Logistics đang là vấn đề đau đầu của tất cả các doanh nghiệp đang phát triển ngành thương mại điện tử (TMĐT) cả trong nước lẫn xuyên quốc gia tại Việt Nam.

Một trong những lý do quan trọng khiến ngành TMĐT của chúng ta phát triển chậm hơn Trung Quốc hay châu Âu, châu Mỹ rất xa là bởi chi phí logistic quá cao so với mặt bằng chung. Bằng nỗ lực, một vài doanh nghiệp trong ngành TMĐT như Tiki hoặc Giao Hàng Nhanh đã phát triển những dịch vụ như giao hàng 30 phút hay 1 giờ, nhưng nó chỉ so được với thế giới về mặt tốc độ chứ không phải giá cả.

Phần kinh doanh TMĐT xuyên quốc gia của các nhà xuất khẩu Việt cũng đang điêu đứng do ảnh hưởng của Covid-19. Cụ thể: Covid-19 khiến cả thế giới nhiều lần bước vào các giai đoạn lock-down, không chỉ kinh tế và cả ngành giao thông ở nhiều nước tê liệt, khiến chi phí logistic xuyên quốc gia đội giá rất cao.

Một doanh nghiệp Việt xuất khẩu trái cây sang Mỹ gần đây từng than thở rằng, họ suýt mất một bạn hàng lớn ở đất nước này, bởi lợi thế cạnh tranh chất lượng suýt bị ‘phá’ bởi chi phí logistic gia tăng, so với các đối thủ trong khu vực Nam Mỹ. Hay một chủ doanh nghiệp sản xuất dây thừng xuất khẩu, cũng từng cho biết tình hình kinh doanh của họ cũng đang bị chững lại, bởi giá sản phẩm cao hơn trước kia do phải bù chi phí logistic, khiến cạnh tranh trên thương trường càng khốc liệt.

Tất nhiên, với tư cách là người trong cuộc, khi đang là một trong những Giám đốc điều hành FedEx Express – nhà chuyển phát nhanh hàng đầu quốc tế, phụ trách khu vực Đông Dương; ông Hardy Diec hiểu hơn ai hết những khó khăn và vướng mắc của các doanh nghiệp tại Việt Nam. Trả lời chúng tôi về những phương thức để tiết giảm chi phí logistic, vị lãnh đạo này thường xuyên đề cập đến những giải pháp như áp dụng công nghệ và sự linh hoạt trong kết hợp giải pháp.

CHUYỂN ĐỔI SỐ VÀ GIA TĂNG HỢP TÁC

* Thương mại điện tử đang phát triển với tốc độ chóng mặt tại Việt Nam. Tuy nhiên, các doanh nghiệp như Tiki, Shoppe hay Lazada vẫn đang trong giai đoạn 'đốt tiền'. Một trong những lý do là vì chi phí hậu cần quá cao. Bên cạnh phát triển hạ tầng thì các doanh nghiệp ngành thương mại điện tử cần thay đổi hay điều chỉnh gì trong hoạt động logistics để có thể tối ưu hóa chi phí?

- Chúng tôi xem chuyển đổi số là chìa khóa để các doanh nghiệp hợp lý hóa toàn bộ chuỗi giá trị của nhà cung cấp và khách hàng. Ví dụ, việc tích hợp công nghệ số vào chuỗi cung ứng, xử lý các khoản thanh toán xuyên biên giới và theo dõi quá trình giao hàng đến khách hàng sẽ giúp thúc đẩy trải nghiệm của khách hàng và năng suất thông qua việc vận dụng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số hoặc cơ sở hạ tầng "mềm" như ứng dụng số, nền tảng và hệ thống thanh toán trực tuyến.

Các doanh nghiệp có thể kiểm soát được sự giao thoa giữa thế giới kỹ thuật số và thế giới vật lý bằng cách tận dụng các dữ liệu, giúp các doanh nghiệp theo dõi hàng tồn kho theo thời gian thực và quản lý hậu cần minh bạch hơn. Việc kiểm soát này có thể giúp các doanh nghiệp nhanh chóng mở rộng quy mô.

Quan trọng không kém, khách hàng có thể yên tâm theo dõi quy trình vận chuyển của lô hàng từ đầu đến cuối, đặc biệt là những lô hàng giá trị cao thông qua việc hiển thị toàn bộ quá trình từ đặt hàng đến giao hàng của các nhà bán lẻ điện tử. Tại FedEx, chúng tôi cung cấp cho khách hàng các tùy chọn theo dõi toàn diện để theo dõi tình trạng giao hàng.

