Các bác sĩ Bệnh viện thẩm mỹ Hàn Quốc JW, quận 1, TP.HCM phẫu thuật cho một bệnh nhân bị hoại tử vùng bụng nghiêm trọng sau khi tiêm chất tan mỡ mua trôi nổi trên thị trường vào cuối tháng 2-2022 - Ảnh: T.D.
PGS.TS Đỗ Quang Hùng - phó chủ tịch Hội Phẫu thuật thẩm mỹ TP.HCM khẳng định.
Theo ông Hùng, TP.HCM hiện có hơn 10 bệnh viện và hơn 200 cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ được cấp phép nhưng theo thống kê sơ bộ, lại có trên 5.000 cơ sở nhận phẫu thuật thẩm mỹ trái phép. Nghịch lý này tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe, tính mạng của những người có nhu cầu chính đáng: làm cho mình đẹp hơn.
Cần nhớ rằng phẫu thuật thẩm mỹ cũng như chạy xe đường trường với dốc cao, đèo sâu. Người phẫu thuật cũng giống như tài xế, cần phải đi hàng chục lần với người tài xế chính mới có thể tự tay cầm lái một cách an toàn.
PGS.TS ĐỖ QUANG HÙNG
PGS.TS Đỗ Quang Hùng
Ra ngõ đụng cơ sở làm đẹp
* Phải thừa nhận thực tế hiện nay người người làm đẹp, nhà nhà làm đẹp nhưng làm đẹp ở đâu cho an toàn, hiệu quả lại là vấn đề khá nhức nhối...
- Đã nói đến y khoa đương nhiên không tránh khỏi sự cố, nhưng với một bác sĩ có chuyên môn tốt sẽ biết xử trí sự cố như thế nào để mang đến sự an toàn nhất cho người bệnh.
Việc thẩm định cấp phép cho một cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ đòi hỏi đáp ứng rất nhiều yếu tố, trong đó bắt buộc phải có phòng mổ, các trang thiết bị máy móc và hệ thống hồi sức cấp cứu. Về phần nhân sự, quan trọng nhất vẫn phải có người đảm bảo trình độ chuyên môn và kinh nghiệm; bên cạnh sự giám sát về chuyên môn bởi cơ quan y tế địa phương.
Thực tế hiện thị trường làm đẹp ở TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung đang khá hỗn loạn, ra ngõ đụng cơ sở làm đẹp và chất lượng thì "vàng thau lẫn lộn". Không chỉ có các tiệm làm đẹp ngoài đời thực, hoạt động phẫu thuật thẩm mỹ còn ì xèo trên mạng như cái chợ, ai cũng có thể trở thành chuyên gia làm đẹp với đủ thứ "tư vấn".
* Dù được cảnh báo nhưng nhiều sự cố đau lòng vẫn tiếp tục xảy ra, như vụ tai biến gây chết người ở Hà Nội và TP.HCM gần đây... Dưới góc độ chuyên môn, ông có thể đánh giá như thế nào về hai sự cố này?
- Nạn nhân của hai sự việc đau lòng đều là những cô gái trẻ. Ở trường hợp tử vong trong quá trình nâng ngực tại Bệnh viện 1A, nếu quy trách nhiệm, theo tôi, cả bác sĩ gây mê và phẫu thuật viên chính đều có lỗi. Nguyên tắc trong vòng 6 tiếng đồng hồ phẫu thuật là giai đoạn chu phẫu, cần phải theo dõi sát biểu hiện bệnh nhân.
Như vậy vai trò của phẫu thuật viên chính ở đâu trong việc theo dõi các thông số sinh tồn gồm mạch, huyết áp, nhịp thở, nhịp tim, nồng độ oxy trong máu, điện tâm đồ... Rồi bác sĩ gây mê ở đâu khi để bệnh nhân tử vong trên giường hậu phẫu mà không biết?
Sự việc người phụ nữ quê Long An ra Hà Nội phẫu thuật thẩm mỹ tử vong ngày 17-3 thì điều đáng nói hơn: nơi phẫu thuật là căn phòng được mướn từ một salon cắt tóc, người phẫu thuật không có kinh nghiệm, chỉ học nghề theo kiểu "cầm tay chỉ việc" từ một người bạn từng làm spa.
