Những bộ phim đang dẫn đầu cuộc đua bỏ phiếu online của Oscar năm nay - Ảnh: OSCARS.ORG

Như một nỗ lực để cứu giải thưởng danh giá trước lượt xem bết bát, hồi giữa tháng 2, Viện hàn lâm Khoa học và nghệ thuật điện ảnh Mỹ (AMPAS) đã quyết định thêm vào danh sách lễ trao giải năm nay hạng mục mới "Phim được người hâm mộ yêu thích nhất năm".

Mỗi người hâm mộ có thể bình chọn bộ phim của họ trên mạng xã hội Twitter với hashtag #OscarsFanFavorite tối đa 20 lần/ngày.

Bước đi lưỡng lự

Meryl Johnson - phó giám đốc truyền thông số của AMPAS - chia sẻ nước đi này nhằm "giúp xây dựng một lượng khán giả hào hứng và gắn kết trước khi lễ năm nay diễn ra".

Năm 2018, khi lần đầu tiên ban tổ chức nhăm nhe đề xuất hạng mục "Phim ăn khách" để vinh danh những bộ phim "bom tấn", AMPAS đã hứng đủ búa rìu dư luận trước khi kế hoạch bị gác lại.

Nhưng năm nay thì khác, AMPAS cho thấy họ khá sẵn sàng đương đầu với những lời chọc ngoáy của giới phê bình chỉ bởi vì mùa giải năm ngoái các con số thống kê đã tụt xuống thảm hại: số người xem chỉ được hơn 10 triệu trên toàn cầu, giảm gần 56% so với năm 2020.

Vẫn có thể thấy sự lưỡng lự của AMPAS trong cách tổ chức hạng mục này. Sẽ không có tượng vàng nào được trao cho "Phim được người hâm mộ yêu thích nhất năm", thay vào đó, tác phẩm đoạt giải được gọi tên vinh danh trong vài phút. Sự thay đổi của AMPAS nhằm kéo lượt xem và cách làm thiếu dứt khoát của họ đang gây tranh cãi trên khắp thế giới.

Giải thưởng bị chỉ trích

Nhà báo Stuart Heritage của tờ The Guardian mô tả cuộc bỏ phiếu online này bằng hai từ "gánh xiếc" và "hỗn loạn". Những lá phiếu trên Twitter trở thành nơi thể hiện sự phản đối, nhạo báng và trưng ra các lựa chọn tệ hại.

Các hội nhóm hâm mộ phim khổng lồ dưới bóng của những công ty sản xuất điện ảnh cũng tham gia vào cuộc đua. Army of the Dead là một ví dụ điển hình. Vốn không được giới chuyên môn đánh giá cao, nhưng với sức ảnh hưởng và sự kêu gọi của đạo diễn Zack Snyder, bộ phim đã chễm chệ vị trí dẫn đầu hạng mục.

Bài báo của Stuart Heritage cũng liệt kê ra Cinderella - một tác phẩm thảm họa khác nổi lên từ cuộc đề cử - nằm trộn lẫn cùng The Power of The Dog, Dune.

Còn cây bút Jillian Unrau lại đi xa hơn với câu hỏi: Liệu đây là chiến lược truyền thông hiệu quả của một nỗ lực tuyệt vọng? Nhà phê bình của tờ Gamerant cho rằng những người không thích Oscar sẽ chẳng theo dõi hàng giờ đồng hồ chỉ để nghe nhắc đến một bộ phim họ yêu mến.

Không có gì sai khi các giải thưởng uy tín tìm lại hào quang nổi tiếng của mình trong thời đại số. Tuy nhiên, ban tổ chức giải thưởng Oscar lần thứ 94 dường như đã đi lạc hướng trên con đường này.

Những người không xem Oscar không phải vì họ không biết đến sự hiện diện của giải và cũng chẳng phải do họ không được tương tác.

Bản chất của giải thưởng mang tính hàn lâm, phục vụ một thiểu số công chúng và một thiểu số tác phẩm điện ảnh. Do vậy, với số đông, Oscar là một buổi lễ kém hấp dẫn, dễ chán và không có mấy yếu tố giải trí đáng bàn.

Ngược lại, với người yêu điện ảnh, Oscar là buổi lễ kỷ niệm tuyệt đẹp mỗi năm chỉ đến một lần, nơi những bộ phim ít người xem và chỉ trụ rạp được vài tuần nhưng lại có cơ hội đứng trên sân khấu danh giá.

Đó cũng là nơi công chúng thấy những diễn viên khắc kỷ như Frances Mcdormand hay Daniel Day-Lewis nâng tượng vàng xứng hợp tài năng của họ.

Liệu tỉ suất xem sẽ tăng đột biến vì Oscar chịu "hy sinh" vài phút quý giá của họ để vinh danh các bộ phim Spider-Man: No Way Home hay Army of the Dead?

Người yêu điện ảnh sẽ chấp nhận những tác phẩm nghệ thuật thực thụ được xếp bên cạnh phim "bom tấn", cháy nổ, đánh đấm mà người ta thừa biết những hãng phim khổng lồ thậm chí sẽ giăng chiếc băngrôn Oscar cho phim của họ lớn đến mức lấn át cả các tác phẩm nhận đề cử?

Ban tổ chức giải Oscar 2022 không biết có lường trước được tình huống khi thêm hạng mục "Phim được người hâm mộ yêu thích nhất năm" thì họ sẽ tạo nên một "bộ phim" kỳ quặc, bối rối, hài hước và hỗn loạn bậc nhất trong lịch sử giải.

Khi Oscar ngày càng quốc tế hóa

TTO - Drive my car của điện ảnh Nhật Bản, The worst person in the world của Na Uy, Flee của Đan Mạch... không chỉ được đề cử Oscar hạng mục "Phim quốc tế xuất sắc nhất" mà còn có mặt ở các hạng mục quan trọng khác.