Hậu cần xuyên biên giới chiếm một phần quan trọng trong chiến lược thương mại điện tử xuyên biên giới. Khi bạn không phải là chuyên gia, việc thường xuyên giải quyết các vấn đề hậu cần xuyên biên giới liên quan đến các quy định và yêu cầu hải quan có thể khiến bạn nản lòng. Bằng cách sử dụng các công cụ vận chuyển tự động như Chứng từ Thương mại Điện tử của chúng tôi, khách hàng có thể nộp các chứng từ hải quan trực tuyến để tiết kiệm thời gian và nhanh chóng bắt đầu thủ tục hải quan để tránh những chậm trễ tiềm ẩn.

Do đó, hợp tác với nhà cung cấp dịch vụ hậu cần đầy kinh nghiệm và đáng tin cậy với chuyên môn và quy mô toàn cầu có thể giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiết kiệm thời gian và chi phí.

* Với tư cách là đối tác hậu cần cho ngành thương mại điện tử, theo quan sát của ông thì có nhiều người mua hàng trực tuyến hơn trong đại dịch Covid-19 không?

- Covid-19 đang thúc đẩy thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ. Với nhiều người tiêu dùng đang thực hiện giãn cách xã hội thì việc mua sắm các mặt hàng thiết yếu hiện đã được chuyển sang hình thức trực tuyến. Theo iPrice và SimilarWeb, trong nửa đầu năm 2020, tại Việt Nam, lượng truy cập các trang web bán hàng tạp hóa, mỹ phẩm và sản phẩm chăm sóc sức khỏe tăng lần lượt là 41% và 21%.

Trong kỳ nghỉ lễ gần đây, FedEx chúng tôi nhận thấy khối lượng vận chuyển dự kiến sẽ có khả năng phá vỡ kỷ lục của năm trước nhiều lần và thương mại điện tử được thúc đẩy bởi đại dịch. Và điều này đang góp phần tạo nên sự tăng trưởng khác thường này.

Để hỗ trợ nhu cầu ngày càng tăng của các doanh nghiệp thương mại điện tử, chúng tôi rất sẵn lòng mở rộng khả năng hơn nữa, điển hình là việc mua lại ShopRunner tại Hoa Kỳ gần đây. Việc bổ sung ShopRunner sẽ giúp các thương hiệu và người bán mang đến cho khách hang của mình những trải nghiệm thương mại điện tử liền mạch.

Việc chuyển hướng sang thương mại điện tử sẽ vẫn được duy trì ngay cả sau Covid. Đối với các cơ sở kinh doanh truyền thống, việc chuyển sang TMĐT đang là một bước đi rất cấp bách. Người mua sắm đã chuyển sang sử dụng thương mại điện tử thì doanh nghiệp cũng vậy. Ví dụ, nền tảng thương mại điện tử Shopify cho biết số lượng cửa hàng mới từ tháng 3 đến tháng 4/2020 đã tăng 62% so với hai tháng trước đó. Điều này tạo ra cơ hội cho tất cả mọi người trong chuỗi giá trị nhà bán lẻ điện tử.

Đại dịch đã nêu bật lên tầm quan trọng của việc phản ứng nhanh chóng với các kênh thương mại số bao gồm cả thương mại điện tử. Quan trọng hơn nữa, hợp tác với một nhà cung cấp dịch vụ hậu cần đáng tin cậy là chìa khóa để đảm bảo quá trình giao hàng suôn sẻ và cung cấp trải nghiệm khách hàng trực tuyến và ngoại tuyến liền mạch để khuyến khích mua sắm lặp lại.

KẾT HỢP VẬN TẢI ĐA PHƯƠNG THỨC, TỐI ƯU HÓA BAO BÌ ĐÓNG GÓI VÀ ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ

* Hiện nay, nhiều doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam lo ngại về việc tăng giá cước dịch vụ hậu cần quốc tế. Ông có bất kỳ đề xuất hoặc giải pháp khả thi nào cho vấn đề này?

Khi thương mại điện tử tiếp tục tăng trưởng, chúng tôi tin rằng các doanh nghiệp và nhà bán lẻ trực tuyến vẫn có cơ hội nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh trong quản lý chuỗi cung ứng của họ bằng cách sử dụng vận tải đa phương tiện, tối ưu hóa bao bì đóng gói và áp dụng công nghệ.