Rõ ràng những người này không đủ trình độ chuyên môn cũng như kinh nghiệm để thực hiện một ca phẫu thuật thẩm mỹ.
* Tại sao ngày càng nhiều người tìm đến phẫu thuật thẩm mỹ, thậm chí có người còn quyết định "đập đi xây lại"?
- Phải thừa nhận nhu cầu làm đẹp ngày càng lớn không chỉ ở Việt Nam mà hầu như ở các nước trên thế giới. Ngay như Hàn Quốc, phần thưởng cho những người con có thành tích học giỏi chính là một suất làm đẹp.
Ngoài các yếu tố nêu trên, phải thừa nhận thực tế cho thấy đặc điểm cơ địa của người Việt, trong đó phụ nữ đa số có sống mũi thường khá thấp (mũi tẹt), mắt híp hoặc không có mí rõ, ngực lép... Do đó, cải thiện các hạn chế bằng phẫu thuật thẩm mỹ chính là nhu cầu thực tế, chính đáng để mỗi người có thể tự tin hơn trong giao tiếp và cuộc sống đời thường.
Tuy vậy làm đẹp như thế nào lại là điều cần được khuyến cáo bởi các chuyên gia có tay nghề, không thể phó thác cho các "tay ngang".
Chẳng hạn có người mong muốn nâng mũi giống với người châu Âu, nhưng họ không thể lường trước nếu phẫu thuật thẩm mỹ "quá sức" trên nền của mũi tẹt (lấy sụn vách ngăn để nâng mũi), chắc chắn sẽ phá vỡ cấu trúc mũi, dẫn đến nhiều biến chứng như sụp mũi hoặc mũi biến dạng.
Đặc biệt còn rất nhiều ca biến chứng khủng khiếp mà tôi từng gặp và xử trí do bơm silicon lỏng, tiêm filer, tiêm tan mỡ... một cách vô tội vạ, cuối cùng bị biến chứng nhiễm trùng làm hủy hoại nhiều bộ phận của cơ thể.
Do đó để mang đến sự an toàn về tính mạng, đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ đòi hỏi người bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ cần phải có sự tích lũy nhiều năm kinh nghiệm, không chỉ đọc sách hoặc học hỏi qua loa vài lần là có thể làm được.
Công an quận Tân Bình (TP.HCM) đến Bệnh viện 1A để điều tra vụ việc chị N. tử vong sau khi nâng ngực - Ảnh: T.N.
Bỏ tâm lý thích "làm đẹp ngay"
* Từ các vụ tai biến thẩm mỹ gần đây cần được nhìn nhận ở hai mặt, một phần do trình độ chuyên môn yếu kém của bác sĩ nhưng không thể không nhắc đến việc người đi làm đẹp cũng "làm đẹp bất chấp"...
- Thực tế đa số người có nhu cầu làm đẹp hiện nay đều có tâm lý ngại vào các bệnh viện lớn, bởi ngại nhiều thủ tục, không phẫu thuật ngay.
Điều này cũng có phần đúng, bởi với các bệnh viện lớn cần phải đảm bảo các yêu cầu về chuyên môn, tức trước khi phẫu thuật cần phải thực hiện đầy đủ các thủ tục xét nghiệm kiểm tra sức khỏe.
Còn ở các cơ sở làm đẹp thì khác, đặc biệt tư tưởng thích nhanh gọn và "làm đẹp ngay" trong ngày dễ dàng bị các cơ sở thẩm mỹ, nơi có các "bác sĩ tay ngang" dẫn dắt, lôi kéo.
Nhưng mọi chuyện đâu phải dễ dàng như thế. Như việc cắt mí, thực hiện ở Bệnh viện Chợ Rẫy thì 6 triệu đồng, các phòng khám mạo danh quảng cáo khuyến mãi giá rẻ chỉ 3 - 4 triệu đồng. Nhưng khi đã dụ được khách lên bàn mổ thì bắt đầu tung chiêu trò mồi chài để moi thêm tiền.
