Chiêu trò hiến đất làm đường để phân lô bán nền
Hiến đất làm đường tưởng chừng là hành động ý nghĩa, xuất phát từ ý nguyện góp phần xây dựng quê hương. Tuy nhiên, thực tế đã xuất hiện tình trạng núp bóng hiến đất làm đường để biến các khu đất lớn thành những thửa nhỏ nhằm hợp thức hóa việc thực hiện dự án trái phép.
Liên quan vụ việc tại tỉnh Lâm Đồng phóng viên VTV đã tìm hiểu, nhiều cá nhân đã hiến hơn 10 ha để làm đường, từ đó gần 100 dự án thường gọi chung là "khu nghỉ dưỡng" đã được hình thành theo cách như vậy.
Những con đường đã được mở ngay trong lòng đồi chè tại Lâm Đồng.
Những con đường đã được mở ngay trong lòng đồi chè. Rầm rộ ở các khu đất nông nghiệp ở thành phố Bảo Lộc và huyện Bảo Lâm đều thấy mở đường. Thậm chí, ở những nơi hẻo lánh, xung quanh không có nổi một nhà dân nhưng vẫn xuất hiện những con đường nhựa rộng từ 5 - 6m.
Sau mở đường, sự thật là không còn ai sản xuất nông nghiệp ở những khu đất đó nữa. Từ hàng chục ha đất trồng chè đã được phân lô, tách thửa và chào bán công khai với những cái tên núp bóng các dự án bất động sản.
Chiêu trò hiến đất làm đường nở rộ vào khoảng năm 2019, 2020 với gần 100 dự án. Lúc này, các thửa đất vẫn còn là đất nông nghiệp, đến năm 2021 bất ngờ, hầu hết các thửa đất lại được chuyển đổi sang đất ở. Tất cả đều đứng tên cá nhân.
Trong khoảng 3 năm trở lại đây, ở tại thành phố Bảo Lộc và huyện Bảo Lâm, sau khi hiến đất làm đường đã có gần 24.000 thửa được tách mới và chuyển đổi sang đất ở.
Chuyển đổi đất sai quy hoạch
Kịch bản chung trong câu chuyện trên là các doanh nghiệp đã dùng danh nghĩa cá nhân để gom mua đất nông nghiệp với số lượng lớn. Sau đó, bằng cách xin hiến đất làm đường trong các thửa đất nông nghiệp, rồi lắp điện, nước để hình thành nhiều "dự án" với hàng trăm lô đất.
Bước cuối cùng là xin chuyển đổi sang đất ở để hợp pháp việc mua bán. Nghe đến đây có vẻ hợp lý và câu hỏi đặt ra là: Làm vậy có sai không, nếu sai thì ai làm sai và sai ở đâu?
Quy hoạch đó là căn cứ quan trọng để chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở bởi khi là đất ở thì phải phù hợp quy hoạch liên quan đến xây dựng và khu dân cư. Như vậy, đối với khu vực nông thôn phải theo quy hoạch xây dựng nông thôn mới, tuy nhiên trong hàng loạt khu đất được chuyển đổi huyện Bảo Lâm lại chỉ dựa vào quy hoạch sử dụng đất.
"Trên địa bàn huyện Bảo Lâm, các quy hoạch khác như quy hoạch nông thôn mới, quy hoạch xây dựng thì phần lớn các vùng chuyển đổi mục đích sử dụng đất không nằm trong các loại quy hoạch đó, chúng tôi căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất", ông Nguyễn Trung Thành - Phó Chủ tịch UBND huyện Bảo Lâm, Lâm Đồng cho hay.
Trong hàng loạt khu đất được chuyển đổi huyện Bảo Lâm lại chỉ dựa vào quy hoạch sử dụng đất.
Trái ngược với trả lời của huyện Bảo Lâm, đại diện Sở Xây dựng cho rằng tỉnh Lâm Đồng có đầy đủ tất cả các loại quy hoạch để địa phương thực hiện. Qua kiểm tra tình trạng phân lô bán nền, chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho thấy các địa phương đã không làm đúng theo quy hoạch.
Ông Lê Quang Trung - Giám đốc Sở Xây dựng Lâm Đồng cho biết: ""Hầu như tất cả các địa phương chỉ căn cứ vào quy hoạch sử đụng đất để tách thửa mà không xem xét các đồ án quy hoạch khác, các loại quy hoạch khác, đặc biệt là quy hoạch xây dựng nông thôn mới nên mới xảy ra tình trạng cho phân lô tách thửa đất ở, nhưng tại khu vực đó quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới lại không cho bố trí khu dân cư".
Hơn 300 ha bao gồm đường giao thông, đất phân lô, tách thửa không theo quy hoạch. Hậu quả của việc này là không hề nhỏ khi các khu đất đã mua đi bán lại mà người mua không biết rằng, dù sổ đỏ là đất thổ cư nhưng lại không được phép xây dựng.
"Rõ ràng chuyện này người dân bị thiệt, cho chuyển nhưng không cho xây dựng, mà có cho xây dựng hay không thì ngành xây dựng phải khẳng định có cho hay không cho là theo quy hoạch, mà quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới đã không cho ở đó thì anh làm gì cho phép xây dựng nhà ở", Giám đốc Sở Xây dựng Lâm Đồng Lê Quang Trung nói.
Nếu chỉ là sự tính toán từ trước của những chủ đất sẽ thật khó lý giải cho sự trùng hợp khi tất cả lô đất theo cách hiến đất làm đường này, sau đó lại đều được chuyển đổi sang đất ở sai quy hoạch.
Chiêu trò hiến đất làm đường chỉ là một trong những điển hình về sai phạm liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất và những sai phạm trong quy hoạch đất đai đã xảy ra ở nhiều địa phương. Điều này tiếp tục đặt ra những vấn đề về công tác quản lý đất đai đối với các địa phương khi mà sử dụng đất không gắn liền với các quy hoạch chung khác. Vô tình hay cố ý lại tạo thành kẽ hở một cách hợp lý để những đối tượng lợi dụng.
Chương trình Vấn đề hôm nay với sự tham gia của ông Ngô Trung Hải - nguyên Viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn - đã có những phân tích, bình luận về các nội dung trên!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!