Với hàng loạt hiệu quả trong cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và các hiệp định thương mại, Việt Nam có cơ hội thu hút một làn sóng FDI mới từ các nhà đầu tư Châu Âu đang tìm kiếm một môi trường đầu tư đầy tiềm năng, an toàn và cạnh tranh.

Tăng tương tác chính quyền - doanh nghiệp

Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ KHĐT) và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) vừa có buổi làm việc xung quanh việc triển khai Nghị quyết 02 của Chính phủ về thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Buổi làm việc được cộng đồng doanh nghiệp chú ý khi đưa ra được rất nhiều đề xuất quan trọng nhằm thúc đẩy triển khai có hiệu quả các giải pháp về cải thiện môi trường kinh doanh, cũng như nâng cao năng lực cạnh tranh.

Đáng chú ý theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Bùi Văn Khắng, địa phương triển khai một số cách làm mới trong hỗ trợ và tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư, doanh nghiệp, đồng thời thành lập riêng một tiểu ban sản xuất, lưu thông hàng hóa và Trung tâm Chỉ huy. Đây cũng là một trong những địa phương tiên phong, mạnh dạn trao quyền cho cộng đồng nhà đầu tư, doanh nghiệp. Xây dựng văn hóa đồng hành cùng nhà đầu tư, doanh nghiệp, tạo không gian mở, thân thiện; nâng cao hiệu quả tương tác giữa chính quyền và người dân, nhà đầu tư, doanh nghiệp.

Với hàng loạt các giải pháp thực hiện nhiệm vụ cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh thường xuyên và liên tục, trong năm 2021, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) của Quảng Ninh đạt 10,28%, đứng thứ 02 toàn quốc. Đến hết năm 2021, trên địa bàn tỉnh có 16.800 doanh nghiệp đăng ký thành lập với tổng số vốn đăng ký là 295.000 tỉ đồng.

Các kết quả trên có được một phần còn nhờ Quảng Ninh triển khai hiệu quả ba đột phá chiến lược như hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, đô thị, dịch vụ, du lịch, văn hóa, thể thao, y tế, giáo dục... theo hướng đồng bộ, hiện đại.

Nỗ lực cải cách không chững lại

Trong khi đó theo ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, việc Nghị quyết 02 mở rộng cả về phạm vi không gian, phạm vi nội dung cũng như các mục tiêu, chỉ tiêu là bằng chứng cho thấy nỗ lực cải cách của Việt Nam không chững lại. Tuy nhiên sự chững lại ở đây là sự cải cách chưa đồng đều giữa các ngành, giữa các lĩnh vực, các khu vực. Đặt trong bối cảnh mới, đòi hỏi Việt Nam phải cải cách mạnh mẽ hơn, sâu rộng hơn vì đặt trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế, đòi hỏi của thực tiễn, đòi hỏi của doanh nghiệp lớn hơn rất nhiều.

Ông Phan Đức Hiếu chỉ ra rằng, thời gian tới có hai thách thức cần lưu ý là cải cách ngày càng khó hơn vì sắp tới có những cải cách đòi hỏi sự liên ngành, liên bộ và thứ hai là cạnh tranh quốc tế và theo đó đặt ra yêu cầu làm thế nào để thúc đẩy được sự chuyển động đồng đều sẽ phát huy được rất mạnh mẽ cải cách lần này.

Phó Chủ tịch Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam Nguyễn Văn Thân chỉ ra rằng, đối với chất lượng môi trường kinh doanh, có đến gần 60% doanh nghiệp đánh giá môi trường kinh doanh trong nước được cải thiện tốt hơn, rõ rệt hơn ở cả 10 lĩnh vực được nêu trong Nghị quyết 19 và Nghị quyết 02 của Chính phủ, trong đó việc thành lập doanh nghiệp và tiếp cận điện năng được đánh giá có cải thiện tốt nhất.

Tuy nhiên để tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh, ông Nguyễn Văn Thân đề xuất Chính phủ cần phân bổ nguồn vốn phù hợp để dành cho phát triển ứng dụng khoa học công nghệ nói chung, và nhất là cơ sở hạ tầng kỹ thuật nói riêng trong lộ trình từ nay đến năm 2025.

Dẫn số liệu trong năm 2021, thương mại song phương giữa EU và Việt Nam đã tăng 14,8%, đạt khoảng 63,6 tỉ USD, bà Đặng Tuyết Vinh - đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (Eurocham) cho hay giờ đây, với hiệp định thương mại Việt Nam - EU (EVFTA) đã có hiệu lực và Hiệp định Bảo hộ đầu tư EVIPA sẽ sớm được thực hiện, Việt Nam có cơ hội thu hút một làn sóng FDI mới từ các nhà đầu tư Châu Âu đang tìm kiếm một môi trường đầu tư đầy tiềm năng, an toàn và cạnh tranh.

Song theo bà Đặng Tuyết Vinh, một số vấn đề nổi lên là những điểm nghẽn đáng kể trong việc phát huy tối đa tiềm năng và tính hấp dẫn của thị trường thương mại và đầu tư của Việt Nam đó là những vấn đề về cơ sở hạ tầng, về nhân lực và về môi trường kinh doanh. Trong đó những hạn chế về môi trường kinh doanh và các rào cản về thủ tục hành chính được đánh giá là điểm nghẽn và thách thức lớn nhất cần được giải quyết.

Dẫn chứng việc ban hành Nghị định 15/2018 tạo ra cuộc cách mạng trong ngành thực phẩm khi áp dụng quản lý rủi ro và chuyển mạnh sang hậu kiểm, đại diện EuroCham khuyến nghị trong cải cách thể chế, Việt Nam cần xây dựng một môi trường đầu tư mang tính dự báo và bền vững để đạt được tầm nhìn của Chính phủ.