Liệu có làn sóng bắt chước Telsa đầu tư vào bitcoin?

Khánh Lan

TBKTSG Online) – Các chuyên gia quản lý tài chính vẫn đang cố gắng giải mã động thái đầu tư 1,5 tỉ đô la Mỹ vào bitcoin của tỉ phí Elon Musk, Giám đốc điều hành hãng xe điện Tesla. Song họ cho rằng sẽ có rất ít công ty bắt bước hành động đầy rủi ro này của Tesla.

Ít doanh nghiệp mạo hiểm đầu tư vào bitcoin

Tiền ảo hầu như không đóng vai trò nào trong thế giới tài chính nghiêm ngặt của doanh nghiệp, nơi việc bảo vệ tính thanh khoản và nguồn tiền mặt dữ trự là vấn đề quan trọng. Mức độ biến động giá quá lớn của tiền ảo khiến chúng bị gạt ra khỏi các phương án đầu tư mà giới doanh nghiệp muốn xem xét.

Nhưng Elon Musk, Giám đốc điều hành Tesla, vẫn rót 1,5 tỉ đô la từ nguồn tiền mặt nhàn rỗi của công ty ông vào bitcoin hồi tháng trước. Theo bản công bố thông tin của Tesla được Ủy ban chứng khoán và sàn giao dịch Mỹ (SEC) công bố hôm 8-2, Telsa cho hay vào đầu năm nay, hãng đã cập nhật chính sách đầu tư để linh động hơn trong việc đa dạng hóa và tối đa hóa lợi nhuận từ nguồn tiền mặt không cần thiết duy trì để bảo đảm thanh khoản đầy đủ.

Elon Musk, Giám đốc điều hành Tesla, quyết định đầu tư 1,5 tỉ đô la tiền nhàn rỗi của Tesla vào bitcoin. Ảnh: Future Car

Đó là lý do Tesla đầu tư tổng cộng 1,5 tỉ đô la vào bitcoin và có ý định mua và nắm giữ các tài sản số hóa không theo định kỳ hoặc trong dài hạn. Tesla cũng cho hay sẽ sớm chấp nhận thanh toán tiền mua xe điện của hãng này bằng bitcoin ở mức độ hạn chế.

Đón nhận tin này, giá cổ phiếu Tesla nhích nhẹ hơn 1% nhưng giá bitcoin tăng vọt lên mức hơn 46.000 đô la Mỹ.
Tuy nhiên, đối với các chuyên gia quản lý tài chính doanh nghiệp, quyết định đầu tư vào bitcoin của Tesla dường như không hợp lý.

“Các doanh nghiệp thường đầu tư tiền mặt vào các chứng khoán thu nhập cố định ngắn hạn, có chất lượng rất cao và sẵn sàng chấp nhận mức lợi tức tương đối thấp. Tôi không nghĩ có lý do thỏa đáng để đầu tư tiền mặt của doanh nghiệp vào một tài sản rủi ro cao như bitcoin”, Jerry Klein, Giám đốc Treasury Partners, một công ty quản lý đầu tư ở New York, nói.

Có rất ít doanh nghiệp đặt nguồn tiền nhàn rỗi của họ vào bitcoin. Một trong những doanh nghiệp đầu tiền đầu tư bitcoin là công ty thương mại điện tử Overstock (Mỹ). Dù vậy, thông báo gần đây nhất của Overstock cho thấy công ty này chỉ nắm giữ 2 triệu đô giá trị bitcoin. Overstock cũng công ty bán lẻ lớn đầu tiên chấp nhận khách hàng sử dụng bitcoin làm phương thức thanh toán hàng hóa.

Hãng phần mềm MicroStrategy của Mỹ đã phá vỡ khuôn mẫu quản lý tài chính truyền thống của giới doanh nghiệp vào giữa năm ngoái khi dồn hết nguồn tiền có sẵn, vốn không cần thiết cho các hoạt động, vào bitcoin. Cách đây một tuần, MicroStrategy tiết lộ đã đầu tư 1,45 tỉ đô la vào bitcoin và tính đến ngày 9-2, khoản đầu tư này đang có trị giá 3,2 tỉ đô la nhờ bitcoin tăng giá mạnh trong thời gian qua.

Michael Saylor, Giám đốc điều hành MicroStrategy, mô tả khoản đầu tư vào bitcoin là chiến lược quan trọng thứ hai của công ty ông bên cạnh mảng kinh doanh bán phần mềm. MicroStrategy cho hay thương vụ đầu tư vào bicoin cũng nhằm nâng cao mức nhận diện thương hiệu của hãng này giữa các khách hàng doanh nghiệp, từ dó, giúp thúc đẩy doanh số bán phần mềm.