* Có ý kiến cho rằng ngành làm đẹp đang là "thị trường béo bở". Điều này khiến ngành này ngày càng quy tụ nhiều "tay ngang" tham gia và để lôi kéo làm đẹp một số nơi có quảng cáo quá đáng, sai sự thật, bất chấp mọi lề lối, khuôn phép?
- Theo tôi, ý kiến đánh giá này hoàn toàn chính xác và ở nhiều nước như Hàn Quốc, Thái Lan, Trung Quốc... cũng thế. Từ thực tế này mà ai lao vào ngành thẩm mỹ đều có thu nhập tốt bởi người đi làm thẩm mỹ cơ bản đều có điều kiện.
Chỉ có phẫu thuật thẩm mỹ mới thu được nhiều tiền nên nảy sinh nhiều cơ sở làm đẹp quy tụ "tay ngang" sẵn sàng vượt lên tất cả để làm bậy.
Cũng xuất phát từ "thị trường béo bở" này mà một số bác sĩ tìm cách lôi kéo người có nhu cầu. Đa số bác sĩ muốn giành giật khách hàng đều xưng mình là số 1 nhưng việc các bác sĩ tự xưng danh mình là "số 1" thì không có ai quản lý, chế tài việc này.
Theo tôi, một bác sĩ thẩm mỹ giỏi ít nhất phải có từ 10 - 15 năm kinh nghiệm mới có thể đứng mổ một cách chỉn chu được.
* Vậy theo ông, chúng ta cần phải có các giải pháp gì để quản lý cũng như răn đe các cơ sở và cá nhân làm bậy?
- Đối với các cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ mạo danh, có tính chất lừa bịp làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân thì trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc giám sát, phát hiện và cảnh báo rất quan trọng.
Cần phải nói về mặt quản lý ngành, Bộ Y tế, sở y tế và các phòng - trung tâm y tế quận huyện phải có cơ chế quản lý. Với tính chất hoạt động thẩm mỹ rầm rộ như hiện nay, tôi cho rằng các địa phương (cụ thể là UBND và công an phường - xã hoặc các tổ dân phố, ấp...) đều phải có trách nhiệm giám sát.
Các "lò" đào tạo bác sĩ thẩm mỹ chui lần lượt mọc lên để đáp ứng nhu cầu làm đẹp hiện nay
TP.HCM kiểm tra chất lượng phòng khám, bệnh viện chuyên thẩm mỹ
Ngày 21-3, Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) có văn bản gửi Sở Y tế TP.HCM về việc xác minh thông tin nữ bệnh nhân tử vong khi thực hiện phẫu thuật nâng ngực tại Bệnh viện 1A, thuộc Bộ LĐ-TB&XH. Văn bản yêu cầu ngành y tế TP.HCM xác minh, tiếp tục tăng cường thanh tra, kiểm tra và có biện pháp xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
Cùng ngày trao đổi với Tuổi Trẻ, đại diện Sở Y tế TP.HCM cho biết sau khi yêu cầu Bệnh viện 1A báo cáo, hiện đang chờ kết quả giám định pháp y từ đó báo cáo UBND TP.HCM.
Ngoài ra giám đốc Sở Y tế TP có chỉ đạo kiểm tra chất lượng của tất cả phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ, đồng thời kiểm tra bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện, tiêu chí an toàn phẫu thuật đối với các bệnh viện chuyên khoa thẩm mỹ.
Suýt mất mạng vì tiêm thuốc mọc tóc
Gần 1 năm sau ngày thoát khỏi lưỡi hái tử thần, chị T.T. (ngụ quận 2, TP.HCM) vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhớ lại hành trình làm đẹp của mình.
Từ sự giới thiệu, tháng 4-2021 chị cùng người bạn hẹn gặp một "bác sĩ" thẩm mỹ người Hàn Quốc tại một căn hộ cao cấp ở quận Bình Thạnh để thực hiện tiêm thuốc mọc tóc vì tóc chị khá thưa thớt.
