Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản (VASEP), XK thủy sản tháng 1 đạt gần 750 triệu USD, tăng 64% so với cùng kỳ năm 2023. Ngoài dữ kiện là năm 2023 Tết Nguyên đán rơi vào tháng 1, nếu so sánh từ mặt bằng thông thường thì doanh số tháng 1/2024 vẫn cao hơn khoảng 24-25%, đó thực sự là tín hiệu tích cực cho tháng mở đầu năm mới 2024.
Trong đó, các mặt hàng chủ lực đều có bứt phá đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái: tôm tăng 71%, cá tra tăng 97%, cá ngừ tăng 57%, mực BT tăng 45%, các loại cá khác tăng 50%.
Trong tháng 1, Trung Quốc - Hồng Kông đã trở thành thị trường NK thủy sản lớn thứ 2 của Việt Nam, sau Nhật Bản, riêng mặt hàng tôm và cá tra Trung Quốc là thị trường lớn nhất trong tháng này, khi mà XK sang thị trường này tăng gấp gần 4 lần so với tháng 1/2023. Tháng 1 năm nay cũng là thời điểm các nhà NK Trung Quốc tăng mua hàng phục vụ cho Tết Nguyên đán.
Ngoài Trung Quốc, các thị trường chính khác đều có sự tăng trưởng mạnh trong tháng 1 năm nay so với cùng kỳ như XK sang Mỹ tăng 63%, sang Nhật Bản tăng 43%, sang EU tăng 34%...
Tuy nhiên, nhìn vào bức tranh chung của thị trường và của ngành thủy sản năm 2024, đa số các DN đều nhìn thấy còn nhiều thách thức và khó khăn làm chậm khả năng phục hồi sản xuất, xuất khẩu.
Với ngành tôm, có một số DN nhìn thấy tín hiệu khả quan hơn về đơn hàng, nhưng lo lắng về nguồn nguyên liệu vì đang mùa nghịch, lại dịch bệnh nên sản lượng tôm thấp. Ngoài ra, lo ngại về nguy cơ bị áp thuế chống trợ cấp cũng là một rào cản đối với nhà NK ở Mỹ và các công ty XK Việt Nam. Giá chào bán tôm Việt Nam vẫn khá cao so với các nước khác, gây tâm lý e ngại cho nhà NK.
Đối với ngành cá tra, sản xuất và thị trường đang có dấu hiệu khả quan hơn một chút. Đơn hàng trong tháng 1 và tháng 2 bắt đầu khởi sắc, do vậy giá cá tra nguyên liệu đã thoát đáy, tăng từ 25-26.000 đ/kg năm 2023 lên 28-29.000/kg đầu năm nay. Tuy nhiên, khách hàng NK vẫn thận trọng với giá mua. Do vậy, các DN cá tra cũng hy vọng XK năm nay tăng nhẹ so với năm 2023, có thể đạt được con số lạc quan là 2 tỷ USD, tăng hơn 10% so với 1,8 tỷ USD năm 2023.
Ngành hải sản cũng như thủy sản nói chung đang phải chịu tác động của nhiều biến số khó lượng như: chiến tranh, xung đột ở Nga - Ukraine, căng thẳng Biển Đỏ, cước vận tải tăng vọt. Ngoài ra, riêng với hải sản khai thác như cá ngừ, mực, bạch tuộc và nhiều loài cá biển gần như bị đình trệ XK vì vấn đề thẻ vàng IUU cùng với những khó khăn về nguyên liệu thiếu hụt.
T.M