Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi việc quân Nga kiểm soát Avdiivka là "chiến thắng quan trọng" khi phía Ukraine thông báo rút quân khỏi TP chiến lược này sau nhiều tháng giao tranh ác liệt. Đây cũng là thắng lợi lớn nhất của Nga kể từ khi họ giành quyền kiểm soát TP Bakhmut vào tháng 5-2023.
Chiến lược "tiêu thổ"
Trong thông báo hôm 17-2, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine Aleksandr Syrsky cho biết quân Ukraine đã rút khỏi TP tiền tuyến Avdiivka, khu vực Donetsk, đông Ukraine. Vị tướng này giải thích ông đã ra lệnh rút quân "để tránh bị bao vây và bảo toàn tính mạng cũng như sức khỏe của các quân nhân".
Avdiivka từng là nơi sinh sống của 30.000 dân trước khi bị biến thành đống đổ nát. TP này nằm trong khu vực bị quân Nga bao vây ở phía bắc, phía đông và phía nam. Trong những tháng gần đây, quân Nga đã dần tiến công thông qua các cuộc tấn công không ngừng nghỉ, theo thế gọng kìm.
Phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich hôm 17-2, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chỉ ra "cứu người của mình là nhiệm vụ quan trọng nhất đối với chúng tôi". Ông thông tin thêm quân đội Ukraine đã gặp trở ngại do thiếu đạn dược vì sự hỗ trợ quân sự của phương Tây dành cho Kiev đang giảm đi.
Cuộc tấn công quy mô lớn của Nga nhằm vào Avdiivka bắt đầu vào tháng 10-2023, khi Nga triển khai một số tiểu đoàn ở rìa TP và pháo kích vào khu vực này cả ngày lẫn đêm.
Sau khi bị giữ chân ở ngoại ô TP trong nhiều tháng, quân đội Nga đã đột nhập vào các khu dân cư hồi cuối tháng 1, vượt qua các công sự của Ukraine bằng cách băng qua các đường hầm dưới đường phố ở phía đông nam Avdiivka. Gần đây, họ đã cắt đứt con đường tiếp tế chính của Ukraine vào TP.
Theo báo New York Times, các chuyên gia quân sự chỉ ra Nga đã thực hiện chiến lược quân sự "tiêu thổ" (phá sạch) khi ném bom TP này thành đống đổ nát và sau đó triển khai hết đợt quân này đến đợt quân khác để thực hiện các cuộc tấn công khiến hàng ngàn người thương vong.
Chuyện gì tiếp theo?
Avdiivka nằm cách TP Donetsk (do Nga kiểm soát) - thành phố lớn nhất của khu vực Donetsk - khoảng 20km. Bị ảnh hưởng bởi giao tranh trong khu vực kể từ năm 2014 và gần đây là xung đột Nga - Ukraine kể từ 24-2-2022, Avdiivka đã chịu thiệt hại nặng nề.
TP tiền tuyến này là thành trì phòng thủ của Ukraine ở khu vực Donetsk, bảo vệ một số vị trí quân sự quan trọng của Ukraine ở xa hơn về phía tây và khiến TP Donetsk gần đó luôn bị đe dọa.
Việc Nga kiểm soát Avdiivka là đòn giáng về mặt chiến lược nhằm vào quân đội Ukraine. Ngoài ra, Avdiivka là biểu tượng cho sự kháng cự của Ukraine nhiều năm qua nên sự thất thủ của TP này có thể ảnh hưởng đến tinh thần của quân đội Ukraine.
Avdiivka thất thủ sẽ đẩy lực lượng Ukraine ra khỏi "cửa ngõ" Donetsk cũng như mở ra các tuyến đường sắt và đường bộ chính cho lực lượng Nga trong khu vực.
Sau khi kiểm soát Avdiivka, lực lượng Nga có thể nhắm tới các TP chiến lược như Pokrovsk, cách đó khoảng 48km về phía tây bắc, vốn là trung tâm hậu cần cho quân đội Ukraine. Ông Mykola Bielieskov, nhà phân tích quân sự tại Viện Nghiên cứu chiến lược quốc gia ở Ukraine, nhận định Avdiivka là một điểm quan trọng trong hệ thống phòng thủ của Ukraine bởi TP này giúp bảo vệ Pokrovsk.
Kiểm soát Avdiivka cũng đưa Nga tiến gần thêm một bước tới mục tiêu kiểm soát toàn bộ Donetsk - khu vực mà Nga tuyên bố sáp nhập nhưng đến nay chưa kiểm soát hoàn toàn. Đối với Tổng thống Putin, chiến thắng này cũng có lợi trong lúc ông tái tranh cử nhiệm kỳ tổng thống thứ 5.
Sự thất thủ của Avdiivka là dấu hiệu mới nhất cho thấy lực lượng Nga đã nắm chắc thế chủ động trên chiến trường sau khi cuộc phản công vào mùa hè của quân đội Ukraine không đạt được hầu hết các mục tiêu.
Tuy nhiên, ông Bielieskov lưu ý trong bối cảnh lực lượng Nga thiếu quân dự bị và trang thiết bị, họ khó có thể nhanh chóng tiến xa hơn về phía tây Avdiivka và biến thành công tại Avdiivka thành bước đột phá lớn.
Mỹ, Trung Quốc nói gì?
Ngày 17-2, Tổng thống Mỹ Joe Biden có cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky để nhấn mạnh cam kết của Mỹ tiếp tục ủng hộ Kiev và nhắc lại sự cần thiết của việc Quốc hội Mỹ nhanh chóng thông qua gói viện trợ cho Ukraine. Theo báo The Kyiv Independent, ông Biden đổ lỗi rằng việc Quốc hội Mỹ viện trợ chậm trễ cho Ukraine đã trực tiếp dẫn đến Avdiivka thất thủ.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba cho biết ông đã thảo luận với người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị về triển vọng hòa bình ở Ukraine khi họ có cuộc gặp tại Hội nghị An ninh Munich. Tại hội nghị, ông Vương nói Trung Quốc vẫn cam kết thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình về vấn đề Ukraine và sẽ không từ bỏ miễn là còn tia hy vọng, theo Tân Hoa xã.
Chợ ở Donetsk thuộc Nga bị không kích, 25 người chếtChính quyền do Nga bổ nhiệm tại Donetsk cáo buộc Ukraine thực hiện cuộc tấn công chết chóc vào một khu chợ ở vùng này trong ngày 21-1, khiến ít nhất 25 người chết và 20 người bị thương. Cùng ngày, Nga cũng tuyên bố chiếm được ngôi làng ở Kharkov.