Trước khi tiêm, nhân viên của cơ sở này đã cho chị uống thuốc chống dị ứng. Khi thắc mắc vì sao phải uống thuốc, chị T. được một nữ nhân viên trấn an "không sao đâu chị cứ uống đi, ở đây ai vô chích thuốc cũng phải uống hết".
Sau khoảng 15 phút, chị được vị "bác sĩ" kia tiêm liên tiếp 5 mũi thuốc vào đầu. Đầu óc chị bắt đầu choáng váng, cũng là lúc vị "bác sĩ" liền yêu cầu chị chuyển khoản mọi chi phí. Hoàn tất việc chuyển khoản thì cũng là lúc tay chân chị bắt đầu nổi ban đỏ và khuôn mặt sưng phù.
"Họ bắt mình ngồi đợi truyền dịch và tiếp tục thực hiện cho một người phụ nữ khác. Tầm 30 phút sau mình đã không thể thở nổi nhưng bác sĩ vẫn ung dung đứng ở bancông hút thuốc", chị T. kể lại.
Chị T. kể rằng khi đó đã hết thuốc truyền nên vị "bác sĩ" này viết một tờ giấy kêu nhân viên đưa chị xuống một bệnh viện tư nhân gần đó tiếp tục truyền thuốc. Các bác sĩ khi tiếp nhận đã vô cùng kinh ngạc và thông báo tình trạng của chị là sốc phản vệ độ 3, phải nhập viện điều trị ngay chứ không thể tiếp tục truyền thứ dịch kia.
Từ một người hoàn toàn bình thường, chị T. phải nằm viện suốt 9 ngày 8 đêm, sau đó được chuyển lên phòng hồi sức cấp cứu (ICU).
"Nếu khi ấy mà cứ tin theo tiếp tục truyền thuốc chống dị ứng thì không biết tính mạng của mình sẽ như thế nào rồi. Có những bước làm đẹp tưởng chừng đơn giản nhưng khi chọn không đúng nơi và đúng người thực hiện thì nguy hiểm có thể xảy đến bất cứ lúc nào", chị T. nói.
Chị T.T. bị sốc phản vệ độ 3 với khuôn mặt sưng húp và chân tay bị nổi ban đỏ - Ảnh: NVCC
Kinh hoàng bụng có 15 lỗ thủng
Năm 2021, tại TP.HCM liên tiếp ghi nhận nhiều vụ tai biến thẩm mỹ khiến một số nạn nhân bị biến chứng tử vong. Điển hình trường hợp bệnh nhân N.T.N.T. (50 tuổi, ngụ quận Bình Tân) đến một bệnh viện thẩm mỹ ở quận Tân Bình để hút mỡ bụng.
Tuy nhiên một ngày sau người nhà phát hiện bà T. có dấu hiệu nguy kịch và yêu cầu chuyển Bệnh viện Chợ Rẫy cấp cứu nhưng bệnh nhân tử vong với chẩn đoán bị sốc nhiễm trùng, viêm cân mạc hoại tử (viêm hoại tử sâu thành bụng), hút mỡ bụng ngày thứ 3.
Mới đây, một đêm cuối tháng 2-2022, chị H.T.T. (30 tuổi, ngụ Đắk Nông) mang chiếc bụng chằng chịt 15 lỗ thủng khoét to và sâu đến cầu cứu các bác sĩ của Bệnh viện thẩm mỹ Hàn Quốc JW ở quận 1.
"Bệnh nhân hoại tử rất nghiêm trọng, là một loại hoại tử lan tỏa. Tức các mô hoại tử ăn sâu và di căn ra các vị trí khác trên cơ thể khiến cơ thể nữ bệnh nhân hình thành hàng chục ổ apxe lớn với đường kính từ 3-6cm, nằm rải rác từ bụng đến hông rồi lan ra lưng", bác sĩ Nguyễn Phan Tú Dung, giám đốc bệnh viện, cho biết từ trước tới nay ông chưa từng gặp ca nào như thế.
Hơn 3 tiếng cấp cứu, các bác sĩ của bệnh viện đã phẫu thuật thành công, bơm rửa khử trùng và lấy ra ngoài hơn 500ml dịch mủ, tế bào chết và các tạp chất chưa rõ nguồn gốc.