Sử dụng vận tải đa phương thức: sử dụng các nhà cung cấp với các phương thức vận tải khác nhau như vận tải qua đường hàng không, đường biển hoặc đường bộ phù hợp với nhu cầu về chi phí và tốc độ của bạn để sản phẩm được vận chuyển đến nơi giao hàng. Tại FedEx, chúng tôi cung cấp một loạt các giải pháp vận tải từ đường hàng không, đường biển đến đường bộ để đáp ứng các nhu cầu vận chuyển khác nhau.

FedEx Asia Road Network (ARN) là một mạng lưới tốc hành trong ngày và an toàn, liên kết các thành phố trong khu vực với mạng lưới trong nước. Mạng lưới ARN có độ dài hơn 7.000 km trải dài từ Singapore đến Trung Quốc. Mạng lưới ARN sử dụng xe đầu kéo container 40 feet và kết nối tám thành phố: Hà Nội, Quảng Châu, Bangkok, Đà Nẵng, TP. HCM, Penang, Kuala Lumpur và Singapore.

Tối ưu hóa bao bì đóng gói: vì chi phí vận chuyển cũng phụ thuộc vào kích thước và trọng lượng của gói hàng. Các lô hàng có bao bì phù hợp sẽ giúp chi phí vận chuyển hợp lý, tăng hiệu quả xếp hàng và tận dụng được không gian của các phương tiện vận tải và kho hàng. Tất nhiên, điều quan trọng là bao bì phải đảm bảo bảo quản và bảo vệ được hàng hóa bên trong.

Bên cạnh đó, với nhu cầu ngày càng cao, bao bì bền vững được xem như một giải pháp ‘xanh’ cho các mối lo ngại về môi trường gần đây. Người bán có thể cân nhắc sử dụng các phương án tối ưu bao bì từ các đối tác vận chuyển để tận dụng các mẹo đóng gói và tránh các khoản phụ phí không mong muốn.

Áp dụng công nghệ: các nền tảng TMĐT nên ứng dụng công nghệ tiên tiến vào hoạt động kinh doanh để theo dõi đơn hàng, xác nhận đơn hàng và thông báo cho khách hàng. Để cải thiện hiệu suất về tốc độ, độ chính xác, tính hiệu quả cũng như chi phí, việc tích hợp công nghệ để hỗ trợ quản lý hàng hóa, xác định tuyến đường, phân bổ người gửi hàng và quản lý trả hàng là rất quan trọng.

Ngoài ra, các nhà bán hàng cũng cần hợp tác với một nhà cung cấp dịch vụ hậu cần như FexEd, với năng lực về kỹ thuật số cũng như dịch vụ để hỗ trợ giao hàng liền mạch xuyên biên giới.

* Người Việt Nam vẫn rất quan tâm đến giá cả khi sử dụng các dịch vụ (họ thường chọn những dịch vụ rẻ hơn). Giá cả vẫn là vấn đề đau đầu của nhiều nhà quản lý khi tung ra một sản phẩm/dịch vụ mới. Vậy làm cách nào để FedEx Express cân bằng giữa giá cả và chất lượng dịch vụ, tức là đưa ra mức giá mà khách hàng sẵn sàng chi để sử dụng trong khi vẫn duy trì tiêu chuẩn chất lượng cao?

- Chúng tôi hiểu rằng khách hàng cân nhắc nhiều yếu tố khi lựa chọn một nhà cung cấp dịch vụ hậu cần. Khách hàng cũng sẽ xem trọng chất lượng, độ tin cậy, tốc độ cũng như chi phí của dịch vụ. Đối với một doanh nghiệp thương mại điện tử, họ có thể đang tìm cách gửi nhiều lô hàng đến nhiều điểm đến và cần một nhà cung cấp dịch vụ hậu cần có chuyên môn để giúp họ về quy trình từ bước nhận hàng tận nơi đến khi giao hàng cuối cùng, các công cụ để chuẩn bị tài liệu để thông quan, công cụ theo dõi lô hàng dễ sử dụng và các giải pháp để quản lý việc trả hàng.

