Khi tôi là sinh viên năm cuối đại học, tôi có cảm giác như tất cả những người khác đều có cuộc sống chung ngoại trừ tôi. Bạn bè của tôi đã nhận được lời mời làm việc nhiều tháng trước khi chúng tôi chuẩn bị tốt nghiệp, trong khi tôi thì đang bế tắc, cố quyết định xem mình muốn làm gì. Tôi có nên bắt đầu ứng tuyển luôn không, hay đi học cao học, hay thử học bổng? Khả năng dường như vừa vô tận mà vừa có giới hạn.

Điều tôi không biết khi đó là cảm giác như vậy là hoàn toàn bình thường. Tốt nghiệp là một vấn đề lớn, và cảm giác bối rối hoặc lo lắng về những gì sắp tới là điều đương nhiên. Ngay cả khi học xong đại học cũng có thể cảm thấy giống như một dấu hỏi lớn đang ở phía trước.

Và tất nhiên, năm nay khác. Những sinh viên sắp tốt nghiệp bây giờ muốn tìm việc làm, xây dựng mạng lưới hoặc thậm chí ăn mừng những năm tháng khổ luyện của mình là điều khó hơn bao giờ hết.

Nếu bạn tốt nghiệp năm nay, trước hết, xin chúc mừng. Bạn đã hoàn thành một điều gì đó tuyệt vời và bạn xứng đáng dành một chút thời gian để vui mừng về điều đó.

Bây giờ, tôi ở đây để nói với bạn rằng điều xảy ra sau này không đáng sợ như bạn tưởng.

Để giúp bạn điều hướng cuộc sống mới này, tôi đã hỏi năm giáo sư và các chuyên gia dịch vụ nghề nghiệp để được tư vấn. Đây là những gì họ nghĩ bạn nên biết.

Xin việc là một kỹ năng

Xin việc là một trò chơi xác suất. Trong một thị trường việc làm điển hình, tỷ lệ trúng tuyển để được phỏng vấn có thể là 10%. Ngày nay, con số đó có thể sẽ ít hơn. Sẽ rất khó khăn. Điều cần nhớ là, không phải là không có việc làm. Chỉ là, có ít công việc hơn bình thường.

Khi bạn nộp đơn, hãy lên kế hoạch gửi đi 200 hồ sơ chứ không phải 20 hồ sơ và tập trung vào những gì bạn có thể kiểm soát: trở thành ứng viên tốt nhất có thể. Kiếm được một công việc là một kỹ năng. Nếu bạn chơi bóng rổ, không phải chỉ có cho bóng vào rổ mà còn phải biết rê bóng, chuyền bóng và bật lại. Làm thế nào để bạn trở nên tốt hơn? Hãy thực hành và bạn sẽ có cho mình những phản hồi.

Điều này cũng giống như tìm kiếm việc làm. Xây dựng sơ yếu lý lịch là một kỹ năng và bạn cần phản hồi để hoàn thiện hơn. Nếu bạn là người duy nhất xem sơ yếu lý lịch của mình, đó là một trong những vấn đề lớn nhất trong cuộc sống của bạn lúc này. Đó là một thứ khủng hoảng mà bạn cần phải khắc phục ngay lập tức. Trình bày sơ yếu lý lịch của bạn trước bốn hoặc năm người mà bạn tôn trọng và những người này có thể cho bạn biết cách làm cho nó tốt hơn nữa.

Phỏng vấn là một kỹ năng khác. Bạn cần luyện tập phỏng vấn. Bạn phải chuẩn bị quảng cáo bản thân. Có 5 đến 7 câu chuyện "hào hùng" mà bạn có thể kể ra tùy theo câu hỏi. Nghiên cứu công ty thật kỹ trước khi bạn bắt đầu cuộc trò chuyện.

Cuối cùng, bạn nên mở rộng mạng lưới. Đừng xem mạng lưới bạn bè chỉ là "Tôi chỉ muốn sử dụng người này để kiếm việc làm". Hãy nắm bắt thông tin trong các buổi phỏng vấn và xây dựng mối quan hệ trước khi bạn cần việc làm. Đi uống cà phê với những người làm công việc bạn có thể muốn làm hoặc làm việc tại một công ty mà bạn có thể muốn làm việc. Bạn cần phải gieo những hạt giống đó.

