Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể trả lời tại cuộc họp - Ảnh: Quochoi.vn.
Chiều 10-3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến báo cáo của Chính phủ việc tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện việc đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh và kế hoạch triển khai dự án giai đoạn tiếp theo.
Dự án được khởi công xây dựng năm 2000. Theo nghị quyết ngày 29-11-2013, đến năm 2020 phải hoàn thành nối thông toàn tuyến từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau) quy mô tối thiểu 2 làn xe với chiều dài khoảng 2.744km.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - công nghệ - môi trường Lê Quang Huy, cơ quan thẩm tra đánh giá, dự án được triển khai rất chậm so với yêu cầu đặt ra.
Đến nay tiến độ triển khai dự án đã chậm gần 2 năm so với yêu cầu hoàn thành các dự án thành phần và nối thông toàn tuyến với quy mô 2 làn xe theo quy định và chưa rõ thời gian kết thúc.
Với phân kỳ đầu tư đến năm 2020, dự án chưa đạt yêu cầu nối thông toàn tuyến từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau) với quy mô 2 làn xe.
Dẫn báo cáo của Chính phủ, ông Huy cho hay đến hết năm 2020 còn 7 đoạn với tổng chiều dài khoảng 279km chưa triển khai, trong đó mới cân đối bố trí vốn cho 3 đoạn với tổng chiều dài 108km, dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2021-2025.
Về phân kỳ đầu tư sau năm 2020, cũng theo báo cáo của Chính phủ đến năm 2021, dự án hoàn thành khoảng 2.362km/2.744km, đạt 86,1%; đang thực hiện 211km; chưa bố trí vốn để triển khai thực hiện 171km.
Về nguồn vốn thực hiện dự án, ông Huy cho biết đến năm 2020, nhu cầu vốn để nối thông toàn tuyến 88.400 tỉ đồng, đã huy động được 62.316 tỉ đồng. Đối với giai đoạn 2021-2025, đã bố trí 11.791 tỉ đồng vốn ngân sách nhà nước.
Còn lại 3 đoạn (Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn; Đoan Hùng - Chợ Bến; Rạch Sỏi - Bến Nhất - Gò Quao - Vĩnh Thuận) với tổng chiều dài 171km, tổng mức đầu tư 10.770 tỉ đồng chưa được bố trí nguồn vốn.
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải chủ trì phiên thảo luận - Ảnh: Quochoi.vn.
Cần xem xét tổng thể nguyên nhân, trách nhiệm
Khẳng định quyết tâm tiếp tục đầu tư hoàn chỉnh đường Hồ Chí Minh, song giải trình thêm tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết nguyên nhân chậm chủ yếu vẫn là vốn và khả năng rà soát để cân đối nguồn vốn, cũng như huy động đầu tư tư nhân rất khó, “sau khi cân đo đong đếm thấy không được”.
Trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 cũng chỉ mới cân đối được 11.791 tỉ đồng, vẫn còn thiếu 10.770 tỉ đồng để đầu tư 3 dự án còn lại.
Chính vì vậy, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép sớm sử dụng 10% nguồn vốn dự phòng để đầu tư 3 dự án, trước mắt ưu tiên 2 dự án trên với tổng mức 5.570 tỉ đồng.
Ngoài ra, Chính phủ cũng mong muốn chuyển đổi hình thức đầu tư các dự án trong giai đoạn tiếp theo thuộc đoạn Đoan Hùng - Chợ Bến sang hình thức đầu tư công.
Kết luận, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị rút kinh nghiệm trong việc triển khai thực hiện dự án không đáp ứng tiến độ theo nghị quyết của Quốc hội, đến nay vẫn chưa đạt mục tiêu thông toàn tuyến với quy mô tối thiểu 2 làn xe, chậm 2 năm.
Do đó, cần phải xem xét tổng thể các nguyên nhân, chủ quan, khách quan, trách nhiệm của địa phương, trung ương để đánh giá toàn diện, tổng thể.
Ông Hải đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến, hoàn thiện hồ sơ gửi cơ quan của Quốc hội thẩm tra chính thức để trình Quốc hội xem xét quyết định tại kỳ họp thứ 3 vào tháng 5 tới.
Dự án đường Hồ Chí Minh được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào năm 2004, dự kiến hoàn thành vào năm 2010 với tổng chiều dài 3.183km, tuyến chính dài 2.499km, nhánh phía tây dài 684km; đi qua 28 tỉnh, thành phố. Tổng vốn đầu tư toàn dự án 99.170 tỉ đồng.
Tuy nhiên, đến năm 2013, Quốc hội thông qua nghị quyết 66 điều chỉnh một số nội dung, trong đó lùi thời điểm thông xe toàn tuyến tới năm 2020. Giai đoạn sau năm 2020 sẽ nâng cấp một số đoạn theo chuẩn cao tốc.
TTO - Thủ tướng vừa có quyết định về việc điều chỉnh giảm kế hoạch vốn trái phiếu và bổ sung danh mục, mức vốn các dự án sử dụng vốn trái phiếu dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên…