Hồi cuối tuần trước, cổng thông tin điện tử của Cục Hải sự (MSA) Trung Quốc (TQ) đăng tải thông báo cho biết TQ sẽ tập trận liên tục ở Biển Đông trong thời gian tới đây. Cụ thể, TQ sẽ có một cuộc tập trận vào khoảng đầu tháng 4, theo tờ South China Morning Post.

Kết quả đối chiếu tọa độ giới hạn khu vực tập trận được nêu trong thông báo cho thấy địa điểm này nhiều khả năng nằm gần bờ biển phía đông nam đảo Hải Nam của TQ. Thông báo không nêu rõ quy mô tập trận, chỉ cấm tàu thuyền vào khu vực liên quan. Trước đó, TQ cũng vừa hoàn thành một cuộc tập trận khác bắn đạn thật ở phía bắc Biển Đông từ ngày 25 đến 26-3.

“Quái vật biển” USS Miguel Keith của Mỹ. Ảnh: US ARMY

Nhiều động thái đáng lo ngại của Trung Quốc trên Biển Đông

Theo Đài truyền hình trung ương TQ (CCTV), Bộ tư lệnh Chiến khu miền Nam TQ gần đây đã bổ sung vào đội hình tham gia diễn tập thường xuyên nhiều tiêm kích J-11B sau khi mẫu tiêm kích này được bàn giao hàng loạt. Các hình ảnh do quân đội TQ cung cấp cho thấy tiêm kích này có phần nắp chụp radar trước mũi màu xám, không giống màu đen của các phiên bản gốc, làm dấy lên suy đoán rằng TQ đã nâng cấp radar cho J-11B với hệ thống quét mảng pha điện tử chủ động (AESA) hiện đại hơn.

Mẫu tiêm kích đa nhiệm hai động cơ này có tầm hoạt động 1.500 km, có thể tăng tầm với thùng nhiên liệu bổ sung. Nó cũng mang được các loại vũ khí tiên tiến như tên lửa tầm ngắn PL-10 và tên lửa không đối không tầm xa PL-15. Việc tăng cường các dòng chiến đấu cơ hiện đại và khả năng bay kéo dài ở Biển Đông được đánh giá là nỗ lực tăng cường năng lực không quân của TQ ở vùng biển này.

Song song đó, trả lời phỏng vấn hãng tin AP gần đây, Tư lệnh Bộ chỉ huy Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ (USINDOPACOM) John Aquilino khẳng định có nhiều dấu hiệu cho thấy TQ dường như đã hoàn tất quân sự hóa trái phép trên ba thực thể thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam là đá Vành Khăn, đá Subi và đá Chữ Thập.

“Các thực thể đó có chức năng mở rộng khả năng tấn công của TQ ra ngoài bờ biển của nước này. Họ có thể cho tiêm kích và oanh tạc cơ xuất kích, cộng thêm khả năng tấn công bằng tên lửa” - ông Aquilino khẳng định.

Tư lệnh Aquilino còn cảnh báo rằng bất cứ máy bay quân sự hay dân sự nào bay qua khu vực Biển Đông cũng đều “có thể dễ dàng lọt vào tầm bắn của các hệ thống tên lửa TQ” triển khai trên những thực thể thuộc quần đảo Trường Sa.

“Đó là mối đe dọa đang hiện hữu và là lý do mọi người nên quan tâm tới hoạt động quân sự hóa của TQ đối với các thực thể này. Hành động của TQ đang đe dọa tất cả quốc gia hoạt động trong vùng lân cận, cũng như toàn bộ vùng biển và vùng trời quốc tế” - ông Aquilino cảnh báo.

Mỹ điều tàu do thám vào Biển Đông

Mỹ và các nước phương Tây như Anh, Pháp và Đức thời gian qua tăng cường hiện diện quân sự và tuần tra tự do hàng hải tại Biển Đông, trong bối cảnh căng thẳng leo thang do TQ liên tục mở rộng lực lượng hải quân và thiết lập các tiền đồn quân sự trên đảo nhân tạo bồi đắp trái phép trong khu vực.

Mỹ gần đây cũng nhiều lần phản đối các tuyên bố chủ quyền phi lý của TQ trong khu vực, cáo buộc nước này quân sự hóa Biển Đông. Cục Đại dương, Môi trường quốc tế và Các vấn đề khoa học thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ hồi đầu năm cho công bố tài liệu 47 trang bác bỏ cơ sở địa lý và lịch sử liên quan đến các yêu sách phi pháp của TQ ở Biển Đông.

Mới nhất, cùng thời gian TQ tập trận, Mỹ đã điều căn cứ viễn chinh di động kiêm tàu do thám USS Miguel Keith vào Biển Đông. Đích thân Tư lệnh Aquilino tham gia một hoạt động của tàu này trên biển, theo thông tin từ USNI News (trang tin của Học viện Hàng hải Mỹ).

Với lượng giãn nước hơn 90.000 tấn, USS Miguel Keith là một trong những tàu chiến lớn nhất trong biên chế, chỉ đứng sau các tàu sân bay Mỹ. USS Miguel Keith là con tàu thứ ba thuộc lớp Lewis B. Puller, có thể thực hiện một số nhiệm vụ của căn cứ viễn chinh di động như làm nơi cất hạ cánh của trực thăng hạng nặng, hỗ trợ hậu cần hay hoạt động như một trung tâm chỉ huy và kiểm soát.

Tàu USS Miguel Keith từng đóng vai trò chủ lực trong cuộc diễn tập chung Mỹ - Nhật Noble Fusion hồi tháng 2, trong thời gian tới tàu này có thể sẽ tham gia nhiều cuộc tập trận và sự kiện quân sự ở Biển Đông cùng các khu vực lân cận do tính đa nhiệm của nó. 

Các động thái ở trên cho thấy Mỹ vẫn kiên quyết để mắt tới TQ, bất chấp cuộc khủng hoảng địa chính trị đang diễn ra ở nhiều nơi khác trên thế giới, chẳng hạn như xung đột tại Ukraine.•