"Đến giữa tháng 5, chúng tôi sẽ đưa ra bản đề xuất để giảm dần phụ thuộc vào dầu, khí và than đá của Nga năm 2027", Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết hôm 11/3, sau một cuộc họp khẩn cấp của các lãnh đạo EU để thảo luận về xung đột Nga - Ukraine.
Từ năm 2014, EU đã tuyên bố sẽ đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, sau khi Nga sáp nhập Crimea từ Ukraine. Dù vậy, việc này đến nay gần như không có tiến triển, một phần do Đức - khách hàng nhập năng lượng Nga lớn nhất châu Âu - không muốn gây sóng gió với Moskva.
Công nhân tại điểm xây dựng Nord Stream 2 ở Kingisepp, vùng Leningrad, Nga năm ngoái. Ảnh:Reuters.
Tuy nhiên, việc Tổng thống Nga Vladimir Putin tháng trước mở chiến dịch quân sự tại Ukraine đã thay đổi tất cả. Chỉ trong vài ngày, Thủ tướng Đức Olaf Scholz ra lệnh ngừng dự án đường ống khí đốt Nord Stream 2. Đây là dự án được các công ty Đức tài trợ, nhằm tăng đáng kể năng lực vận chuyển khí đốt trực tiếp từ Nga sang châu Âu, đi qua Ukraine.
Đầu tuần này, bà Von der Leyen cùng các quan chức EC khác đã lên kế hoạch giảm nhập khẩu khí đốt từ Nga trong năm nay, bằng cách tìm nguồn cung thay thế, tăng tốc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, giảm tiêu thụ thông qua tăng hiệu suất sử dụng, đồng thời gia hạn hoạt động các nhà máy điện than, điện hạt nhân lẽ ra đã phải đóng cửa.
Frans Timmermans - lãnh đạo về chính sách khí hậu tại EU - đầu tuần này cho biết châu Âu có thể thay thế 100 tỷ m3 khí đốt nhập khẩu Nga vào cuối năm nay. "Đó là hai phần ba số khí đốt chúng tôi nhập khẩu từ họ", ông cho biết trước báo giới, "Hai phần ba chỉ trong năm nay. Đây là điều rất khó, nhưng có thể thực hiện nếu chúng ta sẵn sàng làm nhiều và mạnh tay hơn nữa".
EU hiện phụ thuộc vào Nga để có 40% khí đốt tự nhiên. Nga cũng cung cấp 27% dầu và 46% than nhập khẩu cho EU. Tổng cộng, kim ngạch thương mại về năng lượng với Nga trị giá hàng chục tỷ USD một năm.
Tuần này, các lãnh đạo EU cho biết họ không thể cấm nhập dầu Nga như Mỹ. Vì việc này sẽ tác động lên các hộ gia đình và doanh nghiệp vốn đang chật vật vì giá nhiên liệu lên cao thời gian qua.
Tuy nhiên, châu Âu biết họ cần hành động nhanh để giảm khả năng Moskva dùng năng lượng làm vũ khí trong cuộc chiến kinh tế hiện tại. Đây là điều Moskva vẫn luôn phủ nhận. Phó thủ tướng Nga Alexander Novak đầu tuần này cho biết Nga có thể ngừng cấp khí đốt cho Đức thông qua đường ống Nord Stream 1 để trả đũa việc Đức ngừng dự án Nord Stream 2.
Hà Thu (theo CNN)