Tìm kiếm việc làm cũng là một công việc

Bạn đã bao giờ nghe những lời sáo rỗng, tìm kiếm việc làm cũng là một công việc chưa? Đó là sự thật.

Tìm kiếm một công việc cần rất nhiều năng lượng cảm xúc, và vốn dĩ sẽ có rất nhiều lời từ chối. Đó là lý do tại sao quan trọng là bạn phải nghĩ đến việc chăm sóc bản thân khi bắt đầu tìm kiếm mặc dù chăm sóc chính xác là gì thì đối với mỗi người sẽ mỗi khác.

Điều đó có nghĩa là dành thời gian đi dạo nhiều hơn, nấu ăn hoặc chơi với thú cưng, ít ngồi màn hình máy tính lại. Bạn cũng cần sắp xếp thời gian hợp lý để cho việc tìm kiếm công việc cũng như chỉnh sửa thư xin việc hoặc mạng lưới của bạn.

Hãy tự nói với bản thân rằng "Tôi sẽ nộp đơn vào 5 việc mỗi tuần" và tiếp tục làm điều đó, ngay cả khi bạn bắt đầu nhận được các cuộc phỏng vấn. Các cuộc phỏng vấn rõ ràng là một dấu hiệu tuyệt vời, nhưng bạn có thể dễ bị kích động quá sớm. Bạn nên giữ nhịp và đặt mục tiêu. Đôi khi, mọi thứ dường như di chuyển rất nhanh. Còn những lần khác lại rất chậm chạp. Nếu bạn có nhiều kế hoạch hoặc ý tưởng trong tầm tay thì sẽ rất tốt.

Hãy ghi nhớ: Công việc đầu tiên của bạn gần như chắc chắn sẽ không phải là công việc cuối cùng. Bạn có thể nghĩ, "Tôi có lựa chọn đúng không? Tôi sẽ phải đi mãi trên con đường này sao? " Chắc chắn là không. Hầu hết mọi người làm công việc đầu tiên trong một hoặc hai năm. Hãy tỉnh táo lại. Điều bạn thực sự cần nghĩ đến khi quyết định nơi nộp hồ sơ là "Tôi có thể phát triển và học hỏi các kỹ năng ở vị trí này hoặc trong ngành này không?"

Mỗi công việc bạn làm có thể giúp bạn tìm hiểu thêm về bản thân.

Đừng bao giờ để hồ sơ xin việc của bạn nói thay bạn

Cách tìm kiếm việc làm sai nhưng có rất nhiều sinh viên mắc phải bao gồm: truy cập trang nghề nghiệp của một công ty, tìm kiếm các việc làm có sẵn, nộp hồ sơ xin việc, sau đó chờ đợi phản hồi hầu như không bao giờ đến.

Có 2 vấn đề xảy ra với phương pháp này:

1. Vào thời điểm một công việc được đăng trên trang web nghề nghiệp, sẽ có tràn ngập các đơn xin việc từ đối thủ cạnh tranh.

2. Những công việc tốt nhất không bao giờ xuất hiện trên web. Chúng được tuyển dụng độc lập hoặc không tồn tại cho đến khi nhà tuyển dụng gặp được ứng viên phù hợp.

Cách tiếp cận tốt hơn? Hãy chủ động và liên hệ trực tiếp với các công ty mà bạn quan tâm. Trước hết, nếu bạn có thể tìm được người ra quyết định trong lĩnh vực kinh doanh mà bạn quan tâm, bạn có thể tránh được vòng nhân sự. Tất nhiên, chúng ta cần những người làm nhân sự, nhưng công việc của họ trong quá trình tuyển dụng thường là lọc hồ sơ chứ không phải tìm kiếm người mới. Thay vào đó, hãy tìm kiếm một nhà lãnh đạo hoặc người quản lý tại công ty có chức danh mà bạn mong muốn.

Cách tốt nhất để gặp người này là thông qua sự giới thiệu. Các giáo sư của bạn có mạng lưới bạn bè lớn và thích tạo kết nối giữa sinh viên và doanh nghiệp. Lý do chúng tôi dạy là để giúp bạn đạt được mục tiêu nghề nghiệp của mình. Có nghĩa là nếu không ai giới thiệu bạn, điều tốt nhất là bạn nên viết một email với ngôn từ hay.

