Một lớp học livestream tại TP.HCM đào tạo các kỹ năng, cách lên kịch bản buổi livestream… - Ảnh: YẾN TRINH
Người bán ế ẩm, đi học "lai-chim" để mong bán đắt hàng. Người đã bán được thì muốn học để tăng thêm doanh số tiền tỉ. Thực tế thế nào?
"Em thấy mình nói chuyện trên livestream cũng có duyên, nhưng nói miết trong ba, bốn tiếng đồng hồ mà có mấy khách chốt đơn thôi", "Cần chuẩn bị gì cho buổi livestream, những thiết bị nào rẻ rẻ dễ xài"... là một số thắc mắc của người học tại một học viện ở quận 3 (TP.HCM) vào lúc 9h sáng đầu tuần.
"Thả 3 tim, em sẽ ưu đãi 30%"
Trả lời học viên, giảng viên Dương Hùng cho biết có những kỹ thuật để buổi livestream diễn ra ổn thỏa. "Chúng ta nói đúng điều khách hàng cần nghe rồi mới tới chuyện nói hay. Ta mô tả sản phẩm, có những lời cam kết cho khách tin tưởng", anh nói. Người livestream kiêm luôn nhiều việc như kêu gọi người xem nhấn nút thích và thả tim, ví dụ: "Các chị thả em mỗi người 3 tim, em sẽ ưu đãi sản phẩm này 30%. Em đếm từ 10 đến 1 nha".
Theo anh Hùng, chương trình học sẽ giới thiệu những yếu tố kỹ thuật, kịch bản buổi livestream, hướng dẫn các loại thiết bị, cách chỉnh sửa video... "Học viên học trong sáu buổi, thêm thời gian thực hành mười buổi nhuần nhuyễn. Chúng tôi đã hướng dẫn các lớp bán hàng online nhiều năm nay", anh chia sẻ.
Dáng vẻ mộc mạc khác với những gương mặt mắt nâu môi hồng trên các phiên livestream, chị Lệ Quyên (40 tuổi, chủ xưởng cung cấp văn phòng phẩm ở quận 8) nói mình hơi thiếu tự tin nên đã chốt kèo đi học.
"Tôi chưa biết gì về livestream hết trơn, đi học để biết cách làm hiệu quả trên TikTok, có thêm khách hàng. Học thấy có nhiều cái hay, kể cả tông giọng và nét mặt khi trò chuyện với khách mình cũng phải lưu ý", chị nói.
Không chỉ những tấm chiếu mới chưa trải... livestream, một số học viên đã chốt được đơn nhưng chưa nhiều nên muốn học thêm, như chị Lan - chủ một kênh TikTok bán quần áo nữ ở Bình Dương.
Tương tự, vào lúc 20h30, một khóa học ngắn hạn diễn ra trên nền tảng Zoom bắt đầu bằng năm kỹ thuật cơ bản của livestream trên TikTok, Facebook và sàn thương mại điện tử. "Các bạn nhớ đừng chào hỏi người xem chung chung, mà theo tên, chị Hương, chị Mai, rồi cảm ơn đã xem", người hướng dẫn nói.
"Chào anh Hoàng, hôm trước anh mua hàng bên em tốt không anh, hài lòng anh cho em một bình luận nhé" - anh lấy ví dụ về cấp độ chào hỏi khi thấy tên khách hàng thân thiết vào xem.
Một học viên tên Phụng thắc mắc: "Nhưng em mắc cỡ, bị đơ khi nói chuyện trên livestream thì phải làm sao?". Học viên khác lại hỏi: "Có cách tiếp cận khác nhau với những mặt hàng khác nhau không. Em bán thú nhồi bông, làm sao để livestream nhiều người xem?". "Chúng ta cứ làm đúng hướng dẫn, nguyên tắc thì sẽ tăng tương tác", người hướng dẫn khuyên.
Không khí livestream sôi nổi bán hàng dịp cuối năm trên mạng xã hội - Ảnh chụp màn hình
Học livestream cũng ba bảy đường
Có nhiều hình thức đào tạo livestream như học trực tiếp, online hoặc qua các khóa học theo gói bán sẵn trên mạng. Trang Khokhoa... giới thiệu khóa "TikTok shop và livestream" ba buổi online, nếu đăng ký làm thành viên được tặng năm buổi dưới 100.000 đồng như "Nghìn đơn về tay", "Doanh số cho người mới bắt đầu". Còn ở các học viện kỹ năng, cơ sở đào tạo bán hàng online, khóa học trực tiếp từ 3 triệu đến hơn 10 triệu đồng tùy nội dung và thời lượng.
Chị Thúy, nhân viên một đơn vị đào tạo livestream, cho biết bên chị đang có khóa học giảm còn hơn 6 triệu đồng. Chị nói: "Ngoài nội dung livestream, chúng tôi còn rèn học viên tự tin trước ống kính. Người lúc đầu chưa biết nói gì, khi học sẽ có kịch bản. Học viên sẽ về quay video livestream gửi lên cho người hướng dẫn nhận xét".
