Trí tuệ nhân tạo – Tâm điểm của MWC 2023

Sự kiện công nghệ thường niên hàng đầu thế giới - triển lãm Hội nghị Di động thế giới 2023 diễn ra tại Barcelona, Tây Ban Nha. Trong khuôn khổ 4 ngày của sự kiện, gã khổng lồ công nghệ Microsoft đã mang đến thông báo bất ngờ khi cho biết Bing AI, chương trình tìm kiếm phát triển trên nền tảng ChatGPT sẽ được tích hợp ngay trên công cụ tìm kiếm của hệ điều hành Windows 11… để người dùng tra cứu nhanh chóng. Bing AI trước đó mới chỉ được Microsoft phát hành giới hạn từ 8/2 với hơn một triệu người dùng thử ở 169 quốc gia.

Trong khi đó, nhà mạng không dây lớn nhất của Hàn Quốc SK Telecom tuyên bố đang "tiến hóa thành một công ty AI" và nhân MWC 2023 đã giới thiệu hàng loạt dịch vụ AI ứng dụng vào rất nhiều lĩnh vực - từ an ninh, chăm sóc sức khỏe đến điều hành thành phố thông minh, giao thông. Triển lãm hội nghị di động thế giới MWC 2023 quy tụ khoảng 2.000 gian hàng triển lãm của các công ty đến từ hơn 200 quốc gia và thu hút khoảng 80 nghìn lượt khách tham quan.

Để chứng minh "ngôi sao" của MWC 2023 là công nghệ trí tuệ nhân tạo, tờ Forbes dẫn kết quả nghiên cứu vừa được 1 nền tảng tư vấn việc làm tại Mỹ cho thấy, gần 60% số doanh nghiệp đang ứng dụng những phần mềm trả lời tự động dạng chatbot như ChatGPT đã tiết kiệm từ 50.000-100.000 USD chi phí vận hành.

Mặc dù giới chuyên gia nhận định hiện AI chưa thể thay thế được hoàn toàn con người, song trên thực tế nó đang từng bước đe dọa vị trí việc làm của không ít người trong tương lai gần.

Những công việc trí tuệ nhân tạo sẽ thay thế con người

Nhiều công việc đã và đang dần được thay thế bởi các trợ lý ảo. Chúng sẽ ngày càng thông minh hơn khi được tích hợp trí tuệ nhân tạo.

Theo Business Insider, có một số công việc có thể sẽ bị trí tuệ nhân tạo thay thế trong vòng 10 năm tới. Thứ nhất là nhóm kỹ sư công nghệ gồm lập trình viên, kỹ sư phần mềm và phân tích dữ liệu. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng AI hiện đã có thể viết những đoạn mã theo yêu cầu nhanh và chính xác tương đương các kỹ sư mới vào nghề. Tiếp đến là lĩnh vực truyền thông gồm quảng cáo, thiết kế đồ họa, sáng tạo nội dung, báo chí. Tương tự là nhóm các trợ lý pháp lý tại các văn phòng luật sư và các chuyên gia phân tích dữ liệu, chuyên gia phân tích và tư vấn tài chính, nhân viên môi giới trên sàn giao dịch chứng khoán, kế toán và thậm chí là cả giáo viên.

Còn theo Forbes, khi AI kết hợp với robot, hàng loạt các vị trí nhân công trong các nhà máy, nhân viên giao hàng, và thậm chí là cả nhân viên an ninh cũng bị đe dọa. Theo các chuyên gia, cũng giống như rô bốt từ hàng chục năm trước, sự phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo thay thế công việc của con người là một xu thế tất yếu. Điều quan trọng là chúng ta cần nhận thức xu thế đó một cách rõ ràng để có sự chuẩn bị phù hợp cho tương lai.

Nhiều người sẽ giật mình nhận ra chúng ta cũng có thể là ai trong câu trả lời. Tuy nhiên, trí tuệ nhân tạo có thể không bằng con người trong nhiều khía cạnh như chúng ta thì có cảm xúc, nhưng nếu coi thường nó, không liên tục học hỏi, chúng ta sẽ rơi vào nguy cơ bị thay thế. Có thể bạn không bị thay thế bởi AI mà bởi những người biết dùng AI để làm nhanh và làm tốt công việc hơn bạn.

Phát triển và làm chủ AI cũng là xu thế tất yếu khi muốn sống chung trong kỷ nguyên số hiện nay. Một cuộc đua phát triển trí tuệ nhân tạo trên toàn cầu đang thực sự rất gây cấn không chỉ giữa các doanh nghiệp mà ở tầm quốc gia.

Cuộc đua phát triển trí tuệ nhân tạo

AI sẽ trở thành nền tảng cho tất cả những ngành công nghiệp mới trên thế giới và 2 quốc gia đang cạnh tranh nhau để chiếm lĩnh công nghệ đó là Mỹ và Trung Quốc.

Ông Eric Schmidt, Cựu CEO Google, cho biết: "Cứ ngỡ Mỹ đang dẫn đầu, nhưng thực chất Trung Quốc đang bắt kịp chúng ta nhanh chóng".

Ông Eric Schmidt hiện là chủ tịch của Ủy ban an ninh quốc gia Mỹ về trí tuệ nhân tạo AI. Trong một báo cáo, ông nhấn mạnh Mỹ cần phải thắng trong cuộc đua về AI với Trung Quốc, và tất cả người dân Mỹ cần phải lo ngại về sự tiến bộ về AI của Trung Quốc.

Cũng giống như Washington, Bắc Kinh hiểu họ phải làm tất cả để cạnh tranh.

