Hội nghị Viện Khổng Tử lần thứ 13 được tổ chức ở Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc hồi tháng 12-2018 - Ảnh: AP

Tạp chí Nikkei Asia ngày 2-2 đưa tin trong bối cảnh các Viện Khổng Tử của Trung Quốc trên khắp các trường đại học Mỹ bị buộc đóng cửa do lo ngại về tự do học thuật, đại diện cấp cao của Mỹ tại Đài Loan đang kêu gọi hòn đảo này nhảy vào lấp đầy khoảng trống.

Chia sẻ với báo Nikkei Asia, ông Brent Christensen, giám đốc Viện Mỹ tại Đài Loan, cho biết Đài Loan có thể giữ "vai trò then chốt" trong vấn đề học tiếng Hoa của sinh viên Mỹ và rằng vùng lãnh thổ này nên tận dụng cơ hội như vậy để quảng bá văn hóa của họ.

Viện Khổng Tử của Trung Quốc - với các lớp dạy tiếng Hoa và văn hóa bên trong các trường đại học Mỹ - đang bị đóng cửa nhanh chóng do các trường đại học Mỹ lo ngại về ảnh hưởng của Bắc Kinh lên vấn đề tự do học thuật.

"Học tiếng Hoa từ thầy cô giáo Đài Loan đồng nghĩa đang học tiếng Hoa trong một môi trường không có kiểm duyệt hay ép buộc" - ông Brent Christensen nói.

Viện Khổng Tử vốn tự xem họ là một tổ chức phi lợi nhuận được lập ra nhằm đưa ngôn ngữ và văn hóa Trung Quốc đi xa hơn. Họ tổ chức nhiều lớp học từ thư pháp, nấu ăn cho tới Thái cực quyền.

Theo cập nhật của Hiệp hội Các học giả quốc gia (NAS) ở Mỹ, tính đến ngày 26-8-2020, trên nước Mỹ vẫn còn 67 Viện Khổng Tử.

Đối với nhiều sinh viên Mỹ, Viện Khổng Tử là nơi giúp ích trong việc học tiếng Trung Quốc, nhưng giới chỉ trích cho rằng câu chuyện không dừng lại như vậy. Những năm gần đây, người Mỹ đã tranh luận liệu các giáo viên tại Viện Khổng Tử và những tài liệu của họ có phục vụ chiến dịch tuyên truyền chính trị của Bắc Kinh hay không.

Giữa tháng 8-2020, Bộ Ngoại giao Mỹ đã có một bước đi đáng chú ý khi xem Trung tâm Viện Khổng Tử ở Mỹ (CIUS) - nơi quản lý các Viện Khổng Tử trên khắp nước Mỹ - là một "phái bộ nước ngoài" của Chính phủ Trung Quốc, điều mà chỉ thường áp dụng với các cơ quan tham gia hoạt động ngoại giao và lãnh sự.

Cựu Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cáo buộc các viện này tuyển "gián điệp và cộng tác viên" tại các trường đại học ở Mỹ.

Ông Pompeo nói CIUS là "một thực thể thúc đẩy chiến dịch gây ảnh hưởng thâm hiểm và tuyên truyền toàn cầu của Bắc Kinh" tại các trường của Mỹ. Phía CIUS đã không đồng tình với việc bị xem là "phái bộ nước ngoài". 

Còn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cáo buộc Mỹ "đang bêu xấu hoạt động bình thường của một dự án hợp tác giữa Trung Quốc và Mỹ".

Đóng cửa Viện Khổng Tử vì nghi lãnh đạo viện làm gián điệp cho Trung Quốc

TTO - Một trong những đại học hàng đầu của Bỉ đã quyết định đóng cửa Viện Khổng Tử tại trường này sau thông tin lãnh đạo viện bị nghi làm gián điệp cho Trung Quốc.