Nếu muốn chọn ra "khám phá khảo cổ vĩ đại nhất thế kỷ 20", địa điểm Sanxingdui (Tam Tinh Đôi) chắc chắn có thể lọt vào danh sách này, đây là di tích văn hóa lớn nhất, lâu đời nhất và phong phú nhất của địa điểm văn hóa Thục cổ được phát hiện ở phía Tây Nam Trung Quốc.
Nó có lịch sử lâu đời, thậm chí còn vượt qua cả nền văn minh Maya và còn hoành tráng hơn cả các chiến binh đất nung lăng mộ nhà Tần. Từ vinh quang đến suy tàn, Tam Tinh Đôi luôn chứa đầy bí ẩn. Tại sao một di tích lịch sử như vậy lại có thể gây chấn động trong và ngoài Trung Quốc như vậy?
Lý do là lịch sử của nó có thể bắt nguồn từ năm 3000 trước Công nguyên, và trước đó, lịch sử Trung Quốc mà chúng ta biết chỉ dừng lại ở cuối triều Hạ, khoảng 4200 năm trước. Nói cách khác, nếu chúng ta có thể khám phá tất cả bí mật của Tam Tinh Đôi, sự hiểu biết của chúng ta về nguồn gốc của nền văn minh Trung Quốc có thể trải qua những thay đổi mang tính cách mạng!
Không chỉ vậy, Tam Tinh Đôi còn là nơi chứa đầy những nghi vấn và tranh cãi. Các di tích văn hóa của nó khác xa với văn hóa truyền thống Trung Quốc và thậm chí còn mang những điểm tương đồng đáng kinh ngạc với các nền văn minh Ai Cập, Maya cổ đại và các nền văn minh khác. Công nghệ của nền văn minh này đã vượt qua trình độ của thời đại và thậm chí một số trình độ hiện đại. Sanxingdui có sức mạnh bí ẩn nào cho phép nó tạo ra một nền văn minh tuyệt vời như vậy?
Việc phát hiện ra Tam Tinh Đôi bắt nguồn từ một vụ tai nạn vào năm 1929. Khi đó, Yan Dao Cheng, một nông dân ở Quảng Hán, Tứ Xuyên và con trai đang xới đất bằng cuốc trên đồng thì vô tình gặp phải một vật cứng. Họ tò mò đào nó ra và phát hiện ra rằng đó là một miếng ngọc bích tinh xảo.
Phát hiện này ngay lập tức gây chấn động người dân địa phương, những người đến tìm kiếm thêm kho báu. Tin tức nhanh chóng lan truyền khắp Trung Quốc, thu hút sự chú ý của nhiều nhà buôn đồ cổ và học giả. Mãi đến năm 1934, một nhóm khảo cổ mới đến Tam Tinh Đôi để thực hiện cuộc khai quật khảo cổ đầu tiên.
Gần khu di tích, họ tìm thấy ba gò đất nhỏ có hình dạng giống ba ngôi sao nên đặt tên nơi này là Tam Tinh Đôi. Mặc dù họ đã tìm thấy một số đồ đồng, ngọc bích, đồ gốm và các công cụ bằng đá trong cuộc khai quật này nhưng không có hiện vật đặc biệt quan trọng nào được tìm thấy. Do tình hình chính trị lúc bấy giờ, họ phải kết thúc cuộc thám hiểm một cách vội vàng.
Phải đến năm 1986, Tam Tinh Đôi mới lấy lại được sự chú ý của cộng đồng khảo cổ học. Khi công việc khảo cổ tiến triển, các chuyên gia đã phát hiện ra Hố hiến tế Tam Tinh Đôi số 1 và số 2. Hai hố này chứa hàng nghìn di vật văn hóa tinh xảo như tượng đồng, tượng đứng, mặt nạ lớn, v.v. Đáng chú ý nhất là cây đồng, cao 3,96 mét và hiện là vật thể bằng đồng hình cây cao nhất thế giới.
Cây đồng này được trang trí tinh xảo gồm có gốc cây và thân cây, chia làm ba tầng, mỗi tầng có ba nhánh, tổng cộng có chín nhánh. Trên mỗi cành có một bông hoa với hoa văn rỗng và một con chim thiêng được khảm trên đó một cách sống động. Trên toàn cành có 9 con chim thiêng, hình dáng và hình dáng của cây đồng này gần giống với cây fusang được mô tả trong Sơn Hải Kinh.
Phát hiện này khiến người ta thắc mắc, phải chăng những câu chuyện thần thoại được miêu tả trong Sơn Hải Kinh không chỉ là truyền thuyết mà còn có thật trong lịch sử? Ngoài cây đồng, Tam Tinh Đôi còn tiết lộ một di tích văn hóa bí ẩn nổi bật đó là chiếc mặt nạ dọc bằng đồng có chiều cao khoảng 64,5 cm và cao 1,38 mét. Đôi mắt của chiếc mặt nạ này có hình trụ, dài về phía trước khoảng 16 cm, điều đặc biệt hơn nữa là nó có đôi tai to không phù hợp với các đặc điểm trên khuôn mặt con người.
