạn bè, bao gồm cả các giám đốc, thường sử dụng ma túy với Musk vì họ cho rằng việc từ chối có thể khiến tỷ phú này cảm thấy khó chịu. Hơn nữa, họ không muốn mạo hiểm đánh mất những lợi ích có được từ vị tỷ phú này.

Phản hồi bài báo của WSJ vào tháng 1 về việc sử dụng ma túy bất hợp pháp của Musk, Alex Spiro, luật sư của Elon Musk, cho biết Musk được kiểm tra ma túy thường xuyên và ngẫu nhiên tại SpaceX và chưa bao giờ có kết quả dương tính với ma túy trong cuộc thử nghiệm.

Luật sư của Tesla và người phát ngôn của SpaceX cũng từ chối trả lời báo chí. 

Con số thù lao vô lý của Elon Musk

Mới đây, tòa án đã bác bỏ gói trả thưởng hàng tỷ USD của Musk tại Tesla với lý do là các thành viên HĐQT đã ký vào gói trả thưởng năm 2018 đều mang ơn Musk.

Cụ thể, một thẩm phán tại tiểu bang Delaware (Mỹ) đã ra phán quyết vô hiệu hóa gói thù lao kỷ lục trị giá hơn 50 tỷ USD mà hãng xe điện Tesla dành cho CEO Elon Musk. Bà cho rằng gói thù lao này là con số không tưởng và không công bằng với các cổ đông.

Tại Tesla, Musk không nhận lương hay thưởng trực tiếp. Theo thỏa thuận với các cổ đông năm 2018, ông sẽ nhận gói thu nhập gồm quyền chọn mua 304 triệu cổ phiếu cho đến năm 2028 nếu Tesla đạt các mục tiêu về kết quả kinh doanh và vốn hóa.

Hiện tại, Musk đã được nhận toàn bộ 12 đợt quyền chọn. Tuy nhiên, ông chưa thực hiện một quyền chọn nào. Một khi thực thi, vị tỷ phú sẽ phải giữ số cổ phiếu này trong vòng 5 năm trước khi bán.

Giá Musk được mua là 23,33 USD/cổ phiếu, thấp hơn rất nhiều so với vùng giá 185 USD/cổ phiếu của cổ phiếu Tesla hiện nay.

Thẩm phán Kathaleen McCormick tại Tòa án Công lý bang Delaware cho rằng các thành viên HĐQT của Tesla đều là người thân thiết với Musk, hoặc không được độc lập cho ý kiến về gói thù lao này.

"Những người này tin vào các phát biểu lạc quan và sự nổi tiếng của Musk. Họ không bao giờ tự hỏi liệu gói thù lao hơn 50 tỷ USD có thực sự cần thiết để giữ chân Musk và đạt các mục tiêu kinh doanh hay không", thẩm phán nói.

HĐQT Tesla từng bị chỉ trích vì không thể giám sát CEO bốc đồng, hay vạ miệng và hiếu chiến. Musk nhiều lần đối đầu với giới chức Mỹ và khiến các công ty của mình gặp rắc rối.

Vụ kiện này đã được bắt đầu từ năm 2018 bởi ông Richard Tornetta, cổ đông Tesla. Cuối năm 2022, trong phiên điều trần, tỷ phú Elon Musk cho biết số tiền thù lao sẽ được ông dùng để cấp vốn cho dự án vũ trụ.

"Tesla có thể hỗ trợ để đưa con người lên Sao Hỏa", ông nói.

Theo HĐQT Tesla, mức chi trả này nhằm đảm bảo Musk cống hiến hết mình cho công ty. Ông Antonio Gracias, thành viên HĐQT Tesla từ năm 2007-2021, còn gọi gói thù lao này là thỏa thuận tuyệt vời cho các cổ đông.

Đáng chú ý, gói thù lao của Musk đang lớn nhất lịch sử doanh nghiệp Mỹ. Con số này tương đương 25% tài sản của ông, theo tính toán của Forbes. Musk hiện là người giàu thứ 2 thế giới, với khối tài sản lên đến hơn 198 tỷ USD.

Phán quyết được đưa ra vào thời điểm Tesla đang ghi nhận mức tăng trưởng chậm. Các chuyên gia cho rằng ngành xe điện đang trong giai đoạn điều chỉnh lại nhu cầu. Tesla đã trở thành hãng xe giá trị nhất thế giới dưới thời Musk. Tuy nhiên, phần lớn giá trị này dựa trên kỳ vọng về các công nghệ đột phá trong tương lai.

Mập mờ về tài chính

Không những vậy các thành viên HĐQT Tesla và SpaceX mặc dù được chỉ định là giám đốc độc lập nhưng họ đã đầu tư hàng triệu USD vào các công ty của Musk. Khoản đầu tư này bao gồm cả tiền của chính họ và tiền mà họ kiểm soát.

Theo nguồn tin, một số giám đốc hiện tại hoặc cựu giám đốc tại Tesla và SpaceX tham dự các bữa tiệc cùng Elon Musk, tận hưởng những kỳ nghỉ thú vị và đi chơi tại các câu lạc bộ, lễ hội âm nhạc và nghệ thuật ở Nevada.

Musk cùng nhà đầu tư mạo hiểm Gracias và Ira Ehrenpreis, ông trùm công nghệ Larry Ellison, cựu giám đốc truyền thông James Murdoch cũng như anh trai Kimbal Musk đang đầu tư hàng chục triệu USD vào các công ty của nhau.

Cụ thể, Ellison nắm giữ hàng tỷ USD ở cổ phiếu Tesla với tỷ lệ nắm giữ khoảng 1,5% vào năm 2022. Một số người cũng nhận được sự hỗ trợ và giúp đỡ tài chính từ tỷ phú Elon Musk.

Tesla trả lương cho các giám đốc của mình chủ yếu bằng quyền chọn cổ phiếu. HĐQT hiện tại đã kiếm được tổng cộng hơn 650 triệu USD từ việc bán cổ phiếu từ những quyền chọn đó.

Họ nắm giữ các quyền chọn bổ sung trị giá gần 1 tỷ USD. Một số giám đốc đã đồng ý trả lại một phần số tiền đó cho Tesla để giải quyết vụ kiện của cổ đông về khoản bồi thường của họ đồng thời phủ nhận mọi hành vi sai trái.

Hầu hết các thành viên HĐQT gồm 8 người hiện tại của Tesla đều đã tích lũy được số cổ phiếu trị giá hàng trăm triệu USD trong nhiều năm. Số tiền này nhiều hơn so với các công ty khác.

Ông Antonio Gracias, một cựu giám đốc độc lập khác tại Tesla và cũng là bạn tốt của Musk, và công ty đầu tư mạo hiểm của ông gần đây đã nắm giữ các khoản đầu tư trị giá khoảng 1,5 tỷ USD vào các công ty của Musk.

Nhiều giám đốc khác của các công ty của Elon Musk có mối quan hệ cá nhân và tài chính với tỷ phú này. Họ cũng đã thu được lợi nhuận khổng lồ từ mối quan hệ với vị tỷ phú.

Theo WSJ, các mối liên hệ này đồng thời đặt ra câu hỏi giữa một số cổ đông về tính độc lập và xung đột lợi ích của các thành viên HĐQT chịu trách nhiệm giám sát giám đốc điều hành.