Theo Hướng dẫn số 11/HD-VKSTC của VKSND Tối cao, cơ quan này xác định nhiệm vụ trọng tâm, khâu đột phá trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án trật tự xã hội năm 2021 là "tiếp tục đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành tăng cường trách nhiệm công tố trong giải quyết các vụ án trật tự xã hội; nâng cao hiệu quả công tác theo dõi, hướng dẫn chỉ đạo VKS cấp dưới đảm bảo phòng, chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm".
Để thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm đó, VKSND Tối cao yêu cầu VKS các cấp tăng cường kiểm sát chặt chẽ các hoạt động của Cơ quan điều tra ngay từ khi tiếp nhận, phân loại, thụ lý, xác minh nguồn tin về tội phạm; nắm chắc các tố giác, tin báo tội phạm về trật tự xã hội.
Thường xuyên theo dõi thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, các trang mạng xã hội để nắm thông tin về tội phạm trật tự xã hội để tiến hành phân loại, xử lý theo quy định pháp luật.
"Đặc biệt lưu ý các tố giác, tin báo về tội phạm giết người, xâm hại trẻ em; tội phạm liên quan đến người chưa thành niên, tội phạm mua bán người, tội phạm liên quan đến phòng chống dịch bệnh Covid-19; tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng; tội phạm mạng, sử dụng công nghệ cao; tội phạm có tính chất "xã hội đen"; tội phạm tổ chức đánh bạc, đánh bạc trên mạng internet và đánh bạc bằng các hình thức truyền thống" - VKSND Tối cao nêu rõ.
VKSND Tối cao nhấn mạnh, kiểm sát viên được phân công thụ lý giải quyết phải chủ động, kịp thời đề ra các yêu cầu kiểm tra, xác minh đảm bảo chất lượng, sát thực; 100% vụ việc phải có yêu cầu xác minh. Trước khi kết thúc việc xác minh ra quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự thì cần phối hợp Cơ quan điều tra trao đổi thống nhất đảm bảo việc ban hành quyết định có căn cứ, đúng pháp luật, chống oan, sai hoặc bỏ lọt tội phạm.
"Không bỏ lọt người phạm tội, không làm oan người vô tội"
Đối với vụ án đặc biệt nghiêm trọng, các vụ án có tính chất phức tạp, việc thu thập chứng cứ có nhiều khó khăn, bị can không nhận tội, có khiếu nại Điều tra viên vi phạm pháp luật, Kiểm sát viên cần trực tiếp hỏi cung bị can, lấy lời khai những người tham gia tố tụng và trực tiếp xem xét đánh giá các vật chứng thu thập được trước khi đề xuất phê chuẩn các quyết định tố tụng.
Trước khi kết thúc điều tra vụ án, phối hợp với Cơ quan điều tra đánh giá toàn bộ hệ thống chứng cứ buộc tội, gỡ tội, thống nhất đường lối xử lý vụ án bảo đảm việc truy tố đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không bỏ lọt người phạm tội, không làm oan người vô tội.
Triển khai thực hiện nghiêm túc Quy trình tạm thời Kiểm sát việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh của cơ quan có thẩm quyền điều tra, trực tiếp ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh khi hỏi cung bị can, lấy lời khai trong các giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố. Đồng thời kiểm sát chặt chẽ và yêu cầu Cơ quan điều tra thực hiện nghiêm túc việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh theo đúng hướng dẫn tại Thông tư liên tịch số 03/2018.
"Phải tạo điều kiện tốt nhất cho người tham gia tố tụng thực hiện quyền bào chữa; phải xem xét đầy đủ, kịp thời mọi ý kiến của người bào chữa, người tham gia tố tụng khác"- cơ quan này nêu rõ.
Đặc biệt, VKSND Tối cao yêu cầu VKS các cấp phải nắm chắc các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, có khó khăn, vướng mắc, tồn đọng kéo dài, dư luận xã hội quan tâm; những vụ án có dấu hiệu oan, sai hoặc có đơn kêu oan, khiếu nại, tố cáo vượt cấp, kéo dài; những vụ, việc tiềm ẩn nguy cơ trở thành "điểm nóng" để chỉ đạo giải quyết kịp thời. Trường hợp cần thiết thì yêu cầu VKS cấp dưới trực tiếp báo cáo để hướng dẫn, chỉ đạo chính xác, đúng pháp luật.
Thế Kha