Điều này khiến các chuyên gia bối rối, họ đã suy đoán tại sao người Tam Tinh Đôi lại tạo ra một chiếc mặt nạ như vậy. Sau khi nghiên cứu kỹ các tài liệu, các chuyên gia đã tìm thấy những ghi chép về Cancong (Thanh Y Thần), vị vua đầu tiên của nước Thục cổ đại.
Theo ghi chép, có một vị vua tên là Cancong ở nước Thục cổ đại, ông có thị lực đặc biệt xuất chúng và được tôn làm vua. Dựa trên phát hiện này, các chuyên gia suy đoán rằng chiếc mặt nạ bằng đồng này có lẽ được mô phỏng theo Cancong, vị vua đầu tiên của nước Thục cổ đại, nhằm ca ngợi những thành tích xuất sắc của ông trong các thành tựu to lớn.
Ngoài những điều trên, một khám phá đáng kinh ngạc khác là bánh xe Mặt Trời bằng đồng. Nó có lịch sử hơn 3.000 năm, hình dáng tròn trịa, ở giữa có một vòng nhô lên. Điều đáng ngạc nhiên hơn nữa là bánh xe Mặt Trời có hình dạng tương tự cũng xuất hiện trong các bức tranh tường của người Ai Cập cổ đại. Điều này đã gây ra suy đoán về việc liệu có mối liên hệ nào đó giữa nền văn minh Ai Cập cổ đại và Tam Tinh Đôi hay không.
Nếu những khám phá về Hố số 1 và Hố số 2 vốn đã đáng kinh ngạc thì những khám phá mới vào tháng 6 năm 2022 còn gây chấn động hơn đối với hiểu biết của con người về các nền văn minh cổ đại. Khi đang dọn dẹp hố số 7 của tàn tích Tam Tinh Đôi, các chuyên gia khảo cổ bất ngờ phát hiện ra một di tích văn hóa có hình dáng kỳ lạ.
Di tích văn hóa này chủ yếu được làm bằng đồng, hình dáng tổng thể giống như lưng rùa, được bao phủ bởi những đường kẻ như mạng lưới, đầy khí chất huyền bí. Để khám phá quy trình sản xuất di tích văn hóa này, các chuyên gia đã tiến hành kiểm tra bằng tia X trên đó và kết quả khiến tất cả mọi người phải sửng sốt.
Họ phát hiện nó thực ra có dấu vết hàn, các bộ phận được hàn tinh xảo đến mức gần như không thấy dấu vết. Các chuyên gia giải thích, nguồn gốc sớm nhất của công nghệ hàn đến từ hàn hồ carbon ở nước ngoài vào năm 1885. Đó là công nghệ sử dụng hồ quang tạo ra nhiệt độ cao để làm tan chảy và nối các kim loại.
Tuy nhiên, phát hiện này ở Tam Tinh Đôi đã trực tiếp đẩy nguồn gốc lịch sử của công nghệ hàn tiến thêm hơn 2.000 năm, điều này cho thấy ngay từ 4.000 năm trước, người Trung Quốc đã làm chủ được công nghệ hàn tiên tiến, thậm chí có thể vượt qua trình độ hiện đại. Điều đáng kinh ngạc hơn nữa là đồng nguội đi rất nhanh, vậy người Tam Tinh Đôi đã làm thế nào để tạo ra nó?
Không chỉ vậy, qua nghiên cứu, các chuyên gia còn phát hiện ra rằng những đồ đồng mới được khai quật này có chứa một chất hóa học đặc biệt là phốt pho. Ai có kiến thức về hóa học sẽ biết phốt pho là một nguyên tố phi kim, nó không chỉ có tác dụng đẩy nhanh tốc độ dòng chảy của nước đồng mà còn làm chậm thời gian đông đặc của nước đồng, có lợi cho việc đúc các hình dạng phức tạp.
Tuy nhiên, phốt pho chỉ được phát hiện vào năm 1669. Vậy người Tam Tinh Đôi đã chiết xuất phốt pho cách đây hơn 4.000 năm như thế nào? Họ đã học được từ đâu về sự tồn tại và vai trò của phốt pho? Không có gì ngạc nhiên khi các chuyên gia khảo cổ học cho rằng không thể khai quật Tam Tinh Đôi nữa, bởi vì mọi di tích văn hóa được khai quật ở đây đều khác xa với văn hóa truyền thống Trung Quốc, nếu tiếp tục khai quật có thể lật ngược lịch sử văn minh Trung Quốc và thậm chí cả thế giới.
Vẫn còn nhiều bí ẩn chưa được giải đáp ở Tam Tinh Đôi. Nền văn minh Tam Tinh Đôi hầu như không để lại ghi chép nào trong sách cổ Trung Quốc. Nó dường như từ trên trời rơi xuống và đột nhiên biến mất không dấu vết. Đây cũng là một nguyên nhân quan trọng khiến các nhà khảo cổ đau đầu. Tôi tin rằng với sự đi sâu của khảo cổ học, những bí ẩn chưa được giải đáp của Tam Tinh Đôi sẽ lần lượt được giải đáp, và bí ẩn của Tam Tinh Đôi cũng sẽ được hé lộ.
Tham khảo: Zhihu