Sau khi được phẫu thuật, chị T. chia sẻ với mong muốn tiêm tan mỡ vùng bụng, chị đã tự tìm hiểu mua chất tiêm tan mỡ này tại Campuchia với giá thành lên đến 70 triệu đồng, sau đó tự tiêm và nhờ người thân hỗ trợ "tiêm phụ".
Từng xử lý hình sự 1 bác sĩ
Trước đó ngày 26-3-2021, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP.HCM khởi tố vụ án, khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam đối với bác sĩ Đinh Viết Hưng (ngụ quận 10) để điều tra về tội "vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế thuốc, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác". Đây được xem là vụ tai biến hiếm hoi được xử lý hình sự từ trước đến nay.
Cơ quan điều tra xác định ông Hưng là bác sĩ, người phẫu thuật đặt túi ngực cho nữ khách hàng 33 tuổi vào tháng 10-2019 tại Bệnh viện thẩm mỹ Emcas (quận 10) làm nữ khách hàng tử vong. Ông Hưng đồng thời cũng là người hút mỡ bụng cho một khách hàng khác đang mang thai (ngụ Hà Nội) vào tháng 9-2019 tại bệnh viện nêu trên.
Sở Y tế TP.HCM lúc bấy giờ cho biết nguyên nhân dẫn đến tử vong của bệnh nhân này sau đặt túi nâng ngực là suy hô hấp do tràn khí dưới da, tràn khí màng phổi dẫn đến ngừng tim, rối loạn nhịp tim nặng...
Sai sót chuyên môn của bác sĩ là chưa khai thác hết tiền sử của người bệnh, vì vậy chưa đánh giá hết nguy cơ có thể xảy ra. Ngoài ra bác sĩ này cũng có dấu hiệu làm giả quyết định bổ sung phạm vi chuyên môn phẫu thuật thẩm mỹ.
H.THẢO- CẨM NƯƠNG
PGS.TS Lê Hành (chủ tịch Hội Phẫu thuật thẩm mỹ TP.HCM):
Nở rộ bác sĩ hành nghề "tà đạo"
Bác sĩ Lê Hành - Ảnh: H.T.V.
Có thể đánh giá thực trạng ngành phẫu thuật thẩm mỹ hiện nay khá bát nháo. Có hiện tượng phẫu thuật trong cơ sở được cấp giấy phép nhưng người phẫu thuật lại là người ngoài không có đủ chuyên môn cần thiết; chưa kể bất chấp gây mê khiến việc tai biến và tử vong là điều tất yếu.
Phía người có nhu cầu phẫu thuật thẩm mỹ thì rất đau xót khi có một nhóm người không đủ điều kiện nhưng vì thích đẹp, thành ra dù biết chích silicon sẽ nguy hiểm nhưng họ vẫn nhắm mắt phó thác cơ thể cho các "tay ngang" để thỏa ước nguyện.
Sự biến tướng phẫu thuật thẩm mỹ còn sản sinh ra một bộ phận nhân viên y tế hành nghề "tà đạo", mở cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ khắp nơi, gieo rắc sự nguy hiểm cho người dân.
Để giải quyết vấn nạn này, tôi đã từng cảnh báo rất nhiều lần về việc cơ quan quản lý cần ban hành luật quy định rõ ràng những yếu tố, những tình huống tăng nặng trong phẫu thuật thẩm mỹ.
Đối với đối tượng không có giấy phép mà hành nghề, gây hậu quả chết người cần phải xác định đó là hành vi cố sát để xử lý hình sự chứ không chỉ thương lượng, bồi thường là xong. Việc răn đe này đồng thời còn là sự kích thích để người mong muốn hành nghề đàng hoàng phải đi học thật, làm thật.
Ngoài vấn đề hành nghề, việc bùng nổ quảng cáo dịch vụ chăm sóc sắc đẹp hiện nay đang gây ra hệ lụy tiêu cực kinh khủng. Thực tế có nhiều bác sĩ vừa ra trường hoặc đang là sinh viên chưa ra trường chỉ chăm chăm xây dựng thương hiệu bằng quảng cáo, không lo học hành, tích lũy kinh nghiệm bằng thực tiễn.
