Cựu tổng thống Trump trong một sự kiện ở bang Georgia ngày 16-3 - Ảnh: REUTERS
Phán quyết được đưa ra trong một vụ kiện dân sự, trong đó ủy ban điều tra vụ bạo loạn ngày 6-1-2021 của Hạ viện Mỹ yêu cầu luật sư của cựu tổng thống Donald Trump cung cấp các email đã viết cho thân chủ.
Theo Đài NBC News, do là vụ kiện dân sự nên bằng chứng không đặt nặng như một vụ việc hình sự. Dù vậy, những nhận định của thẩm phán Carter vẫn đáng chú ý và thu hút truyền thông Mỹ.
Trong phán quyết công bố ngày 28-3, ông Carter cho rằng ông Trump "có nhiều khả năng hơn là không" đã phạm trọng tội bằng cách gây sức ép với cấp dưới, cản trở hoạt động của Quốc hội Mỹ và cố gắng lật lại kết quả bầu cử.
"Nếu kế hoạch của tiến sĩ John Eastman (luật sư của ông Trump - PV) và tổng thống Trump trở thành sự thật, nó sẽ chấm dứt vĩnh viễn quá trình chuyển giao quyền lực một cách hòa bình, phá hoại nền dân chủ và Hiến pháp Mỹ", vị thẩm phán nêu vấn đề.
Theo ông Carter, tính bất hợp pháp của kế hoạch mà phe Trump đề ra là "rõ ràng" và ông Trump đã "cố tình lật đổ nguyên tắc cơ bản" mà ai cũng biết là tổng thống Mỹ được dân bầu chứ không phải sắp đặt.
"Nếu đất nước không cam kết điều tra và truy cứu trách nhiệm đối với những người liên quan, tòa lo ngại sự cố ngày 6-1 sẽ còn lặp lại", thẩm phán Carter kết thúc phán quyết dài 44 trang bằng một cảnh báo.
Bà Jessica Levinson, một giáo sư tại Trường Luật Loyola ở Los Angeles, gọi phán quyết của thẩm phán Carter là "đáng ngạc nhiên".
Theo Hãng tin Reuters, cả ông Carter và Ủy ban điều tra vụ 6-1 không có quyền khởi tố hình sự cựu tổng thống. Thẩm quyền này thuộc về Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland của chính quyền Joe Biden đương nhiệm.
Người phát ngôn của Bộ Tư pháp và cựu tổng thống Trump không phản hồi yêu cầu bình luận của Reuters.
Ông Trump và gia đình của ông đối mặt nhiều vụ kiện tụng sau khi rời Nhà Trắng, chủ yếu liên quan đến hoạt động kinh doanh của gia đình. Hôm 25-3, cựu tổng thống và hai con trai đồng ý cung cấp lời khai trước tòa trong một vụ kiện liên quan một công ty đa cấp.
Trong diễn biến khác liên quan, Ủy ban điều tra vụ 6-1 đã bỏ phiếu nhất trí xem xét khả năng hai cựu cố vấn và quan chức của ông Trump phạm tội "khinh thường quốc hội". Hai người này là Peter Navarro, cựu cố vấn thương mại và Daniel Scavino, từng là phó chánh văn phòng của ông Trump.
TTO - Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết sẽ trở lại mạnh mẽ hơn vào năm 2024 để có màn tái đấu với đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden, người cũng có ý định tái tranh cử.