Mặc dù trên thị trường ngày càng có nhiều sản phẩm khô đến từ những nơi khác nhau nhưng sản phẩm cá khô Gành Hào của tỉnh Bạc Liêu hay Cái Đôi Vàm, Sông Đốc của tỉnh Cà Mau vẫn luôn được người tiêu dùng ưa chuộng. Mặt hàng khô của các địa phương này theo các tuyến xe có mặt hầu khắp các tỉnh miền Tây Nam Bộ, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP HCM và một số tỉnh phía Bắc…

Nhộn nhịp làm hàng Tết

Cửa biển Gành Hào (thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải) là thủ phủ sản xuất cá khô của tỉnh Bạc Liêu. Những tháng cuối năm, ngư dân trúng mùa khai thác hải sản nên nguồn nguyên liệu khá dồi dào, các mặt hàng khô phục vụ thị trường dịp Tết năm nay rất phong phú. Các loại đặc sản khô của vùng này như cá lù đù, cá rúng, cá lóc biển, cá khoai, cá đuối, cá kèo, cá ngác, cá bông lau, cá sặc bổi, cá dứa, cá thiều, cá cờ, cá hố, cá lưỡi trâu... phơi đầy từ lề đường vô trong ngõ. "Gành Hào từ lâu được xem là làng nghề làm cá khô số 1 của Bạc Liêu. Ban đầu việc làm khô chủ yếu phục vụ bữa ăn hằng ngày cho gia đình, làm quà biếu cho họ hàng, bè bạn ở xa; sau mọi người ăn thấy ngon nên đặt làm với số lượng nhiều, lâu dần trở thành nghề nuôi sống nhiều gia đình" - bà Trần Xuân Mai, chủ một cơ sở sản xuất cá khô ở khóm 3, thị trấn Gành Hào, thổ lộ.

Các sản phẩm khô cá biển ở Gành Hào được các hộ gia đình, cơ sở sản xuất thu mua từ những ghe hàng trên địa bàn rồi chế biến thủ công và phơi dưới ánh nắng mặt trời. Ðể có sản phẩm được người tiêu dùng vừa ý: khô có mùi vị đặc trưng, sạch, đạt yêu cầu vệ sinh thực phẩm thì người làm phải có kinh nghiệm từ khâu chọn cá, mổ cá, ướp cá, đem phơi. "Bí quyết làm khô ngon là muối qua đêm thật mặn, sau đó rửa thật sạch; nếu rửa không sạch, muối nổi trắng trên con khô, còn nếu lượng muối không đủ, cá sẽ không ngon, thịt bở. Để làm ra những mẻ khô thơm ngon, bảo đảm chất lượng không phải là việc dễ dàng. Mỗi gia đình làm nghề đều có bí quyết riêng ở từng công đoạn, sao cho giữ được hương vị và độ tươi ngon vốn có của nó, như vậy mới có thể giữ được uy tín và cạnh tranh trên thị trường" - chị Nguyễn Thị Loan, người có nhiều năm kinh nghiệm làm cá khô ở thị trấn Gành Hào, chia sẻ.

Tại tỉnh Cà Mau, Cái Đôi Vàm nổi tiếng là một trong những làng nghề "hậu cần nghề biển". Những tháng cận Tết, khi mọi người còn đang say giấc ngủ, tại những cơ sở kinh doanh khô của làng cá Cái Đôi Vàm đã sáng ánh đèn, tiếng gọi nhau ý ới của công nhân làm sôi động vùng quê. Mỗi gia đình nơi đây đều có trên dưới 30 năm gắn bó với nghề làm khô biển. "Trung bình mỗi tháng dịp Tết, gia đình tôi bán ra thị trường hơn 20 tấn cá khô các loại, trừ hết chi phí thu về hơn 100 triệu đồng" - ông Tô Trường Sơn, một chủ vựa khô trên địa bàn thị trấn Cái Đôi Vàm, khoe.

Đắt hàng nhưng không đắt giá

Chị Trần Hồng Nhung, tiểu thương ở thị trấn Gành Hào, cho biết hiện nhiều mặt hàng khô chủ đạo tiêu thụ rất nhanh nhưng giá cả khá ổn định. "Ngày thường gia đình tôi nhập từ 500-600 kg cá tươi nhưng vụ Tết số lượng cá nhập lớn hơn, dao động khoảng 1.000-1.500 kg/ngày. Xong một mùa khô, xuất bán khoảng 20.000 kg khô thành phẩm ra thị trường. Năm nay có mẫu mới làm thành gói quà rất đẹp và sang trọng để người tiêu dùng có thể mang đi biếu Tết nhưng giá không tăng; quan trọng là giữ được thương hiệu, uy tín và chất lượng" - chị Nhung chia sẻ.

Theo đánh giá chung của các hộ sản xuất, kinh doanh, thị trường khô cá năm 2021 giá cả kém hơn so với năm 2020. Nếu năm 2020 giá khô cá kèo thành phẩm khoảng 280.000-290.000 đồng/kg thì năm nay chỉ còn 230.000 đồng/kg nếu bán theo số lượng lớn, nếu bán lẻ thì giá chỉ dao động 240.000-250.000 đồng/kg. Tuy nhiên, tiêu thụ cá khô năm nay tốt hơn so với mọi năm, lợi nhuận đạt 15.000-20.000 đồng/kg khô cá thành phẩm. Ông Bùi Hoàng Hải, chủ vựa khô tại chợ Gành Hào, cho biết trừ các mặt hàng khô tôm và khô mực, còn các loại khô khác đều rớt giá hoặc đứng giá vào dịp Tết năm nay như khô cá lóc còn 240.000-300.000 đồng/kg, khô cá chỉ vàng 160.000 đồng/kg, khô cá sặc bổi 200.000-220.000 đồng/kg. Riêng khô mực và tôm khô vẫn giữ giá 400.000-1.200.000 đồng/kg…