UBND tỉnh Bình Định đã yêu cầu tạm dừng thi công xây dựng, tu bổ, tôn tạo nằm trong vùng bảo vệ nghiêm ngặt (vòng 1) của di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia tháp Bánh Ít tại xã Phước Hiệp, huyện Tuy Phước.

Nguồn tin của PLO cho hay chỉ đạo trên được đưa ra tại cuộc họp của lãnh đạo UBND tỉnh Bình Định với lãnh đạo các sở liên quan vào chiều 10-3 về việc thi công công trình xây dựng, tu bổ, tôn tạo tháp Bánh Ít gây xâm hại di tích tháp cổ mà Pháp Luật TP.HCM và một số báo phản ánh.

Đơn vị thi công đưa máy đến đào múc ngay dưới chân tháp Bánh Ít. Ảnh: PHAN HIÉU

Dừng thi công vùng bảo vệ nghiêm ngặt

Cuộc họp do ông Lâm Hải Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định chủ trì với sự tham gia của lãnh đạo các sở Văn hóa- Thể thao, Xây dựng, Thông tin & Truyền thông…

Kết luận cuộc họp, ông Lâm Hải Giang yêu cầu chỉ đạo chủ đầu tư dự án là Sở Văn hóa- Thể thao chỉ đạo tạm dừng thi công các công việc liên quan đến bốn tháp thuộc cụm tháp Bánh Ít. Chủ đầu tư phải yêu cầu các nhà thầu không thi công bằng cơ giới ở khu vực các tháp thuộc vùng bảo vệ nghiêm ngặt (vòng 1) của di tích tháp Bánh Ít. Tuyệt đối không san gạt, đào bới làm ảnh hưởng đến các tháp như thông tin báo chí đã phản ánh.

Thi công đào bới ngổn ngang ngay cạnh tháp Bánh Ít. Ảnh: NO

UBND tỉnh giao Sở Văn hóa- Thể thao chủ trì, phối hợp Sở Xây dựng tổ chức tham vấn ý kiến các chuyên gia để điều chỉnh thiết kế liên quan đến các tháp như xem xét bỏ hạng mục xây bồn hoa sát chân tháp, tìm giải pháp thi công lát nền xung quanh các tháp hợp lý để không làm ảnh hưởng đến các tháp…

UBND tỉnh Bình Định cho phép tiếp tục thi công các hạng mục khác không nằm trong vùng bảo vệ nghiêm ngặt, việc thi công phải dứt điểm từng khu vực, không tràn lan.

Trong ngày 10-3, PV Pháp Luật TP.HCM tiếp tục liên lạc ông Tạ Xuân Chánh, Giám đốc Sở Văn hóa- Thể thao tỉnh Bình Định, đặt ra nhiều câu hỏi liên quan việc thi công tu bổ, tôn tạo có dấu hiệu gây xâm hại tháp Bánh Ít mà báo chí, dư luận phản ánh. Lúc đầu, ông Chánh cho hay lãnh đạo Sở Văn hóa- Thể thao đang xin ý kiến chủ tịch UBND tỉnh để tổ chức họp báo về vấn đề trên vào ngày 11-3.

Thi công làm biến dạng khu vực di tích. Ảnh: NO

Tuy nhiên, sau cuộc họp với lãnh đạo UBND tỉnh, ông Chánh nói không tổ chức họp báo mà UBND tỉnh sẽ có thông cáo báo chí gửi các cơ quan báo chí liên quan đến việc thi công tu bổ, tôn tạo tháp Bánh Ít. Ông Chánh tiếp tục từ chối trả lời tất cả các câu hỏi liên quan đến việc thi công trùng tu, tháp Bánh Ít có dấu hiệu bị xâm hại gây bức xúc.

Xâm hại di tích rất nghiêm trọng

Cùng ngày, trao đổi với báo chí, TS Đinh Bá Hòa, cựu Giám đốc Bảo tàng Bình Định, nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử Chăm, khẳng định theo quy định, tháp Bánh Ít là cụm tháp gần 1.000 năm tuổi, chỉ có một vùng bảo vệ nghiêm ngặt, không có khu vực nào cho phép điều chỉnh. Việc đưa máy móc, thiết bị cơ giới vào thi công, đào bới, tác động đến ngay khu vực xung quanh tháp như vừa qua là xâm hại, phá vỡ cảnh quan di tích rất nghiêm trọng.

Đào bới khắp khu vực di tích tháp Bánh Ít. Ảnh: NO

“Trước đây, khi xây dựng hồ sơ di tích đã quy định tháp Bánh Ít chỉ có một khu vực duy nhất là khu vực 1. Theo quy định của Luật Di sản văn hóa, khu vực 1 là bất khả xâm phạm, cấm làm thay đổi cảnh quan của di tích”- TS Hòa nói.

TS Hòa cho rằng việc xây dựng bồn hoa, đưa cây cảnh vào ngay sát chân tháp là sai, bởi trong quá trình tưới nước lâu ngày theo thời gian sẽ làm ảnh hưởng đến độ bền của chân tháp, ảnh hưởng đến kết cấu di tích. Đây chính là hành vi xâm phạm di tích rất nghiêm trọng.

Cũng theo TS Hòa, tháp Chăm cổ đẹp nhất là giữ nguyên vẻ đẹp điêu khắc trên tháp. “Theo tôi, nên giữ nguyên trạng cụm tháp Bánh Ít, không nên tôn tạo, tu bổ gì hết và càng không được bê tông hóa khu vực này. Nếu có tác động thì phải hết sức cẩn thận, tất cả đều làm thủ công”- TS Hòa chia sẻ.

Như PLO đã phản ánh, thời gian qua, khi thi công công trình xây dựng, tu bổ, tôn tạo tháp Bánh Ít, các nhà thầu huy động nhiều máy móc, thiết bị, có dấu hiệu gây xâm hại di tích. Ngoài ra, đơn vị thi công còn đào bới, san bạt ngổn ngang xung quanh tháp để thi công các hạng mục... làm biến dạng khu vực di tích này. Điều này trái với thẩm định của Cục Di sản văn hóa- Bộ VH-TT&DL và Sở Xây dựng Bình Định.

Nhiều khu vực di tích tháp Bánh Ít bị biến dạng do thi công. Ảnh: NO

Thanh tra Sở Xây dựng đã lập biên bản, yêu cầu chủ đầu tư, các đơn vị liên quan dừng ngay việc thi công san gạt sân phía trước và khuôn viên tháp Chính, đồng thời đưa thiết bị, máy móc ra khỏi khu vực thi công.

Cục Di sản văn hóa- Bộ VH-TT&DL đã có văn bản yêu cầu Sở Văn hóa- Thể thao tỉnh Bình Định kiểm tra thực tế, chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương có giải pháp bảo vệ di tích tháp Bánh Ít. Đồng thời, căn cứ nội dung dự án đã được thẩm định, thỏa thuận để rà soát các biện pháp thi công đảm bảo không ảnh hưởng đến di tích gốc, cảnh quan, môi trường, sinh thái của di tích.