Dấu hiệu bong bóng

Trận chiến giữa nhà đầu tư nhỏ lẻ và các chuyên gia Phố Wall xoay quanh GameStop thu hút sự chú ý của nhà đầu tư trên toàn thế giới. Chỉ tính riêng trong tuần vừa qua, cổ phiếu chuỗi cửa hàng bán lẻ game này nhảy vọt 400%, khiến các quỹ đầu cơ lỗ nặng.

Câu chuyện bắt đầu khi nhóm WallStreetBets trên mạng xã hội Reddit khuyến khích nhà đầu tư nhỏ lẻ nhanh chóng thổi phồng giá một vài cổ phiếu để đánh đuổi phe bán khống. Giá tăng buộc các quỹ đầu cơ phải mua lại cổ phiếu để cắt lỗ và đóng vị thế. Lực mua mới lại càng đẩy giá lên cao hơn, gây ra tình huống bán non (short squeeze).

Ông James Ragan, Giám đốc quản lý tài sản tại D.A. Davidson nói với Reuters rằng diễn biến giá của GameStop và những cổ phiếu khác "chắc chắn mang đến lý do khiến chúng ta phải lo lắng. Ít nhất, bạn phải cân nhắc rằng thị trường có khả năng xảy ra điều chỉnh".

Đà tăng sốc của GameStop cũng gợi nhớ đến bong bóng công nghệ dotcom hai thập kỷ trước, ông Ragan cho biết.

Một số thước đo về sự lạc quan quá đà đã phát ra tín hiệu cảnh báo. Citi cho biết mô hình của ngân hàng cho thấy tâm lý chung trên thị trường chứng khoán Mỹ đang ở trong trạng thái hưng phấn quá mức. Khảo sát nhà quản lý quỹ mới nhất từ BofA Global Research lưu ý rằng tỷ trọng phân bổ tiền mặt đã giảm nhanh chóng, báo hiệu nhà đầu tư đang đổ dồn tiền cho các tài sản rủi ro.

Tuần vừa rồi cũng là lần đầu tiên kể từ đầu tháng 11, chỉ số VIX - thước đo sự sợ hãi trên Phố Wall - đóng cửa ở mức trên 30 điểm.

Một số chuyên gia Phố Wall cho rằng sự trỗi dậy của nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể là dấu hiệu cho thấy thị trường đã tăng quá nóng.

Giám đốc nghiên cứu thị trường toàn cầu Mike Mullaney của Boston Partners nhận xét: "Đối với bong bóng trên thị trường chứng khoán, người chơi cuối cùng chen chân vào cơn sốt là nhà đầu tư nhỏ lẻ. Đây chính là điều đang xảy ra ngay bây giờ".

Ông Richard Bernstein, nhà đầu tư nổi danh Phố Wall cảnh báo nhà đầu tư nhỏ lẻ sẽ phải trả giá đắt khi bị cuốn vào cơn sốt đầu cơ. Ông lo ngại sự ngây thơ sẽ đẩy những kẻ nghiệp dư vào thế khó.

Ông Bernstein nói trong cuộc phỏng vấn với CNBC: "Bong bóng xuất hiện dưới nhiều hình dạng khác nhau và những gì đang xảy ra với GameStop là trường hợp điển hình. Nhà đầu tư đang đùa với lửa".

Theo ông Bernstein, thị trường chứng khoán Mỹ hiện đang được chia làm hai phần. Một phần gồm những cổ phiếu tăng giá hoành tráng trong năm nay như GameStop mang tính đầu cơ cực kỳ cao, phần còn lại bị ngó lơ hoàn toàn.

Ông Bernstein nói: "Khối lượng giao dịch đang tăng lên đáng kể. Chúng ta thực sự đang có bong bóng ở một nửa thị trường đó".

"Nếu bạn lo lắng về những gì đang xảy ra… bạn nên là người bán. Các yếu tố cơ bản sẽ luôn chiến thắng", ông tiếp tục khuyên. 

