Phát hiện sai phạm nhưng không có thẩm quyền xử lý

Mới đây, CQĐT Bộ Công an đã công bố Kết luận điều tra bổ sung liên quan đến vụ án tại FLC. Trong nội dung kết luận lần này, cơ quan này làm rõ những vấn đề liên quan đến các đoàn kiểm tra của Bộ Tài chính và Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN).

Ngày 2/3/2017, Bộ Tài chính có Quyết định số 395/BTC “Về việc kiểm tra tại Công ty Cổ phần Xây dựng Faros (trực thuộc Công ty cổ phần tập đoàn FLC) và giao dịch cổ phiếu Công ty Cổ phần Xây dựng Faros (mã chứng khoán: ROS) tại 7 công ty chứng khoán”, kiểm tra về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh; việc tăng vốn và sử dụng vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh; việc chấp hành các quy định của pháp luật về thuế việc chấp hành các quy định pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán...

Trong tháng 3 và tháng 4/2017, Đoàn kiểm tra gồm 21 thành viên thuộc các cơ quan chức năng của Bộ Tài chính đã tiến hành kiểm tra tại Công ty Cổ phần Xây dựng Faros, Công ty Cổ phần chứng khoán Artex (Công ty BOS) và 6 công ty chứng khoán khác (Công ty Cổ phần chứng khoán Bảo Việt, Công ty Cổ phần chứng khoán Phương Nam, Công ty Cổ phần chứng khoán Sài Gòn Hà Nội, Công ty Cổ phần chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Công ty Cổ phần chứng khoán Đại Nam và Công ty Cổ phần chứng khoán Alpha).

Quá trình kiểm tra, đoàn kiểm tra đã phát hiện một số dấu hiệu bất thường trong việc góp vốn và sử dụng vốn góp tại Công ty Cổ phần Xây dựng Faros. Cụ thể, Đoàn kiểm tra đã thu thập các chứng từ kế toán thể hiện số vốn góp đã được chuyển vào tài khoản của Công ty Cổ phần Xây dựng Faros nhưng sau đó được sử dụng chủ yếu vào các hoạt động đầu tư tài chính.

Mặc dù phát hiện các dấu hiệu đáng ngờ nhưng theo thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ Đoàn kiểm tra không có khả năng điều tra, xác minh “để kiểm tra về khả năng góp vốn và đã góp đủ vốn theo số vốn đã cam kết”.

Đoàn kiểm tra đã tham vấn ý kiến của Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và đối chiếu với các quy định của pháp luật, phát hiện nhiều bất cập, sơ hở trong các quy định của pháp luật về doanh nghiệp, hoạt động đăng ký kinh doanh, hoạt động đầu tư tài chính, cho vay, ủy 70 thác đầu tư nên không có căn cứ xử lý đối với các vi phạm của Công ty Cổ phần Xây dựng Faros.

Do đó, đoàn đã tham mưu cho Bộ Tài chính ban hành các văn bản số 575/BTC-TTr ngày 31/5/2017, số 1081/BTC-TTr ngày 5/10/2017 và số 151/BTC-TTr ngày 9/2/2018 báo cáo kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, Ngành 9 nội dung, trong đó có 8 nội dung về rà soát các quy định pháp luật liên quan đến Luật đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Dân sự, các quy định quản lý Nhà nước về lĩnh vực cổ phần, chứng khoán,... và một nội dung đề nghị xử phạt hành chính đối với Công ty Cổ phần Xây dựng Faros về hành vi vi phạm trong công bố thông tin.

Quá trình điều tra, CQĐT không phát hiện sai phạm trong quá trình thanh tra. Vì vậy không có căn cứ xem xét trách nhiệm với đoàn kiểm tra do Bộ Tài chính lập.

Kết luận với đoàn kiểm tra của UBCKNN

Trong quá trình thực hiện chức năng nhiệm vụ, UBCKNN đã thành lập nhiều đoàn kiểm tra việc tuân thủ quy định pháp luật trong giao dịch chứng khoán đối với nhóm cổ phiếu FLC và chuyển hồ sơ, tài liệu, phối hợp với Cơ quan điều tra làm rõ, xem xét xử lý theo quy định.

Đối với Đoàn kiểm tra theo Quyết định số 1459/QĐ-UBCK ngày 30/12/2016 về việc kiểm tra, giám sát việc tuân thủ pháp luật về chứng khoán đối với hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán của Sở Giao dịch chứng khoán Tp.Hồ Chí Minh (HoSE) kỳ kiểm tra từ ngày 1/1/2016 đến ngày 30/12/2016.

Đoàn đã tiến hành nhiều nội dung như: Việc chấp hành pháp luật về niêm yết chứng khoán; về giao dịch cổ phiếu quỹ; về các mã cổ phiếu chạm tiêu chí cảnh báo; chế độ báo cáo và công bố thông tin đối với thành viên của HoSE và việc xử lý vi phạm các quy định đối với tổ chức niêm yết;…

Từ ngày 9/1/2017 đến ngày 13/1/2017, Đoàn kiểm tra đã tiến hành kiểm tra trực tiếp tại HoSE. Quá trình kiểm tra, Đoàn kiểm tra đã kiểm tra việc thực hiện các quy định về niêm yết chứng khoán (gồm 24 hồ sơ thẩm định niêm yết lần đầu, trong đó có hồ sơ chấp thuận niêm yết mã chứng khoán ROS của Công ty Cổ phần Xây dựng Faros; kiểm tra xác suất 12/174 hồ sơ thay đổi đăng ký niêm yết) và kiểm tra theo nội dung đã được phân công nhiệm vụ cho từng thành viên.

Theo quy định pháp luật, thẩm quyền chấp thuận hồ sơ niêm yết là của Sở Giao dịch Chứng khoán. Đoàn kiểm tra không có thẩm quyền thẩm định lại hồ sơ chấp thuận niêm yết của HoSE.

Phương pháp kiểm tra là đối chiếu các tài liệu có trong hồ sơ so với danh mục các tài liệu theo quy định để xác định xem có đầy đủ, hợp lệ theo quy định hay không, có đầy đủ phiếu cho ý kiến đồng ý của các thành viên Hội đồng thẩm định niêm yết hay không.

Do vậy, Đoàn kiểm tra không thể phát hiện ra sai phạm trong việc thẩm định hồ sơ niêm yết của HoSe. Quá trình điều tra, không phát hiện vi phạm trong hoạt động thanh kiểm tra của đoàn kiểm tra, do đó, không có căn cứ xem xét trách nhiệm đối với các thành viên Đoàn kiểm tra do UBCKNN lập.