Lúc nhỏ tôi sống ở khu xứ đạo An Lạc toàn người miền Bắc nên ký ức của tôi về những món ăn tết xưa cũng thuần Bắc.
Tôi nhớ hồi còn nhỏ, bàn tiệc trưa mùng một tết ở nhà bà ngoại tôi bao giờ cũng có một cái bánh chưng dầy cộm cắt làm tám miếng hình tam giác bằng sợi dây lạt. Bên trong chiếc bánh chưng người ta nhồi đầy nhân đậu xanh và thịt đến nỗi nếu gắp không khéo miếng bánh sẽ bị vỡ tung ra.
Trên bàn tiệc còn có một đĩa thịt kho, không phải thịt ram cháy cạnh ăn thường ngày mà là thịt kho tàu. Miếng nào miếng đó cắt vuông vức to tướng. Cạnh đó là đĩa dưa chua, củ hành. Sau này tôi thấy còn có thêm mấy đĩa gà luộc, da vàng ươm rắc trên đó ít lá chanh thái sợi nhỏ.
Bánh tét phải được gói bằng lá chuối hột để có được màu xanh đẹp. Ảnh: NGUYỆT NHI
Trên bàn tiệc ngày tết nhà bà tôi còn một món canh mà mẹ tôi hay múc cho tôi một chén ăn vào cuối buổi tiệc nên món này là tôi ngán nhất. Chỉ húp nước, còn những miếng su hào, su su, cà rốt, nấm, đầu gà... lộn ngộn trong chén tôi đều bỏ lại. Nhưng có lần trong chén canh tôi gắp được một miếng bong bóng cá mềm mềm dai dai, khi cắn vào thì nó ứa một ít nước trong miệng béo ngậy ngon tuyệt. Cho nên sau này, ngày tết gặp món canh su hào tôi chỉ chăm chăm moi tìm bong bóng cá. Năm nào cũng được ăn một lần vào trưa mùng một tết. Nhớ mãi.
Sau này lấy vợ người miền Nam, tôi chẳng bao giờ ăn lại được miếng bong bóng cá béo ngậy ngày tết xa xưa nữa. Nhưng bù lại, tôi có món bánh tét do chính tay vợ tôi gói và tôi góp công cột dây rồi hai vợ chồng ngồi thức canh nồi bánh suốt đêm.
Tôi thích nhất là được ăn cái bánh tét đầu tiên khi mới lấy ra khỏi nồi, phần là để kiểm tra chiếc bánh có bị bung hở vô nước không? Nhân có tròn nằm ngay giữa không... nhưng lý do chính là thức nguyên đêm đói quá, ăn được miếng bánh đầu tay mới thật sung sướng sảng khoái.
Bánh tét vợ tôi làm đơn giản lắm chỉ là chén nếp bọc quanh lớp đậu xanh và đặt chính giữa là một miếng mỡ thái dài. Cột dây phải chắc tay, chia khoanh cho đều đặn để bánh không bị bung ra khi móc bánh lấy ra khỏi nồi.
Tôi thích ăn miếng bánh tét chấm thêm ít nước chấm Maggi và món dưa mặn, ăn khi miếng bánh còn ấm ấm mới vớt từ trong nồi ra. Ăn miếng bánh đậm đà, thơm béo vừa phải, thưởng thức thành quả của hai vợ chồng sau một ngày đêm vất vả mới thấy thú vị làm sao.
Những món ngon đơn giản ngày đó giờ đã quá xa xôi.
Còn một tuần nữa là Tết rồi...