Đừng nói: "Xin chào, thầy có muốn phỏng vấn em cho vị trí công việc không?"

Hãy nói: "Xin chào [tên], chắc thầy không biết em, nhưng em là sinh viên năm cuối của trường đại học [...]. Em đang nghiên cứu [chủ đề này]. Em đọc trên LinkedIn và có thấy gần đây thầy đã được thăng chức tại [công ty]. Em xin chúc mừng thầy! Khi em lên kế hoạch cho quãng thời gian còn lại của sự nghiệp học tập, em thực sự đánh giá cao thời gian của thầy. Em rất muốn nghe câu chuyện của thầy và xem thầy có lời khuyên nào dành cho em không ạ".

Lợi ích của việc tiếp cận trực tiếp là rất nhiều. Bạn có thể học được rất nhiều điều chỉ bằng cách nói chuyện với ai đó ở công ty. Ngoài ra, công việc bạn muốn có thể không tồn tại và cho đến khi ứng viên phù hợp (còn gọi là bạn) xuất hiện, thì nó sẽ tồn tại.

Bằng cách tiếp cận và kết nối với một người nào đó trong công ty, bạn sẽ truyền cảm hứng để họ kết hợp điều đó lại với nhau. Bạn đang thể hiện chính xác các kỹ năng và thuộc tính mà nhiều công ty muốn thuê: tính chủ động, định hướng hành động và định hướng kết quả. Điều đó nói lên nhiều điều về bạn hơn một bản lý lịch.

Đột nhiên, bạn không còn là một bản lý lịch nữa. Bạn là mẫu người mà các công ty nghĩ rằng có thể giúp họ cải thiện hoạt động kinh doanh của mình.

Dành thời gian này để tìm hiểu về bản thân

Hãy coi việc kiếm được một công việc như một trò chơi chậm. Hãy đặt kỳ vọng ngay bây giờ. Bạn có thể phải tìm kiếm một thời gian dài. Bạn có thể không biết mình muốn làm gì với bằng cấp của mình. Bạn có thể khám phá một vài công việc khác nhau và nhận ra chúng không phải là thứ bạn đang tìm kiếm.

Không sao đâu.

Mỗi khi tìm việc, về cơ bản là bạn đang nhìn mình trong gương và nói: "Được rồi, điều tiếp theo mình muốn là gì? Có thể làm gì? Mình muốn làm gì? Điều gì sẽ khiến mình hạnh phúc?"

Hãy tận dụng thời gian bạn có ngay bây giờ. Hãy suy ngẫm. Bạn không bao giờ phải đối mặt với con người của chính mình nhiều như khi bạn lăn xả ở ngoài và khiến người khác phải thốt lên từ "đồng ý". Bạn sẽ phát triển và thay đổi trong quá trình này. Đó là một điều tốt.

Bạn phải bắt đầu ở đâu đó

Lời khuyên mà tôi dành cho hàng nghìn chuyên gia trẻ, bao gồm cả con trai tôi, là "Bạn phải bắt đầu từ đâu đó". Các lựa chọn sẽ phức tạp theo thời gian.

Mạng lưới, kỹ năng, kiến thức về thị trường và chuyên môn của bạn sẽ ngày càng tốt hơn và phát triển theo thời gian. Ví dụ, bạn có thể cảm thấy sợ mở rộng mạng lưới ngay bây giờ. Hãy bắt đầu với bạn bè, gia đình và giáo sư của bạn. Ngay sau đó, vòng kết nối của bạn sẽ mở rộng đến những người bạn gặp ở công việc đầu tiên và sẽ tiếp tục mở rộng theo cấp số nhân. Cuối cùng, quá trình kết bạn sẽ tự nhiên hơn và thậm chí dễ dàng hơn đối với bạn.

Tương tự, các kỹ năng của bạn sẽ tăng lên theo thời gian. Ngay cả khi bạn không đạt được công việc mơ ước của mình, công việc đầu tiên này sẽ giúp bạn rèn luyện bản thân để có được những kiến thức cơ bản. Sau đó, khi cơ hội việc làm phù hợp hoặc một cuộc trò chuyện phù hợp xuất hiện, bạn sẽ sẵn sàng.

Mai Phương