Tại FedEx, chúng tôi mong muốn trở thành giải pháp toàn diện để thay mặt khách hàng quản lý quá trình hậu cần. Mục tiêu của chúng tôi là đơn giản hóa việc quản lý lô hàng để khách hàng có thể tập trung phát triển doanh nghiệp của họ. Chúng tôi cung cấp một loạt các giải pháp kỹ thuật số từ việc quản lý nhiều lô hàng thông qua FedEx Ship Manager đến thanh toán thông qua hóa đơn trực tuyến (FedEx Billing Online).

FedEx đã đầu tư và xây dựng mạng lưới năng lực toàn cầu hơn 48 năm và hiện có hơn 680 máy bay, 200.000 phương tiện và gần 600.000 thành viên. Khi khách hàng sử dụng FedEx, họ có quyền truy cập vào danh mục đầu tư và đội ngũ chuyên gia kết hợp với các giải pháp kỹ thuật số của chúng tôi có thể hỗ trợ mọi loại nhu cầu, từ các nhà sản xuất lớn đến doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như các yêu cầu khác nhau từ cung cấp thương mại điện tử đến các lô hàng chăm sóc sức khỏe nhạy cảm với nhiệt độ.

Không chỉ vậy, thông qua mạng lưới của chúng tôi, khách hàng có thể tiếp cận hơn 220 quốc gia và vùng lãnh thổ. Chúng tôi hợp tác chặt chẽ với tất cả khách hàng để đưa ra các giải pháp hỗ trợ hoạt động kinh doanh và mang lại giá trị để khách hàng tiếp tục lựa chọn FedEx.

BÍ QUYẾT ĐỂ HOẠT ĐỘNG KHÔNG NGỪNG TRONG SUỐT ĐẠI DỊCH COVID-19

* Kể từ khi thành lập tại Việt Nam, các giải pháp thiết thực/đổi mới của FedEx Express để giảm chi phí logistics là gì?

Tại FedEx, chúng tôi tiếp tục xây dựng mạng lưới của mình cho tương lai. Chúng tôi nhận thấy cơ hội đáng kể cho sự đổi mới được thúc đẩy bởi công nghệ số. Sự đổi mới này thúc đẩy hiệu quả lớn hơn trong vận hành và quản lý chi phí, cũng như giảm lãng phí cho cả nhà cung cấp dịch vụ hậu cần và khách hàng nhằm xây dựng chuỗi cung ứng mạnh mẽ và linh hoạt hơn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Với mong muốn đáp ứng các mô hình tiêu dùng đang thay đổi, FedEx luôn nhanh chóng đầu tư vào công nghệ và các giải pháp kỹ thuật số để nâng cao vận hành thực tế và trải nghiệm của khách hàng.

Ví dụ robot tự động: Chúng tôi hiện đang thử nghiệm công cụ giao hàng bằng robot - Roxo, the SameDay Bot. Robot này được thiết kế nhằm đáp ứng sự phức tạp và chi phí "chặn cuối" trong quy trình giao hàng, sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử, cũng như cam kết về an toàn công cộng và tính bền vững của môi trường. Roxo được thiết kế để di chuyển với tốc độ vừa phải trên vỉa hè và ven đường để giao các lô hàng nhỏ hơn đến nhà và cơ sở kinh doanh của khách hàng một cách an toàn.

Đã có nhiều cuộc thảo luận về những cách mà robot tự động như Roxo của chúng tôi có thể giúp trong đại dịch toàn cầu như COVID-19. Và sau khi thoát khỏi đại dịch, chúng tôi sẽ thu được kiến thức chuyên sâu hơn về các cách mà FedEx có thể mang lại lợi ích cho khách hàng cũng như xã hội với thiết bị này.

Chúng tôi cũng đang thử nghiệm công nghệ máy bay không người lái. Vào tháng 10 năm 2019, FedEx và Wing đã ra mắt dịch vụ giao hàng bằng máy bay không người lái và thực hiện chuyến giao hàng thương mại điện tử theo lịch trình đầu tiên thông qua thử nghiệm giao hàng bằng máy bay không người lái tại Hoa Kỳ.

Chuyển đổi dữ liệu: FedEx đang chuyển đổi cách thức sử dụng dữ liệu và công nghệ để thúc đẩy giá trị mang lại cho khách hàng và doanh nghiệp. Thông qua việc hợp tác với Microsoft, chúng tôi rất vui mừng mang đến FedEx Surround - giải pháp cung cấp cho các doanh nghiệp khả năng hiển thị nâng cao của chuỗi cung ứng của mình trong thời gian gần thực, giải pháp này sẽ thúc đẩy hậu cần và quản lý hàng tồn kho chính xác hơn.

