Bà Nguyễn Phương Hằng, tổng giám đốc Công ty CP Đại Nam, vừa bị khởi tố và bắt tạm giam về tội lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân theo Điều 331 Blhs.
Sau khi bà Hằng bị bắt, câu hỏi được nhiều người đặt ra là liệu các cá nhân liên quan đến chuỗi livestream của nữ bị can này có bị liên đới chịu trách nhiệm hình sự hay không?
Dễ nhận thấy, trong phần lớn các buổi livestream của bà Hằng đều có êkíp đứng sau. Trong đó có nhiều cá nhân xuất hiện cùng bà Hằng thể hiện mình là người am tường pháp luật.
Trao đổi cùng Pháp Luật TP.HCM, TS - luật sư (LS) Đặng Văn Cường, Đoàn Ls TP Hà Nội, nhận định hành vi vi phạm của bà Nguyễn Phương Hằng không chỉ do riêng bà thực hiện: “Trong quá trình thực hiện livestream suốt cả năm qua, có rất nhiều thông tin về tài khoản ngân hàng, thông tin về đời tư cá nhân của nhiều cá nhân, tổ chức đã bị nhóm bà Hằng thu thập, sử dụng trái phép, đưa lên mạng xã hội. Điều này cho thấy đã có nhiều cá nhân giúp sức cho bà Nguyễn Phương Hằng”.
Quá trình giải quyết, cơ quan điều tra (CQĐT) sẽ làm rõ từng buổi phát trực tiếp trên mạng xã hội, hoạt động thu thập thông tin trái phép, đưa tiền trái phép, những ngôn ngữ, hành động mà nhóm người này đã thực hiện trong suốt thời gian qua, để làm căn cứ giải quyết triệt để vụ án này.
Với nhận định trên, LS Cường cho rằng ngoài việc xử lý với bà Nguyễn Phương Hằng thì CQĐT cũng sẽ làm rõ hành vi của các đồng phạm khác.
Và rất có thể CQĐT sẽ khởi tố đối với nhiều bị can, về nhiều tội danh khác nhau, trong đó tội lợi dụng quyền tự do dân chủ chỉ là khởi đầu của vụ án.
Bị can Nguyễn Phương Hằng trong một buổi livestream. Ảnh cắt từ clip
Bởi pháp luật đã quy định rất rõ ràng, mọi hành vi vi phạm pháp luật đều phải chịu trách nhiệm pháp lý. Người nào vi phạm và xúi giục, kích động người khác cùng thực hiện hành vi vi phạm thì sẽ được xác định là người chủ mưu, cầm đầu. Những người có cùng ý chí thực hiện hành vi tội phạm sẽ được xác định là đồng phạm.
Chính vì lẽ đó, vụ án này cần phải điều tra, xử lý toàn diện, đúng pháp luật thì mới đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa chung cho xã hội. Theo LS Cường, để buộc tội đối với bà Hằng và các cá nhân nghi giúp sức, hỗ trợ cho bà Hằng thì CQĐT sẽ làm rõ hành vi vi phạm pháp luật diễn ra khi nào, bằng phương tiện công cụ gì, chứng cứ ra sao.
Trong trường hợp có căn cứ cho thấy những người liên quan đã có hành vi xúi giục, giúp sức hoặc cùng bà Hằng trực tiếp thực hiện hành vi vi phạm thì những người này cũng sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật.
Đồng quan điểm trên, LS Lê Văn Hoan, Đoàn Ls TP.HCM, cũng cho rằng trong quá trình điều tra, CQĐT nếu chứng minh được rằng có người giúp sức tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm thì những người này cũng bị xử lý hình sự với vai trò là đồng phạm theo quy định tại Điều 17 BLHS.
Nếu CQĐT chứng minh được những người này trước khi thực hiện hành vi phạm tội có sự góp sức, bàn bạc, phân công vai trò của từng người thì đây là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.
Các đồng phạm sẽ liên đới trách nhiệm hình sự Điều 17 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định: Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm. Người đồng phạm bao gồm người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức. Về xem xét trách nhiệm hình sự, các đồng phạm sẽ phải liên đới chịu trách nhiệm hình sự tùy vào vai trò, mức độ tham gia tội phạm. Người đồng phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vượt quá của người thực hành... Bị can Nguyễn Phương Hằng bị khởi tố theo Điều 331 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) và vụ án này có đồng phạm thì các đồng phạm cũng sẽ bị xem xét trách nhiệm hình sự về tội danh trên. LS NGUYỄN VĂN HẬU, Phó Chủ nhiệm Đoàn LS TP.HCM |