Đối với Tesla, việc cho phép khách hàng mua xe điện của hãng này thanh toán bằng bitcoin có thể quảng bá thương hiệu Tesla trong thế giới tiền ảo.

Rủi ro lợi nhuận vì biến động giá quá lớn của bitcoin

Lập trường ủng hộ mạnh mẽ của Elon Mush đối với bitcoin và các tiền ảo khác giúp tài khoản Twitter của ông nhận được lượng người theo dõi lớn từ cộng đồng tiền ảo. Dù sự nhiệt tình của Musk đối với bitcoin có thể tạo ra có những lợi ích cho công ty ông trong dài hạn, quyết định đặt cược vào đồng tiền ảo này sẽ tạo ra nhiều rủi ro trước mắt.
Thứ nhất, biến động giá quá lớn của bitcoin sẽ ảnh hưởng đến báo cáo lợi nhuận kinh doanh của Tesla. Giống như MicroStrategy, Tesla cho biết sẽ xem tài danh mục nắm giữ tiền ảo như là tài sản vô hình với giá trị dài hạn. Vì vậy, Tesla sẽ phải tái đánh giá giá trị bitcoin mà công ty này đang nắm giữ theo định kỳ. Bất cứ cú giảm giá mạnh nào của bitcoin cũng sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận kinh doanh tổng thể của Tesla.

Mặt khác, nếu bitcoin tăng giá (cao hơn giá mà Tesla đã mua), Telsa không thể ghi nhận lợi nhuận ngay. Theo các tiêu chuẩn kiểm toán của Mỹ, hãng xe điện này chỉ có thể ghi nhận lợi nhuận nếu bán bitcoin

Mức lợi nhuận hàng quí của Tesla vốn dao động mạnh vì phụ thuộc vào số lượng tín chỉ phát thải carbon mà Tesla bán cho các công ty khác, chứ không phải mảng kinh doanh cốt lõi là bán xe điện. Một cú sụp đổ giá bitcoin có thể làm gia tăng mức biến động lợi nhuận của Tesla. Dù vậy, mức suy giảm lợi nhuận chỉ hạn chế ở mức tối đa là 1,5 tỉ đô la trừ phi Tesla rót thêm tiền vào các thị trường tiền ảo.

Trong bản công bố thông tin, Tesla cho biết hội đồng quản trị của hãng xe này đã cho phép ban lãnh đạo đầu tư vào vàng và các tài sản số khác.

“Điều này bất thường, rất rủi ro và không nhất thiết cung cấp sự phòng vệ mà Tesla đang tìm kiếm. Đối với tôi, quyết định đầu tư này chỉ hợp lý nếu bạn là quỹ phòng hộ và khách hàng của bạn biết chính xác những gì bạn làm. Bạn ra các quyết định đặt cược mang tính đầu cơ và đôi khi mang lại thành công, đôi khi không...Tesla không phải là một quỹ phòng hộ”,  Campbell Harvey, giáo sư ở Đại học Duke ở Durham, bang Bắc Carolina, nói.

Nhiều công ty bluechip lớn nhất trên thị trường chứng khoán Mỹ trên thực tế dần trở thành các quỹ quản lý tài sản trong thập kỷ qua khi lượng tiền mặt nắm giữ của họ phình to, thúc bách các quyết định đầu tư bên ngoài việc gửi tiền có kỳ hạn vào ngân hàng và đầu tư vào các quỹ hỗ tương.

Tuy nhiên, các thương vụ mua tài sản của họ thường tập trung vào danh mục tài sản an toàn và ổn định như trái phiếu chính phủ Mỹ, trái phiếu doanh nghiệp và các loại chứng khoán được bảo đảm bằng tài sản. Tính đến tháng 12 năm ngoái, Apple đang nắm giữ 200 tỉ đô la tiền mặt chứng khoán. Hãng công nghệ này đã đầu tư 48% tiền mặt vào nợ doanh nghiệp.

Giáo sư David Yermack, ở Đại học New York, cho rằng tiền ảo vẫn còn quá mới mẻ đến nỗi các cơ quan thuế và kiểm soát chưa đặt ra quy định về cách các công ty ghi nhận các khoản đầu tư tiền ảo như thế nào. Ông cho biết khoản đầu tư 1,5 tỉ đô vào bitcoin của Tesla sẽ thúc bách các cơ quan quản lý ban hành hướng dẫn về vấn đề này.
Ông nói: “Nhiều công ty tránh đầu tư vào tiền ảo trong nhiều năm qua vì các kiểm toán viên không biết phải ghi nhận khoản đầu tư này như thế nào”.

Theo Financial Times