Các doanh nghiệp cũng có thể tiếp cận thông tin về tình trạng thương mại toàn cầu và những thách thức từ bên ngoài khác trong thời gian gần thực, chẳng hạn như thời tiết khắc nghiệt hoặc thiên tai, sự chậm trễ liên quan đến máy móc, các vấn đề thông quan và địa chỉ không chính xác. Những thông tin này sẽ giúp khách hàng của FedEx Surround có cơ hội can thiệp sớm và hành động để tránh sự chậm trễ về mặt hậu cần trước khi chúng xảy ra nhằm giảm thiểu va chạm và chi phí.

Ngoài ra, FedEx Surround cũng có thể phân tích các xu hướng trong quá khứ nhằm xác định các cơ hội trong tương lai để hợp lý hóa vận chuyển, tạo ra một hệ sinh thái thương mại vững mạnh và linh hoạt hơn.

* Thành tích nào mà ông cảm thấy tự hào nhất về đội ngũ FedEx tại Việt Nam và thế giới?

- Trong đại dịch, chúng tôi nhận thấy ngày càng rõ nhu cầu về một chuỗi cung ứng kết nối. Một sự cố nhỏ trong một mạng lưới phức tạp cũng có thể tác động lớn đối với doanh nghiệp trong những thời điểm khó khăn này. Đó là lý do tại sao tôi vô cùng tự hào về những nỗ lực đáng kinh ngạc của hơn 380 nhân viên của FedEx Việt Nam, những đồng nghiệp đang làm việc suốt ngày đêm để cung cấp viện trợ và các gói hàng được phân phối khắp nơi trong đại dịch.

FedEx là một trong số ít doanh nghiệp trên thế giới hoạt động không ngừng trong/suốt đại dịch, chúng tôi có thể tiếp tục vận chuyển các mặt hàng thiết yếu trong thời gian này bằng cách tận dụng mạng lưới linh hoạt của công ty để đáp ứng nhu cầu thay đổi của khách hàng. Chỉ tính riêng FedEx thì công ty đã vận chuyển hơn 60 kilotons (đương lượng nổ) thiết bị bảo hộ cá nhân khắp thế giới, bao gồm hơn 2 tỷ mặt nạ từ tháng 2 đến tháng 12/2020.

Tại Việt Nam, đến năm 2020, chúng tôi đã và đang hỗ trợ cung cấp các thiết bị y tế, thiết bị cứu sinh và đồ bảo hộ cần thiết cho các bệnh viện trong và ngoài nước. Hồi tháng 4, chúng tôi đã chuyển nhanh một lô hàng gồm pin cho máy thở y tế đến Bộ Y tế Việt Nam để hỗ trợ nhu cầu y tế cấp bách trong nước.

Hồi tháng 5, chúng tôi đã quyên góp dịch vụ vận chuyển để giúp Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vận chuyển hàng nghìn khẩu trang y tế đến Hội Chữ thập đỏ Hoa Kỳ để giúp đất nước Hoa Kỳ đối phó với Covid-19. Vào tháng 11, để hỗ trợ các cộng đồng bị lũ lụt ở miền Trung Việt Nam, chúng tôi đã vận chuyển một chuyến hàng cứu trợ gồm 975.000 gói lọc nước giúp lọc sạch 10 triệu lít nước đạt chuẩn an toàn.

Công tác điều hành đội tàu chở hàng riêng đã cho phép chúng tôi tiếp tục hoạt động và cung cấp năng lực bất cứ đâu khi cần. Trong những tháng gần đây, chúng tôi đã tăng cường đáng kể số lượng chuyến bay hàng tuần qua khu vực Thái Bình Dương để hỗ trợ vận chuyển một khối lượng hàng hóa nhiều chưa từng có trong suốt mùa cao điểm của thương mại điện tử.

Chúng tôi đang ở vị trí rất tốt để hỗ trợ những ngày Tết vào tháng 2 sắp tới khi các trang TMĐT sẽ có các đợt giảm giá và các giao dịch đặc biệt nhằm thúc đẩy mua hàng và tất nhiên cần hỗ trợ hậu cần để đảm bảo giao hàng.

* Cảm ơn ông rất nhiều!

Quỳnh Như