Trạm dừng nghỉ tạm trên đường cao tốc Mai Sơn - quốc lộ 45 - Ảnh: N.Q.
Vậy tiến độ các trạm này đang được thực hiện đến đâu?
Chọn nhà đầu tư 7 trạm dừng nghỉ trên 6 đoạn cao tốc Bắc - Nam
Giải thích lý do chưa làm trạm dừng nghỉ trên các dự án cao tốc mới đưa vào khai thác do Bộ GTVT quản lý, đại diện Cục Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ GTVT) cho hay thời điểm đầu tư các tuyến cao tốc, theo tiêu chuẩn cũ, quy mô trạm dừng nghỉ từ 1-3ha.
Bộ GTVT nhận thấy nếu làm trạm dừng nghỉ với quy mô này sẽ không thu hút được nhà đầu tư tham gia theo hình thức xã hội hóa. Lúc đó, Nhà nước sẽ đầu tư bằng ngân sách và khả năng khai thác không hiệu quả do diện tích trạm dừng nghỉ hạn chế, không bố trí được thêm các dịch vụ khác.
Do vậy, Bộ GTVT đã cập nhật lại quy mô các trạm dừng nghỉ và hoàn thành cơ chế để thu hút nhà đầu tư theo phương thức xã hội hóa.
Trong đó, đảm bảo khả năng nhà đầu tư trạm dừng nghỉ vừa cung cấp được dịch vụ cho tài xế, hành khách nhưng có khả năng thu lợi nhuận từ các dịch vụ gia tăng tại trạm dừng nghỉ.
Theo thông tư 48/2012 của Bộ GTVT, các trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam hiện nay chỉ có quy mô tối đa 1ha.
Để đảm bảo nhu cầu trên trục đường huyết mạch quốc gia, thu hút đầu tư xã hội hóa, trong quyết định phê duyệt mạng trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía đông được bộ trưởng Bộ GTVT ban hành tháng 7-2023 đã quy định những trạm dừng nghỉ chưa đầu tư sẽ có diện tích 5ha/bên, riêng trạm dừng nghỉ gần các đầu mối giao thông, đô thị lớn đảm bảo diện tích 3ha/bên.
Các trạm dừng nghỉ đã khai thác hoặc đang đầu tư vẫn giữ nguyên hiện trạng, quy mô. Toàn bộ các trạm dừng nghỉ chưa đầu tư sẽ được lựa chọn nhà đầu tư thông qua đấu thầu rộng rãi, công khai.
Khoảng 59km/trạm
Theo quyết định trên, trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía đông từ cửa khẩu Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) đến Cà Mau có 36 trạm dừng nghỉ (mỗi trạm xây theo cặp hai bên đường), khoảng cách bình quân giữa các trạm khoảng 59km.
Trong đó có 7 trạm dừng nghỉ đã đưa vào khai thác, 4 trạm đang đầu tư, còn lại chưa đầu tư.
Với những trạm dừng nghỉ chưa đầu tư, Bộ GTVT đã giao các ban quản lý dự án rà soát tổng thể chi phí của các dự án để cân đối, lựa chọn nhà thầu tư vấn, giải phóng mặt bằng vị trí xây trạm dừng nghỉ. Từ đó lựa chọn nhà đầu tư trạm dừng nghỉ.
Tiến độ hoàn thành các trạm dừng nghỉ đồng bộ với các dự án đường cao tốc trong năm 2025. Các trạm dừng nghỉ thuộc dự án đường cao tốc do địa phương quản lý thì việc lựa chọn nhà đầu tư, triển khai đầu tư xây dựng trạm dừng nghỉ do địa phương thực hiện.
Trước Tết Nguyên đán một tháng, Cục Đường cao tốc Việt Nam đã cập nhật, rà soát và công bố danh mục 7 dự án trạm dừng nghỉ thuộc 6 dự án cao tốc trên mạng đấu thầu quốc gia để kêu gọi nhà đầu tư.
Các trạm dừng nghỉ này được xây dựng theo cặp đối xứng hai bên đường thuộc các cao tốc: Mai Sơn - quốc lộ 45 (3ha/bên), Nghi Sơn - Diễn Châu (3ha/bên), Nha Trang - Cam Lâm (3ha/bên), Cam Lâm - Vĩnh Hảo (5ha/bên mỗi bên), Vĩnh Hảo - Phan Thiết (2 cặp trạm dừng nghỉ, 5ha/bên mỗi bên), Phan Thiết - Dầu Giây (5ha/bên).
Cục Đường cao tốc Việt Nam đang đánh giá năng lực của các nhà đầu tư đăng ký tham gia đầu tư trạm dừng nghỉ. Nếu mỗi dự án chỉ có một nhà đầu tư quan tâm, sẽ thực hiện chỉ định nhà đầu tư. Nếu dự án có hai nhà đầu tư trở lên tham gia sẽ thực hiện đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư.
Theo kế hoạch, công tác lựa chọn nhà đầu tư trạm dừng nghỉ trong thời gian từ 3-5 tháng. Thời gian dự kiến để các nhà đầu tư hoàn thành thủ tục và triển khai xây dựng trạm dừng nghỉ khoảng 9 - 12 tháng.
Linh động với "trạm dừng nghỉ" tạm
Tại phía Bắc, các tuyến cao tốc như Hà Nội - Hải Phòng, Nội Bài - Lào Cai, Cầu Giẽ - Ninh Bình, Hà Nội - Bắc Giang, Cao Bồ - Mai Sơn đã có trạm dừng nghỉ.
Tuy nhiên có 3 tuyến cao tốc mới đưa vào khai thác vẫn chưa xây dựng trạm dừng nghỉ gồm: cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn dài gần 64km; trục cao tốc từ Hải Phòng - Hạ Long - Vân Đồn - Móng Cái (Quảng Ninh) khoảng 176km; cao tốc Bắc - Nam phía đông, đoạn từ Mai Sơn (Ninh Bình) đến Diễn Châu (Nghệ An) dài gần 160km.
Dịp Tết vừa qua, trên cao tốc Mai Sơn - quốc lộ 45 (địa bàn Thanh Hóa), đơn vị quản lý đường đã có chỉ dẫn và mở lối vào vị trí dự kiến xây dựng trạm dừng nghỉ hai bên đường. Tại đây có biển chỉ dẫn "Trạm dừng nghỉ tạm" cách nhánh rẽ vào 500m có bãi đỗ xe rộng và nhà vệ sinh tạm.
Dự kiến đến năm 2025 cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết mới có trạm dừng nghỉBan Quản lý dự án 7 (PMU 7) vừa trình Bộ GTVT danh mục 2 dự án trạm dừng nghỉ trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận.