Ngày 23-2, Phòng khám đa khoa Hùng Vương Sơn Dương thông tin về trường hợp nạn nhân đột quỵ sau khi chơi bóng đá.
Theo lời người dân kể lại, nam thanh niên chơi đá bóng đến khoảng 17h thì kêu mệt, sau đó ra sân nằm nghỉ. Trận bóng tiếp tục diễn ra, đến khoảng 17h30, có người phát hiện nam thanh niên không cử động, mất ý thức và gọi cấp cứu.
Ngay sau đó, Trung tâm cấp cứu 115 của phòng khám có mặt tại hiện trường tiếp cận cấp cứu, nạn nhân đã trong tình trạng mất ý thức, ngừng tim. Các bác sĩ nhận định đây là trường hợp đột quỵ. Dù lực lượng y tế đã cấp cứu hồi sức tim phổi tích cực nhưng nạn nhân không qua khỏi do thời gian phát hiện muộn.
Trước đó, Bệnh viện Bạch Mai cũng từng tiếp nhận một số trường hợp bị đột tử trong khi đang đá bóng, vào viện cấp cứu thì đã ngừng tim, không thể cứu chữa.
Các bác sĩ cho hay các trường hợp này thường là những thanh niên 30 - 40 tuổi, đá bóng nghiệp dư, có bệnh lý tim mạch, huyết áp tiềm ẩn trước đó nhưng không đi khám sàng lọc nên không biết.
Theo PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, giám đốc Bệnh viện ĐH Y Hà Nội, nguyên nhân tim mạch của đột tử ở vận động viên trẻ tuổi do: Bệnh cơ tim phì đại là 36%; Bất thường bẩm sinh, mắc phải của động mạch vành là 23%;
Nghi ngờ bệnh cơ tim phì đại 8%; Viêm cơ tim 6%; Loạn sản thất phải gây rối loạn nhịp 4%; Sa van 2 lá 3%; Vỡ phình động mạch chủ 3%, hẹp van động mạch chủ 2%; Bệnh cơ tim giãn 2%... Nguyên nhân khác 5%.
Vì vậy, theo PGS Hiếu, tìm hiểu cơ chế, ảnh hưởng của hoạt động thể lực lên hệ thống tim mạch và có các phương pháp tầm soát, chẩn đoán sớm là hết sức cần thiết để giảm thiểu nguy cơ xảy ra các biến cố đột tử đáng tiếc.
Vận động viên thể chất tốt vẫn bị đột tử nên người dân cần chú ý
Theo PGS.TS Võ Tường Kha, nguyên giám đốc Bệnh viện thể thao Việt Nam, vận động viên các đội tuyển quốc gia được coi là những người có tố chất thể lực khỏe nhất. Họ được tập luyện cùng chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng khoa học để chuẩn bị có một tình trạng thể lực tốt nhất về vận động, tim mạch, hô hấp, thần kinh...
Tuy nhiên, các bệnh lý cấp tính, đột quỵ vẫn thường xảy ra khi họ thi đấu, tập luyện thể thao cường độ cao.
Phần lớn các bệnh lý cấp tính, đột tử ở vận động viên là các bệnh lý tim mạch. Phân tích 1.042 hồ sơ khám sức khỏe và điện tâm đồ trạng thái yên tĩnh của vận động viên các đội tuyển quốc gia tại các Trung tâm huấn luyện thể thao quốc gia cho thấy: dấu hiệu bất thường lâm sàng tim mạch là 7,29%, trên điện tâm đồ là 33%.
PGS Võ Tường Kha cũng cảnh báo, việc người dân tập thể dục nâng cao sức khỏe là rất tốt. Tuy nhiên nếu chúng ta không đảm bảo an toàn tập luyện thì có thể gây chấn thương, gây ra các bệnh lý tim mạch, hô hấp thậm chí là gây nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, xuất huyết não...
Thực tế cũng đã nghi nhận nhiều người bị đột tử trong khi đang đá bóng, vào viện cấp cứu thì đã ngừng tim, không thể cứu được. Đây đều là những thanh niên trẻ 30-40 tuổi, đá bóng nghiệp dư, có sẵn vấn đề về tim mạch nhưng không đi khám nên không biết.
Vì thế, theo các chuyên gia người bình thường trước khi chơi thể thao nên kiểm tra thể lực, gặp bác sĩ thể thao hoặc huấn luyện viên thể lực để được tư vấn, khám sàng lọc xem có bệnh lý gì tiềm tàng không như bệnh tim, phổi hoặc gia đình có tiền sử về tim phổi, huyết áp, cơ xương khớp…
Nếu có vấn đề gì bất thường, người dân nên chọn môn tập và chọn khối lượng vận động phù hợp, nếu không có thể xuất hiện các tai biến.
Bên cạnh đó, trước mỗi buổi tập cũng cần đánh giá tình trạng thể lực có đảm bảo để tập, thời gian bao nhiêu, khối lượng vận động bao nhiêu, điều kiện thời tiết có cho phép. Chẳng hạn, thời tiết lạnh quá, nóng quá, môi trường không thông khí thì không nên tập vì tập có thể gây cảm nóng, cảm nắng…
"Cần chú ý xem điều kiện sân bãi có đảm bảo điều kiện để tập hay không; dụng cụ tập luyện có phù hợp với thể lực, tầm vóc hay không. Đồng thời, cũng chú ý dụng cụ bảo hộ- như nịt đầu gối, cổ tay, những bộ phận có nguy cơ chấn thương thì nên dùng nịt…", PGS Kha nói.
Đồng thời, chuẩn bị nước uống, dinh dưỡng bổ sung trong quá trình luyện tập nếu không sẽ bị kiệt sức, thiếu năng lượng; lưu ý khởi động trước tập, tập xong phải thả lỏng, hồi phục. Nếu thấy các dấu hiệu như: đau tức ngực, khó thở, nhanh mệt, huyết áp tăng, huyết áp tụt, huyết áp không tăng, mạch nhanh quá mức… phải đi khám ngay.
Để phòng tránh đột quỵ, bác sĩ khuyến cáo:
- Cân đối giữa các nhóm thực phẩm, tăng cường rau xanh nhưng đồng thời đảm bảo những nhóm chất sinh năng lượng như protein (cá, thịt trắng, trứng, hạn chế các loại thịt đỏ), bổ sung lipit, gluxit,...
- Cân bằng thói quen tập thể thao tối thiểu 30 phút/ngày
- Khám sức khỏe định kỳ từ 3-6 tháng/lần để sàng lọc và phát hiện yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe.
Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiếp nhận gần 70 bệnh nhân đột quỵ cấp cứu trong dịp Tết Giáp Thìn, tăng 30% so với ngày thường.