Ông Eric Schmidt, Cựu CEO Google nhận định: "Trung Quốc đã công bố kế hoạch và mục tiêu trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về AI vào năm 2030. Chính phủ Trung Quốc có số lượng kỹ sư nhiều gấp 4 lần Mỹ. Họ sẵn sàng đổ số tiền khổng lồ vào công nghệ phát triển AI".

Chỉ một năm sau khi sản phẩm AI đến từ nhóm DeepMind của Google là AlphaGo đánh bại kỳ thủ cờ vây giỏi nhất thế giới Lee Sedol, tháng 7-2017, Chính phủ Trung Quốc đã công bố bản "Kế hoạch Phát triển trí tuệ nhân tạo thế hệ tiếp theo" (gọi tắt là Kế hoạch AI), một chiến lược toàn diện để thúc đẩy sự phát triển của AI ở Trung Quốc theo ba bước chính: bắt kịp phương Tây vào năm 2020, vượt qua phương Tây vào năm 2025 và trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về AI vào năm 2030.

Anh Jeffey Ding, nhà nghiên cứu trí tuệ nhân tạo tại Đại học Stanford, Mỹ, cho biết: "Ngay cả trước thời điểm có chiến lược phát triển AI, tháng 7/2017, rất nhiều địa phương, thành phố tại Trung Quốc đã công bố chiến lược phát triển AI riêng, và các công ty cũng đã đầu tư rất nhiều vào AI".

Về đầu tư cho AI, Trung Quốc chiếm gần 20% nguồn vốn đầu tư tư nhân toàn cầu trong năm 2021, trong khi con số này của Mỹ chiếm trên 56%. Ngoài ra, Bắc Kinh đặt mục tiêu năm 2026 sẽ tăng gấp đôi nguồn vốn đầu tư vào AI.

Anh Jeffey Ding cho biết thêm: "Trung Quốc coi AI như công nghệ phục vụ cộng đồng và công cụ ChatGPT thì được xem là khởi nguồn cách mạng như điện, và động cơ hơi nước trong lịch sử vậy, mang đến kỳ vọng sẽ thúc đẩy hiệu suất công việc".

Các chuyên gia Trung Quốc đưa ra một thách thức độc đáo mà Thung lũng Silicon khó có thể phá vỡ. Các công ty Trung Quốc đang gấp rút không chỉ tạo ra một chatbot thông minh mà còn biết tuân thủ các quy tắc kiểm duyệt nghiêm ngặt của chính phủ. Baidu và Tencent có lẽ làm việc này tốt hơn bất kỳ một người chơi mới nào gia nhập thị trường.

Có thể thấy là sự cạnh tranh về AI giữa các cường quốc sẽ là cuộc đua mang tính chiến lược, AI liệu có giúp Trung Quốc thay thế Mỹ là người dẫn đầu trong cuộc đua này? Chúng ta hãy cùng chờ xem.

Và trong lúc đó, chúng ta cần nhớ rằng, trí tuệ nhân tạo sẽ luôn cần 1 kho dữ liệu khổng lồ để trở nên thông minh hơn. Do vậy, nhiều người lo ngại điều này sẽ đe dọa đến quyền riêng tư. Dữ liệu cá nhân của người dùng cũng có thể bị sử dụng sai mục đích. Bên cạnh đó là nhiều rủi ro khác mà các công ty công nghệ lẫn người dùng cần phải hết sức cảnh giác và có biện pháp đối phó.

Đảm bảo an toàn khi sử dụng trí tuệ nhân tạo

Khi đặt câu hỏi cho chính ChatGPT rằng: "ChatGPT có phải là mối đe dọa không?", công cụ này đã trả lời như sau: ChatGPT nguyên gốc không phải là mối đe dọa, tuy nhiên như mọi công nghệ khác, nó có thể bị sử dụng hoặc bị thao túng vì những mục đích xấu. Điều quan trọng là phải sử dụng AI một cách có trách nhiệm để đảm bảo lợi ích cho xã hội.

Trước vấn đề này, các chuyên gia đã nêu ra nhiều giải pháp đáng chú ý.

Ông Andrew Patel, nhà nghiên cứu AI, công ty Withsecure, Mỹ: Công nghệ này sẽ bị lạm dụng cũng nhiều như việc nó được sử dụng. Sẽ có rất nhiều nội dung được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo, và bạn khó có thể xác định nội dung nào là độc hại. Chúng ta vẫn sẽ phải dựa vào các phần mềm phát hiện lừa đảo, nhưng đồng thời cũng phải nâng cao hiểu biết của bản thân về truyền thông và các chiêu trò lừa đảo trực tuyến.

Giáo sư Arjan Durresi, nhà nghiên cứu về Khoa học máy tính: Tôi muốn dùng một phép ẩn dụ, bằng cách so sánh AI với một đứa bé đang chuẩn bị trở thành người lớn. Chúng ta phải dạy nó trách nhiệm, và không làm những điều có thể gây hại cho con người. Chúng ta cần phải đặt ra các tiêu chuẩn cho AI, huấn luyện nó trở nên an toàn và đáng tin cậy.

Tiến sĩ Brendan Englot, Giám đốc Viện nghiên cứu AI Stevens, Mỹ: Liệu AI có khiến cuộc sống của chúng ta thiếu tính người hơn? Quan điểm của tôi là các thông tin của AI vẫn do con người cung cấp, nó chỉ pha trộn các thông tin đó và cung cấp ngược lại người dung. Do vậy vai trò của con người là rất quan trọng.

Trách nhiệm của các nhà phát triển AI cùng với sự cẩn trọng của người dùng mạng Internet, như vậy, là các yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn trong một thế giới mà AI đang ngày càng tham gia sâu hơn vào các hoạt động xã hội.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!