Theo Doanh nghiệp tư nhân (DNTN) Hồ Quang Trí, chủ sở hữu bộ giống lúa ST nổi tiếng, giống lúa ST25 là do nhóm chuyên viên nông nghiệp ở tỉnh Sóc Trăng (Hồ Quang Cua, Trần Tấn Phương, Nguyễn Thị Thu Hương) chọn tạo và phóng thích năm 2014, cùng năm với "người anh em" là ST24.

Vụt sáng

Gạo ST24 sớm giành được thành tích gạo ngon quốc tế và trong nước với các giải thưởng như: Top 3 "World's Best Rice - Gạo ngon nhất thế giới năm 2017", giải nhất cuộc thi "Gạo ngon thương hiệu Việt năm 2018 và giải nhất cuộc thi Gạo ngon Việt Nam năm 2019 do Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) tổ chức.

Trong khi đó, gạo ST25 cũng đã sớm xuất hiện trên thị trường, giá bán thấp hơn ST24 để thử thị trường nhưng vẫn chưa để lại dấu ấn gì đặc biệt. 

Cuối năm 2019, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) lần đầu tổ chức cuộc thi "Gạo ngon Việt Nam" để tuyển chọn loại gạo ngon đại diện Việt Nam tham dự cuộc thi World's Best Rice. Nhưng tại thời điểm đó, hiếm người biết về cuộc thi này, ngay cả giới truyền thông. Khi thông tin gạo Việt Nam giành giải nhất cuộc thi World's Best Rice, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng. Sau vài ngày đầu thông tin bị nhiễu, kết quả cuối cùng được xác thực loại gạo được vinh danh chính là ST25.

Khi ấy, dư luận vẫn thắc mắc vì sao gạo ST24 giành giải nhất cuộc thi Gạo ngon Việt Nam năm 2019 mà gạo ST25 lại đạt giải "Gạo ngon nhất thế giới"? Vì sao cả 2 loại gạo ST24, ST25 đều tham gia cuộc thi "Gạo ngon nhất thế giới" 2019?

Theo "bật mí" từ ông Nguyễn Thường Quân, Chủ tịch Hội Đầu bếp Việt Nam (VICA) - Trưởng ban giám khảo cuộc thi Gạo ngon Việt Nam, cuộc thi lần đầu tiên đã xảy ra sự việc hy hữu. "Có một mẫu gạo khi nấu bị lỗi, cơm bị nát. Nhưng khi các đầu bếp thử cảm quan, mùi vị, độ dẻo, độ ngọt thấy gạo quá ngon, đủ "hương sắc" nên quyết định tăng điểm để mẫu gạo lọt vào top 3 "Gạo ngon Việt Nam" để tham gia thi quốc tế (cả 3 mẫu gạo đạt giải cao nhất đều được gửi dự thi – PV). Kết quả, mẫu gạo này đã giành được giải nhất thế giới – chính là gạo ST25" – ông Nguyễn Thường Quân kể.

Gây tranh cãi

Năm 2020, tại cuộc thi "Gạo ngon Việt Nam" do VFA tổ chức lần 2, ST25 giành giải Nhất với số điểm 90,26/100 nhưng khi tham dự "World's Best Rice" tháng 12-2020 tại Mỹ chỉ xếp hạng Nhì đã gây ra nhiều tranh cãi. Trong đó, các ý kiến tập trung cho rằng giải Nhì cuộc thi gây khó cho công tác xây dựng thương hiệu gạo ST25 cũng như lo ngại về chất lượng gạo đi xuống.

Tuy nhiên, theo chính "cha đẻ" của gạo ST 25 Hồ Quang Cua, kết quả này không ảnh hưởng gì đến uy tín và chất lượng gạo Việt Nam. Bởi lẽ, tại cuộc thi này, Thái Lan và Campuchia nhiều năm dự thi với cùng một giống, có năm đạt giải nhất, có năm giải nhì hoặc ba. Trong khi đó, ST25 của Việt Nam 2 lần cuộc thi năm 2019, 2020 đều đoạt giải nhất, nhì đã khẳng định độ ổn định về chất lượng gạo ngon hàng đầu thế giới.

Theo ông Phan Thành Hiếu, Giám đốc Công ty CP Lương thực Phương Nam - nhà phân phối gạo ST chính thức tại TP HCM, khi thông tin ST25 không giữ giải nhất cuộc thi Gạo ngon nhất thế giới 2020 cũng có chút lo lắng vì ảnh hưởng sức mua. 

"Nhưng thực tế, khi thông tin về gạo ST25 nóng trở lại thì nhiều người tiêu dùng muốn dùng thử và trở thành khách hàng trung thành. Khi ST25 được vinh danh đến nay, thị trường luôn trong tình trạng vừa đủ hoặc hơi thiếu nguồn cung chứng tỏ đây là loại gạo ngon thực sự"- ông Hiếu nhận định.