Hyundai Ioniq 5 2022 tại một trạm sạc ở Ontario, Canada - Ảnh: The Global and Mail
Nhà báo Krystyna Lagowski của The Globe and Mail đã thử trải nghiệm sống chung với xe điện như thế nào khi sống trong chung cư, nơi chưa được trang bị điểm sạc, và hoàn toàn phụ thuộc vào trạm sạc công cộng. Đây là một kịch bản rất phổ biến ở Canada cũng như nhiều nơi khác khi các chung cư, đặc biệt là chung cư cũ, không được chuẩn bị để đón nhận xe điện.
Kinh nghiệm "đau thương"
Vào năm 2014, Krystyna Lagowski từng mượn dùng thử xe điện Ford Focus EV phạm vi 150 km. Cô thuyết phục được ban quản lý tòa nhà cho cô một chỗ để sạc, họ đồng ý nhưng cô phải dùng chung với cả nguồn điện cho máy bơm và máy sưởi. Điều đó khiến cho cô không phải lúc nào cũng có thể sạc xe khi cần. Cô quyết định trả lại chiếc xe và tuyên bố không bao giờ đụng đến xe điện nữa.
Krystyna Lagowski từng sử dụng Ford Focus EV mấy năm trước và trải nghiệm khi đó rất tồi tệ - Ảnh: GMC Anantnag
Tám năm sau, mọi chuyện đã thay đổi, nhiều xe điện hơn, nhiều trạm sạc hơn. Sử dụng ứng dụng bản đồ trạm sạc ChargeHub, cô thấy có tới 864 cây sạc cấp 2 và 3 trong vòng 15 km xung quanh nơi cô ở, trung tâm Toronto, tỉnh Ontario - một trong những thị trường trọng điểm của VinFast ở Canada. Cô cho rằng bây giờ đã có thể sử dụng xe điện chỉ với trạm sạc công cộng (vì chung cư vẫn không trang bị điểm sạc).
Cô quyết định sử dụng chiếc xe điện được nhiều lời ca ngợi Hyundai Ioniq 5 2022 phạm vi hoạt động 400 km trong một tuần.
Sử dụng xe điện một tuần khi không có sạc tại nhà
Để chuẩn bị, cô đã tham khảo mọi chuyên gia và tổ chức liên quan đến xe điện mà cô biết, tải xuống 12 ứng dụng bản đồ trạm sạc và xe điện.
Cô quyết định đi thăm bạn ở Thornhill và North York, dự kiến quãng đường gần 40 km và không sạc tại nhà bạn. Cuối tuần, cô đến nhà bạn ở Burlington, cách khoảng 60 km. Cô sạc ở Canadian Tire đủ để về nhà.
Sáng hôm sau đi làm, xe chỉ còn 10% pin. Cô đi đến một bãi đậu xe ngầm mà ứng dụng chỉ ra có một điểm sạc cấp 3. Nhưng cây sạc này lại không hiển thị trên ứng dụng Flo để Krystyna Lagowski có thể kích hoạt sạc. Cô tìm thấy điểm sạc cấp 2 có trên Flo, nhưng đó là cây sạc chậm, sạc đầy có thể mất tới 13 tiếng.
Cô phải gọi đến tổng đài cầu cứu, cũng mất kha khá thời gian. Trở lại xe, điện thoại vẫn không thể kết nối được. Cô phải mượn dùng điện thoại của bảo vệ mới có thể kích hoạt được sạc.
Nhờ sạc nhanh, chưa tới 1 tiếng đồng hồ, pin đã được 85%. Krystyna Lagowski mất 20 USD để sử dụng bộ sạc và 25 USD phí đậu xe.
Cuối tuần, Lagowski đến trung tâm thương mại Yorkdale. Tại khu G, 4 cây sạc đều có xe đang cắm. Tại khu E, có 8/10 cây sạc đang bận, nhưng hai cây còn lại bị xe xăng dầu chiếm chỗ. Mặc dù luật quy định xe động cơ đốt trong không được chiếm dụng vị trí sạc của xe điện, nhưng với tài sản tư nhân như Yorkdale thì không có hiệu lực. Cô chỉ có thể phàn nàn với bảo vệ.
Nissan Altima, một chiếc ôtô động cơ đốt trong, chiếm dụng điểm sạc của xe điện trong trung tâm mua sắm Yorkdale ở Toronto - Ảnh: The Globe and Mail
Về nhà, cô đã nhờ một văn phòng gần đó có trạm sạc cấp 2 để sạc qua đêm. Chỉ nên dùng sạc nhanh (cấp 3) khi cần gấp, bởi sạc nhiều sẽ nhanh làm chai pin. Một điểm bất tiện là dù sạc điện và đậu xe là miễn phí, nhưng sẽ phải trả 350,02 USD/tháng cho đặc quyền đậu xe tại một vị trí cố định.
Cuối cùng, sau một tuần trải nghiệm, Lagowski thấy rằng lái xe điện rất êm, nhưng chi phí cũng không nhỏ, và tìm điểm sạc không phải dễ. Giống như trường hợp của nhà báo trang Carsguide của Úc, ứng dụng không phải lúc nào cũng đưa ra thông tin chính xác và việc kết nối có thể gặp trục trặc.
Tình trạng chung
Những người phải sống dựa vào trạm sạc công cộng nếu mua xe điện như Lagowski chiếm tới 46% cư dân Ontario. Theo Plug 'n Drive, việc trang bị trạm sạc cho những chung cư cũ như của Lagowski rất tốn kém (một phản hồi dưới bài viết nói rằng khoảng 10.000 USD). Cần phải đặc biệt chú trọng đến vấn đề ẩm ướt (ở Việt Nam còn phải đề phòng cả ngập lụt) và nâng công suất điện.
Lắp đặt điểm sạc cho các chung cư cũ không phải dễ - Ảnh: REMI Network
Vì vậy, mặc dù rất muốn góp phần bảo vệ môi trường, nhưng dùng xe điện thực sự quá bất tiện với những người như Lagowski. Mặc dù trạm sạc đang phát triển, nhưng lại là một "đám đông ô hợp" của các nhà cung cấp khác nhau, có thể xảy ra sự không tương thích và thông tin không đúng. "Có quá nhiều công nghệ để xây dựng trạm sạc, nhưng lại chưa đủ để trở nên thực tế như trạm xăng", Lagowski viết.
Với những bất tiện như vậy, Lagowski đặt câu hỏi: Đến năm 2030, 30% ôtô bán ra ở Canada phải là loại không phát thải, vậy chúng có thể bán cho ai khi hàng triệu người không thể thoải mái sạc ôtô của mình?
Thử đi xe điện đường dài, nhà báo Úc kết luận vẫn phải ‘thủ sẵn’ xe xăng Ngay cả với những chiếc xe điện nổi tiếng, đi xa cũng có thể là một vấn đề lớn.