Nguy cơ cuộc chiến GameStop kéo cả thị trường đi xuống

Chứng khoán Mỹ có thể tiếp tục biến động dữ dội nếu các quỹ đầu cơ buộc phải bán ra những cổ phiếu khác để theo đuổi cuộc chơi với GameStop. Theo CNBC, các quỹ đầu cơ và tổ chức đặt cược chống lại GameStop đang ngồi trên đống lỗ khổng lồ 20 tỷ USD nhưng vẫn chưa chịu từ bỏ bán khống cổ phiếu này.

Trong khi GameStop tăng bằng lần trong tuần vừa qua thì thị trường chung lại đi xuống, bất chấp tin tức tích cực từ tình hình kết quả kinh doanh của những tập đoàn lớn như Apple và Microsoft.

Tính chung cả tuần, cả ba chỉ số chính là Dow Jones, S&P 500 và Nasdaq đều mất hơn 3%, ghi nhận tuần tiêu cực nhất kể từ tháng 10 năm ngoái. Còn tính từ đầu tháng 1, Dow Jones và S&P 500 sụt lần lượt 2% và 1,1%, ghi nhận tháng tồi tệ nhất trong 4 tháng trở lại.

Một số nhà phân tích cho rằng có thể hiện tượng chốt lời tại các chỉ số chứng khoán chính diễn ra do các quỹ đầu cơ huy động tiền để bù lỗ cho các khoản đặt cược chống lại GameStop và các cổ phiếu đầu cơ như AMC, Blackberry, ....

Ông Randy Frederick, người đứng đầu bộ phận giao dịch và chứng khoán phái sinh tại Charles Schwab nói với Fortune: "Ngay cả một quỹ đầu cơ với lượng tài sản tài chính đáng kể cũng không thể bán khống mãi một cổ phiếu tăng gấp 10 lần. Do đó dĩ nhiên một số nhà quản lý đang phải huy động vốn".

Từ đầu tháng 1 đến nay, GameStop đạt được mức tăng chóng mặt 1.625%. Tuy một số quỹ đầu cơ chịu tổn thất nặng nề vì bán khống GameStop và buộc phải rút lui, những người chơi khác đã nhanh chóng thế chân họ. Hiện GameStop vẫn là một trong những cổ phiếu bị bán khống mạnh nhất trên thị trường chứng khoán Mỹ. 

Nếu GameStop tiếp tục tăng, có khả năng các quỹ đầu cơ lì lợm sẽ tiếp tục bán bớt cổ phiếu khác để theo đuổi cuộc chơi, kéo cả thị trường đi xuống. Theo CNBC, nhận định chung của Phố Wall là một khi giá GameStop ngừng tăng, nhà đầu tư nhỏ lẻ sẽ hoảng sợ và vội vã bán tháo cổ phiếu. Đến lúc đó, phe bán khống sẽ được hưởng lợi lớn còn nhà đầu tư nhỏ lẻ thiệt hại nặng. 

Ông William Galvin, người đứng đầu cơ quan quản lý chứng khoán ở Massachusetts nói với CNBC rằng các giao dịch rầm rộ liên quan đến GameStop gây ra mối đe dọa lớn đối với thị trường chứng khoán Mỹ. 

"Thị trường là nơi người tham gia chấp nhận rủi ro, nhưng không phải là rủi ro mù quáng và không phải là tình huống phá hoại hệ thống như những gì chúng ta đang chứng kiến". 

Ông Galvin tiếp tục mô tả các giao dịch cổ phiếu GameStop là "không có cơ sở thực tế" và nhà đầu tư nhỏ lẻ đang bị ám ảnh bởi tâm lý sợ bỏ lỡ. 

Trước lo ngại nhà đầu tư nhỏ lẻ bị tổn thất nặng, một số nhà lập pháp đã kêu gọi Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC) can thiệp.

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren nói: "Chúng ta cần SEC đặt ra những quy tắc rõ ràng về thao túng thị trường và sẵn sàng can thiệp và thi hành qui định. Để thị trường chứng khoán lành mạnh, chúng ta phải có cảnh sát tuần tra".