H.LỘC ghi
"Kinh đô thẩm mỹ" xử "bác sĩ ma" thế nào?
Theo số liệu của Hiệp hội Phẫu thuật chỉnh hình quốc tế (ISAPS) vào năm 2019, Hàn Quốc có số lượng bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ cao thứ năm trên thế giới, với hơn 2.500 người. Ngành công nghiệp phẫu thuật thẩm mỹ của Hàn Quốc trị giá tới 10,7 tỉ USD.
Theo Đài CNN, tốc độ tăng trưởng nhanh cùng các quy định quản lý chưa chặt đã cho ra đời nhiều phòng khám có quy định lỏng lẻo, quy tụ các bác sĩ không đủ trình độ chuyên môn, thậm chí xuất thân không phải là bác sĩ.
Trường hợp phổ biến khác là cùng với sự bùng nổ của nhu cầu thẩm mỹ, các phòng khám giải quyết số lượng bệnh nhân không xuể, nên thuê bác sĩ thiếu kinh nghiệm (hoặc không phải bác sĩ) để phẫu thuật thay. Bằng cách này phòng khám có thể tối ưu hóa lợi nhuận.
Theo luật pháp Hàn Quốc, người nào yêu cầu hay thực hiện hành vi phẫu thuật không có giấy phép sẽ phải chịu phạt tối đa 5 năm tù giam hoặc phạt tiền tối đa 50 triệu won (hơn 900 triệu đồng).
Nếu bác sĩ có giấy phép hành nghề tiến hành phẫu thuật chui (tại một cơ sở không có giấy phép) thì sẽ bị khép tội gian lận.
Nhưng tội danh này rất khó chứng minh vì nhiều cơ sở chui không có camera ghi lại quá trình làm việc và "bác sĩ ma" cũng không ghi lại dữ liệu về ca mổ. Ngay cả khi vụ việc được đưa ra tòa, các "bác sĩ ma" ít khi bị phạt nặng, dẫn đến không đủ tính răn đe cho các phòng khám chui.
Tòa án tối cao Hàn Quốc đã phê duyệt hoạt động phẫu thuật thẩm mỹ vào năm 1974. Kể từ năm tiếp theo các bác sĩ phẫu thuật bắt buộc phải vượt qua các kỳ thi chuyên môn.
Đến năm 2014, các nhà chức trách ghi nhận hoạt động phẫu thuật chui và "bác sĩ ma". Vào năm 2015, một nhóm bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ đã yêu cầu Bộ Y tế thắt chặt các quy tắc trong nghề, bao gồm công khai bác sĩ làm phẫu thuật và lắp đặt camera trong các phòng mổ.
Năm 2018, tỉnh Gyeonggi trở thành địa phương đầu tiên lắp camera trong tất cả phòng mổ tại cơ sở y tế công. Ban đầu, các bác sĩ phản đối đề xuất, cho rằng họ sẽ không thể làm việc thoải mái khi bị theo dõi và camera sẽ chỉ làm xói mòn lòng tin của bệnh nhân thay vì xây dựng nó.
Cùng trong năm 2018, Hàn Quốc sửa luật để tăng hình phạt đối với các ca phẫu thuật chui, nhưng một bài báo được xuất bản vào năm 2018 trên tạp chí y khoa Annals of Surgical Treatment and Research cho thấy hoạt động này vẫn còn "tràn lan".
MINH KHÔI
Bộ Y tế yêu cầu làm rõ 2 vụ tử vong sau nâng ngực và nâng mũi gần đây TTO - Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế hôm nay đã có văn bản yêu cầu Sở Y tế Hà Nội, TP.HCM báo cáo làm rõ 2 ca tử vong sau khi nâng ngực và nâng mũi tại Hà Nội, TP.HCM.
Xem thêm: mth.37095138022302202-naol-noh-gnad-gnourt-iht-ym-maht-tauht-uahp/nv.ertiout