Chính phủ vừa ban hành nghị quyết số 27 về phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 2-2023. 

Cuộc họp diễn ra trước đó do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì đã thảo luận và thống nhất về các định hướng xây dựng Luật thủ đô (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đấu giá tài sản, Luật phòng không nhân dân, Luật nhà ở (sửa đổi), Luật kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Luật viễn thông (sửa đổi).

Liên quan đến dự án Luật nhà ở (sửa đổi), Chính phủ yêu cầu dự thảo phải đưa ra được các quy định các chính sách đối với nhà chung cư. Bao gồm thời hạn sử dụng, các trường hợp phải phá dỡ chung cư; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của các chủ thể phù hợp với các quy định liên quan, việc bảo đảm hài hòa lợi ích người dân, Nhà nước và doanh nghiệp.

Quy trách nhiệm cho địa phương trong bố trí quỹ đất làm nhà ở xã hội

Dự thảo sẽ quy định linh hoạt chương trình phát triển nhà ở cho địa phương. Cắt giảm thủ tục hành chính để địa phương chủ động triển khai. Quy định trách nhiệm của UBND cấp tỉnh trong việc quy hoạch bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội. Không quy định tỉ lệ diện tích đất dành cho nhà ở xã hội đối với từng dự án để linh hoạt, phù hợp với thực tiễn.

Có cơ chế hữu hiệu để huy động nguồn lực của khu vực tư nhân cho phát triển nhà ở xã hội, gắn trách nhiệm của chủ đầu tư trong xây dựng nhà ở xã hội, góp phần xây dựng đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021- 2030.

Hoàn thiện quy định chủ đầu tư được bố trí quỹ đất riêng để xây dựng công trình kinh doanh thương mại dịch vụ trong phạm vi dự án nhà ở xã hội, hài hòa lợi ích các bên. Bảo đảm công khai, minh bạch, thống nhất với dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) và pháp luật có liên quan. 

Cụ thể, quy định về bố trí quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội, trường hợp có 2 nhà đầu tư trở lên thì thực hiện đấu thầu, đảm bảo công bằng.

Đối với việc xác định giá bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội không phải do Nhà nước đầu tư, sẽ được xây dựng trên cơ sở tính đúng, tính đủ. Bao gồm các chi phí hợp lý, hợp lệ, lợi nhuận định mức và không tính các khoản ưu đãi của Nhà nước. 

Thực hiện công khai, minh bạch, hài hòa lợi ích của các bên để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư.

Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện quy định cho phép nhà đầu tư có quyền sử dụng đất ở hoặc đất khác (trừ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp trả tiền thuê đất hằng năm) được thực hiện dự án nhà ở thương mại, phù hợp với quy hoạch khi có đủ điều kiện làm chủ đầu tư. 

Có chính sách sở hữu nhà ở của tổ chức, cá nhân nước ngoài gắn với đất thuê để phù hợp với thực tế.

Tăng cường quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản

Việc xây dựng luật cũng sẽ bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa các luật nhà ở, kinh doanh bất động sản, đất đai và các luật chuyên ngành khác với Luật công chứng. 

Theo đó, Luật nhà ở và các luật chuyên ngành khác quy định rõ các giao dịch phải công chứng, chứng thực về nhà ở, tài sản khác; Luật công chứng quy định về trình tự, thủ tục công chứng các giao dịch đó; rà soát kỹ lưỡng, bảo đảm nội dung dự thảo Luật nhà ở (sửa đổi) thống nhất, đồng bộ.

Đối với dự án Luật kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Chính phủ yêu cầu làm rõ nguyên tắc áp dụng của luật này với các luật liên quan. Xử lý hài hòa mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội. 

Nguyên tắc Nhà nước sẽ không can thiệp nếu thị trường vận hành tốt, bảo đảm phát triển thị trường an toàn, lành mạnh, bền vững. Đồng thời cần có biện pháp, công cụ điều tiết phù hợp, kịp thời của Nhà nước khi cần thiết, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định kinh tế.

Tăng cường quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản. Thiết kế các công cụ quản lý phù hợp về phạm vi, đối tượng và thẩm quyền của các cấp, bảo đảm hài hòa lợi ích các bên. 

Minh bạch hóa thị trường, công bằng xã hội, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền một cách hợp lý để có thể kịp thời xử lý các tình huống, khó khăn, vướng mắc phát sinh. Gắn với kiểm tra, giám sát, quản lý thống nhất từ trung ương đến địa phương về thị trường bất động sản. 

Có công cụ kiểm tra, giám sát và có cơ chế khen thưởng hoặc xử lý khi có vi phạm.

Ngoài ra, dự luật cũng sẽ rà soát các quy định pháp luật của dự thảo luật về hợp đồng, công chứng, thẩm quyền, thủ tục, điều kiện chuyển nhượng dự án bất động sản... bảo đảm thống nhất với quy định pháp luật về công chứng, dân sự, đất đai, đầu tư... 

Cải cách thủ tục hành chính, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; tiếp tục lấy ý kiến, tham vấn đầy đủ, thực chất ý kiến của đối tượng chịu sự tác động...

Đề xuất thí điểm phát triển nhà ở xã hội, chỉ cấp vốn cho dự án khả thi

Theo dự thảo nghị quyết về tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, nhà ở xã hội, Chính phủ nhấn mạnh việc tháo gỡ vướng mắc về quy định pháp luật, trình tự, thủ tục cũng như tổ chức triển khai các dự án bất động sản.