Phương pháp dạy là học viên đem luôn sản phẩm muốn bán đến để được chỉ dẫn, cùng nghệ thuật bán hàng "3 không 3 có", cách ghim sản phẩm trên giỏ hàng, tạo mã giảm giá... Bên cạnh đó, người livestream cần biết những từ ngữ bị hạn chế để không phạm quy định.
Thị trường còn có hình thức đào tạo livestream 1-1 với một học viên mỗi lớp. Mở lớp hơn nửa năm nay, chị Hiền Nguyễn (ngụ quận Tân Bình) cho biết thường thu học phí theo nhu cầu học viên, nếu người hoàn cảnh khó khăn muốn học để kiếm sống thì chi phí rẻ. "Tôi chủ yếu dạy những bạn quen biết hoặc được giới thiệu qua các mối quan hệ của mình", chị nói.
Theo chị, hiện nay có nhiều nhà đào tạo livestream bán hàng, có kiểu trường lớp, kiểu tự phát, đủ mọi cấp bậc sôi động. Chị chia sẻ: "Đây là bộ môn đáp ứng đúng nhu cầu nhiều bạn muốn kinh doanh riêng, tự làm chủ bản thân, tìm cách phát triển bán hàng trên các nền tảng. Đặc biệt, livestream trên TikTok thu hút nhiều thành phần tham gia bán hàng".
Hướng dẫn cách chào hỏi, kêu gọi người xem nhấn nút theo dõi kênh bán hàng trong một lớp học online về livestream
Không ảo tưởng livestream tốt ngay từ đầu
Chị Ngọc Khuê, chủ một kênh bán hạt dinh dưỡng, cho biết lúc mới lên sóng không biết nói gì, chào vài câu rồi ngồi... vuốt tóc. Chừng 2 tháng chị mới thấy thoải mái, vừa chia sẻ về sản phẩm vừa hỏi han và kể chuyện từ sở thích ăn uống tới chuyện làm đẹp.
"Trừ người nổi tiếng, có khả năng thu hút, còn những người mới tập livestream phải qua một thời gian kênh mới được nhiều người xem và chốt đơn", chị đúc kết.
Từng học khóa ba buổi và hướng dẫn nhóm bán hàng online trong công ty, anh Nguyễn Hổ (37 tuổi, ngụ quận 6) cho biết anh chú ý từ chọn chủ đề, thời gian livestream bao nhiêu tiếng là hợp lý, cho đến cách lồng nhạc, bản quyền nhạc.
"Tôi cũng học về cách giữ năng lượng tích cực, tạo sự phấn khởi cho người xem", anh nói. Theo anh, phiên livestream nên có một người dẫn dắt có mặt 100% để nền tảng nhận diện khuôn mặt, người phụ trách giỏ hàng... "Phải đầu tư nhiều video trước đó trên kênh, mỗi ngày nên có ít nhất một clip. Có nền tảng thường yêu cầu kênh có đủ 1.000 người theo dõi mới được livestream", anh nhắn nhủ.
Việc gì cũng có cái giá của nó, livestream cũng vậy. Sau những buổi "lai" kéo dài với việc nói gần như xuyên suốt, nhiều người mệt lừ, đặc biệt là các bạn nữ với đèn chiếu liên tục. "Nay em đuối, em "lai" tới 22h thôi nhé mọi người. Em "lai" liên tục từ chiều tới khuya cả tuần rồi, nay mọi người chốt đơn em kết sớm nhé" - chủ một shop túi xách gắng cười tươi trước khi xuống "lai".
Người đã học và áp dụng livestream như anh Hổ cho rằng học kỹ năng tuy giúp người bán hàng tăng doanh thu nhưng yếu tố chất lượng sản phẩm, khâu chăm sóc khách hàng... rất quan trọng để khách quay lại với mình. Người học nên lựa chọn nơi đào tạo phù hợp nhu cầu, cân nhắc những lời mời chào giúp chốt vạn đơn sau một thời gian ngắn.
Theo chuyên gia đào tạo kinh doanh trên TikTok Cấn Mạnh Linh, livestream sẽ là công cụ rất mạnh và tất yếu trong việc kinh doanh trực tuyến. Việt Nam có nhiều "idol" livestream ra doanh số hàng tỉ đồng trên một phiên, do đó theo anh, ai sở hữu kỹ năng này sẽ chiếm lợi thế lớn trong việc kinh doanh.
Đặc biệt, với tính năng bán Affiliate (tiếp thị liên kết) trên TikTok, người bán không cần bỏ vốn nhập hàng vẫn có thu nhập từ việc bán sản phẩm của các gian hàng người khác. "Đây là cơ hội lớn dành cho những người không có nhiều nguồn lực về kinh tế, nguồn hàng hoặc những người mới khởi nghiệp, quy mô nhỏ. Người bán cần có các kỹ năng quay dựng video, livestream, lựa chọn sản phẩm...", anh nói.
'Hai lúa' livestream bán hàng Tết, nhiều đặc sản lên sóngKhông chỉ bán hàng theo mô hình truyền thống, trong mùa Tết năm nay, nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) và cả những nông dân tại khu vực ĐBSCL cũng mở kênh bán hàng tết online và thu được kết quả tích cực.